|
Η ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΟΙ ΓΡΑΦΕΣ ΜΕ ΤΟ ΛΑΤΙΝΙΚΟ (ΑΓΓΛΙΚΗ, ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΛΠ) TOY A. Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ |
|
1. ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΓΡΑΦΕΣ ΜΕ
ΛΑΤΙΝΙΚΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ (αγγλική, γαλλική, Γερμανική κ.α.) Στις γραφές με τους
λατινικούς χαρακτήρες (αγγλική, γαλλική, γερμανική, ιταλική...) κάποιες λέξεις γράφονται ως έχουν φθογγικά με τα αντίστοιχα
γράμματα του αλφάβητου και οι άλλες είτε ως προφερόταν κάποτε είτε όπως
προφέρονται-γράφονται ορθογραφικά στη γλώσσα απ΄
όπου προέρχονται. Ειδικότερα:: 1) Οι λέξεις που
προέρχονται από την αρχαία ελληνική και τη λατινική γραφή γράφονται ως έχουν εκεί
φωτογραφικά με λατινικούς χαρακτήρες, άσχετα αν η προφορά τους εκεί μπορεί να είναι και διαφορετική, πρβ π.χ.: ελληνική: πρόβλημα, τιτάν(ας), Γεωργία, Ευρώπη, ιδέα, τυπώ(νω), φωτοτυπία,
νέο, Oλυμπιακός, φιλοσοφία, τηλέφωνο...... & αγγλική: problem (“πρόμπλεμ»),
titan («ταϊταν»),
George («τζόρτζια»), Europe («γιούροπ»), idea («αϊντία»), type («τάϊπ»), prototype , new, Olympia philosophy, telephone,... ελληνική: ακ(τ)ίς, Γεωργιανός,
Συριανός, Λατίνος... & γαλλική: action («αξόν»), Georgien («ζεορζάν»), Syrien («σιριάν»), Latin («λατάν»)... λατινική: cluba (κλούμπα
-κλούβα), cupa (κούπα), America, pluς
(πλους), imperial («ιμπέριαλ»), lina («λίνα»), douo > double («ντουπλέ»),
catae («κάτε
- γάτες»).. & αγγλική: club («κλάμπ»),
cup («κάπ»), America, plus («πλας»),
imperial («ιμπίριαλ»), line («λάϊν»), double ("ντάμπλ"), gates (γκέϊτς)... Με την ελληνική και λατινική
γραφή - ορθογραφία γράφονται και λέξεις άλλων γλωσσών (αραβικές,
εβραϊκές....), πρβλ π,χ,
ελληνικά: άλγεβρα, Εμμανουήλ, Δανιήλ.... = αγγλικά: algebra, Emmanuel, Daniel.... 2) Oι παράγωγες λέξεις γράφονται στο θέμα όμοια με τις πρωτότυπές
τους, άσχετα αν καμιά φορά η προφορά της παράγωγης λέξης είναι διαφορετική
από την πρωτότυπη, λόγω φθογγικού πάθους (συναίρεσης κ.α.), πρβλ π.χ.: volcano («βολκέϊνουν») > volcanic («βολκανικ»), athlete (“άθλιτ”) > athletic (“αθλέτικ”), busy (“μπάζι») > business (“μπίζνες», day (“ντέι”) > Sanday (“σάντι”), live («λάϊβ») >living ("λίβινκ"), εδώ
i = [α & αϊ], no ("νόου"), not ("νότ") > nothing ("νάθινκ"), εδώ ο = [ οου & α]. 3) Oι
λέξεις που η γραφής τους δεν υπάρχει στην ελληνική και συνάμα είναι ομόφωνη (ομόηχη) με κάποια
άλλη, γράφεται με πρόσθεση τυχαίου γράμματος, σύμφωνα με τη σκέψη αυτού που
την καθιέρωσε γραφικά, που, αν και γράφεται, δεν προφέρεται, πρβ π.χ.: γαλλική: grave (στον ενικός) & graves (στον πληθ.) (Εδώ το -es δεν προφέρεται, αλλά μπαίνει για
διάκριση του πληθυντικού από τον
ομόηχο ενικό. αγγλική: to & t(w)o & to(o),
rit(e) & (w)rit(e) & ri(g)t(h).. (Εδώ τα: w o w e g h δεν προφέρονται, μπήκαν για διάκριση των oμόφωνων λέξεων) John,
εδώ μπήκε το γράμμα h, αν και δεν
προφέρεται, επειδή στην ελληνική και στην εβραϊκή προφορά υπάρχει ο φθόγγος -
γράμμα χ: Ιωάννης < Ιοχάναν. Ομοίως: sent & cent &
scent, pare & pair &
pear, boy & buoy.. no & know, sail & sale, grown & groan, fought
& fort, war & wore, side
& sighed, made & maid, night
& Knight, soared & surd, hole
& whole, morning & mourning .......... Ας σημειωθεί και ότι: 1) Η γραφή μιας λέξης με τον
ως άνω τρόπο παραμένει στο χρόνο ακόμη και
αν η προφορά της αλλάξει ή αν η λέξη λέγεται με δυο ή περισσότερες
προφορές. Πρβλ π.χ. στην αγγλική που ενώ άλλοι λένε
π.χ.: "δε λαντον,
μπάτι, σον κόνερ, ουάτ..." και άλλοι "δι λόντον μπόντι, σιν κόνερι, χουάτ ή γουάτ..",
ωστόσο και οι μεν και οι δε γράφουν
ίδια, δηλ.: the Παρέβαλε επίσης ότι
η λέξη π.χ. minute
προφέρεται “μίνιτς”, όταν δηλώνει ουσιαστικό (το
λεπτό της ώρας) και “μινιουτ ή μαϊνιουτ”,
όταν δηλώνει επίθετο (λεπτομερής). Αυτό συμβαίνει σε πάμπολλες λέξεις. 2) Στη γραφή αυτή μια
γραπτή λέξη μπορεί να προφέρεται αλλιώς σε μια γλώσσα και αλλιώς σε μια άλλη, πρβλ
π.χ. τις λέξεις: BEAUTE = αγγλική προφορά «μπιούτι» και γαλλική «μποτέ». Όλα αυτά είναι και η αιτία που στη γραφή αυτή: 1) Στις εν λόγω γραφές υπάρχει
δυσαρμονία μεταξύ γραφής και προφοράς, λέμε π.χ. στην αγγλική "αϊντία"
και γράφουμε "ιντέα" (Idea).
Παρουσιάζεται δηλ. το φαινόμενο για το ίδιο γράμμα να έχουμε πέντε, έξι..
προφορές και όχι μια, όπως στην ελληνική, ή με ένα γράμμα να παριστάνουμε ένα ή δυο ή
τρεις.. φθόγγους και όχι ένα πάντα, όπως στην ελληνική.
Παρέβαλε π.χ. στην αγγλική:: i = αϊ = ι = ε = εε = ιι: titan (ταϊτάν),
prize (πράϊζ), girl (γκέρλ), pig (πιγκ), ability (αμπίλιτι).. e = i = ee = ea = ie = ui
= ay = u... = [ι]: feel, seen, fit,
sin, least, beat, city, cities («σιτις»), built (“μπίλτ”), sanday
(“σαντι”), business (“μπίζνες”),... ο = ο = οο = α = ου = ουα = οου = ε..: go (γκόου), come (καμ), one (ουάν), to (του), God (γκοντ), lotus (λοτους).. a = ο= εϊ = α = ε= ouo....:
was (γουόζ), e = ι = ε = α....: me (μι), every (έβρι) love (λαβ), peter (πέτερ).. u = ου = α = ε = γιου...: cup (κάπ), use (γιούζ), run (ραν), Murphy (μέρφι).. w= ου =γου = χου...: th = δ/θ: the (δε), mother (μάδε), thing (θίνκ).. cc = κ/κσ: accompany (ακόμπανι), acces
(αξές)... sc = σ/σκ: scenario ("σενάριο") & Scorpio ("σκόρπιο"),... ,..........................
Όπως βλέπουμε από τα
πιο πάνω παραδείγματα άλλα λέμε
και άλλα γράφουμε ή άλλα
βλέπουμε και άλλα προφέρουμε! Εδώ "ορθογραφία"
είναι η δημιουργία για κάθε λέξη ενός
ορισμένου "οπτικού ινδάλματος", το οποίο γι' αυτούς που
ξέρουν από γραφή αποτελεί την
"ιδεατή εικόνα" γραφής κάθε
λέξης. Η ιδεατή αυτή εικόνα συνάπτεται
στο νου του ομιλούντος προς την ακουστική "εικόνα, δηλ. προς τον
τρόπο προφοράς μιας δεδομένης λέξεως, καθώς και προς τη σημασία της. 2) Δε μπορεί να
υποδειχτεί στις εν λογω γραφές η σωστή προφορά μιας
λέξης. Για να δούμε εδώ πως προφέρεται μια γραπτή λέξη που βλέπουμε πρώτη φορά δε
διαβάζουμε τα γράμματα, αλλά ρωτούμε τους άλλους πως προφέρεται ο συνδυασμός των γραμμάτων της γραπτής
αυτής λέξης ή ψάχνουμε σε λεξικό! Αν
θέλουμε να γράψουμε μια λέξη που
ακούμε για πρώτη φορά, πάλι ρωτούμε τους άλλους ή ψάχνουμε στο λεξικό! 3) Δε βοηθιόμαστε στην
ετυμολογία των λέξεων, αφού εδώ ούτε το μέρος λόγου υποδείχνεται ούτε το
γένος ούτε ο τύπος ούτε τα φθογγικά πάθη...
4) Απαιτείται τόσο
χρόνος για την εκμάθηση της γραφής, όσος χρειάζεται για να απομνημονεύσεις τη γραφή μια μια των λέξεων. 5) Δε μπορεί κάποιος να
μελετήσει σωστά τις γλώσσα σε
φθόγγους, συλλαβές..., πρβλ π.χ.: why = προφορά «χου-ά-ϊ» = 3 συλλαβές και όχι 1 ως δείχνει, titan = προφορά «τα-ϊ-ταν»
= 3 συλλαβές και όχι 2, go
= προφορά "γκό-ου" = 2 συλλαβές, ενώ
φαίνεται ως 1, come = προφορά "κάμ" = 1 συλλαβή ενώ φαίνεται ως 2, too = προφορά
"του" = 1 συλλαβή, ενώ
φαίνεται ως 2.. 6) Για να υποδειχθεί η
σωστή προφοράς μιας λέξης χρησιμοποιούνται τα καλούμενα PHONETICS SYMBOLS. Όλα αυτά είναι και ο
λόγος που κάποιοι (Έρασμος, ο Saussare κ.α.) ζητούν την κατάργηση της γραφής με λατινικούς
χαρακτήρες και την καθιέρωση μιας άλλης γραφής που να έχει τόσα γράμματα όσοι
και οι φθόγγοι. Κάτι που είναι λάθος, γιατί
με φθογγική και μόνο γραφή δεν είναι δυνατόν να διακρίνουμε τις ομόηχες
λέξεις. Η μόνη σωστή λύση είναι η
καθιέρωση της ελληνικής γραφής ως διεθνούς. Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΦΗ Το αγγλικό αλφάβητο
έχει τα 26 ψηφία του λατινικού με την ονομασία τους (τα ίδια έχουν και το
γερμανικό, γαλλικό, ιταλικό..., μόνο
που εκεί ονομάζονται αλλιώς): ΑΓΓΛΙΚΟ Α(a) = έι, B(b) = μπι, C(c) = σι, D(d) = ντι, E(e) = ι, F(f) = εφ, (g) = τζι, H(h) = έιτσ, I(i) = άι, J(j) = τζέι, K(k) = καπ, L(l) = ελ, M(m) = εμ, N(n) = εν, O(o) = ο, P(p) = πι, Q(q) = κιού, R(r) = άρ, S(s) = ες, T(t) = τι , U(u) = γιού, V(v) = βι, W(w) = νταπλ
γιου, X(x)
= εξ, Y(y) = ουάι, Z(z) = ζετ Στην αγγλική γραφή,
εκτός αυτών που είπαμε πιο πριν για τη γραφή με λατινικούς χαρακτήρες: 1) Σε ορισμένες λέξεις
τα γράμματα έχουν την ίδια προφορά που
έχουν και τα αντίστοιχα λατινικά, π.χ.: every (έβρι), 2) Αν αλλάξει η προφορά
μιας λέξης στο χρόνο ή κατά την παραγωγή και σύνθεση λόγω φθογγικού πάθους,
αυτή γράφεται πάλι όμοια: live (λάϊβ)
> living (λίβινκ), not
(νοτ) > nothing (νάθινκ)…
Κάτι που δε συμβαίνει
στη λατινική και ελληνική γραφή, αφού εκεί: 1) Οι λέξεις γράφονται
αφ’ ενός ως έχουν επακριβώς φθογγικά και αφ’ ετέρου ανάλογα με την ετυμολογία
τους. Εδώ με τα ομόφωνα γράμματα Ο(ο)
& Ω(Ω), Ι(Ι) & Η(η) & Υ(υ)… υποδείχνεται η ετυμολογία (= το μέρος
λόγου, ο τύπος κ.τ.λ.) των λέξεων και έτσι έχουμε και βοήθεια στην κατανόησή
τους και στη διάκριση των ομοήχων, πρβλ π.χ.: καλή
& καλοί & καλεί, φιλί & φυλή, καλώ & καλό… 2) Αν αλλάξει η προφορά
μιας λέξης, αλλάζει και η γραφή της
σύμφωνα με τους κανόνες των φθογγικών παθών (συναίρεσης, σύνθλιψης..), ώστε
και την πιστή φωνητικότητα να υποδείχνουμε και την καταγωγή της (= την
πρωτότυπη ή ριζική λέξη), άρα και το ακριβές της νόημα: πλέον, χρέματα... > πλήθος, χρήματα,.. (η τροπή του ε
σε ι γράφεται με η), κόβω > κόβμα – κόμμα,
γράφω, γράφμα > γράμμα... (π β φ + μ = μμ)... 2. Η ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΓΡΑΦΗ ΤΟ Στη λατινική γραφή οι
λέξεις γράφονται όχι ιστορικά, όπως συμβαίνει στις γραφές που χρησιμοποιούν
το λατινικό αλφάβητο, αλλά όπως περίπου στην ελληνική, Δηλαδή και εδώ οι
λέξεις γράφονται ως έχουν φθογγικά και συνάμα ανάλογα με την ετυμολογία τους χρησιμοποιώντας
τα κεφαλαία και μικρα γραμματα
Α(a), B(b(,
C(c)… και τις παραλλαγες (ομόφωνα γράμματα): Ε(e) = ΑΕ( ae), Ι(ι) = Υ(υ)…. m & mm…. (οι κανόνες είναι ίδιοι
με την ελληνική γραφή), πρβλ π.χ.: Γραικία - Graecia, Φοινίκη – Phoenicia, Γραμματική - Grammatica… Απλώς, επειδή στη
λατινική δεν υπάρχουν τα ορθογραφικά γράμματα Ω, Η, ΥΙ, ΕΙ.. και τα ορθογραφικά σημάδια (τονικό σημάδι,
απόστροφος, διαλυτικά κ.τ.λ.), γι αυτό και η λατινική έχει πιο εύκολη
ορθογραφία, όμως είναι κατώτερης αξίας από την ελληνική. ΛΑΤΙΝΙΚΟ Έχει 26 ψηφία, τα εξής: Α(a) = α Ν(n) = εν B(b) = μπε O(o) = o C(c) = κα ή τσε P(p) = πε D(d) = ντε Q(q) =
κ(ι)ού E(e) = ε R(r)
= ερ F(f) = εφ S(s) =
ες G(g) = γκε T(t) = τε H(h) = χα U(u) = ου, I(i) = ι V(v) = βε J(j) = γιώτ-λούγκο Χ(χ) = ιξ Κ(κ)
= kap W(w) = βε L(l) = ελ Y(y) =
ί γκραίκουμ M(m) = εμ Ζ(3) =
ζέτα Κεφαλαία γράμματα: A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U
V W X Y Z Μικρά
γράμματα: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u
v w x y z Γράμματα φωνήεντα: Α(a), U(u), Ε(e), O(o), Y(y) = I(i) Γράμματα σύμφωνα: Ημίφωνα: N(n),
M(m), L(l),
R(r), S(s),
Z(3) = ν, μ, λ, ρ, σ/ς, ζ Ουρανικά: C(c),
J(j), H(h) = κ , γ, χ Χειλικά: P(p),
V(v), F(f) = π, β, φ Οδοντικά: T(t)
= τ, ΤΗ(th) = θ/δ Δύο φθόγγων (
συμπλέγματα ): B(b), D(d),
G(g), Χ(χ) =
mp, nt, nk, ks Ομόφωνα: Ε(e) = AE(ae),
Ι(ι) = Υ(y),
PH(ph) = F(f),
C(c) = K(k),
CΗ = H(h) Διπλά -δίψηφα: PH(ph)
= φ, TH(th) = δ/θ, CH(ch) = χ, AE(ae) = ε MM(mm), NN(nn), LL(ll), RR(rr), SS(ss) = μμ, νν, λλ, ρρ, σσ CC(cc), TT(tt), PP(pp), BB(bb) = κκ, ττ,
ππ, ββ Ειδικότερα. στη λατινική γραφή: 1. Οι λέξεις γράφονται
κατά φθόγγο από αριστερά προς δεξιά,
όπως ακριβώς και στην ελληνική, όμως με ολιγότερη ορθογραφία, π.χ. L-a-t-i-o, I-t-a-l-i-α. 2. Υπάρχουν γράμματα
για όλους τους φθόγγους της γλώσσας αυτής και μερικά από αυτά είναι και
δίψηφα, όπως και στην ελληνική, τα: PH(ph)
= F(f) = φ, TH(th) = δ/θ, CH(ch) = Η(h) = χ, AE(ae) = Ε(ε) = ε, Μ(m) = MM(mm),… για ετυμολογικούς λόγους, όπως θα δούμε
πιο κάτω. Το γράμμα H(h)
προφέρεται όπως το ελληνικό Χ(χ), hora = ώρα, όμως ταυτόχρονα μ’ αυτό σχηματίζουμε και μερικά δίψηφα
γράμματα, όπως τα: PH(ph),
TH(th), DH(dh)
= F(f)
ή Φ(φ), Θ(θ), Δ(δ). 3. Υπάρχουν και μερικά
ομόφωνα γράμματα, όπως και στην ελληνική, τα: Ε(e) = AE(ae),
Ι(ι) = Υ(y) = OE(oe), PH(ph)
= F(f), C(c)
= K(k), CΗ
= H(h) με τα οποία
υποδεικνύεται υποτυπωδώς η ετυμολογία ή η καταγωγή κάποιβν
λέξεων. Για παράδειγμα: Με το δίψηφο γράμμα ΑΕ(ae) γράφεται η κατάληξη του πληθυντικού
των πρωτοκλίτων και με ε οι άλλες περιπτώσεις: nauta – nautae,… Mε
τα δίψηφα γράμματα CΗ(ch), Ph(ph)
γράφονται οι λέξεις με ελληνική καταγωγή: Με τα διπλά όμοια
γράμματα MM(mm), NN(nn), LL(ll), RR(rr), SS(ss) = μμ, νν, λλ, ρρ, σς,
CC(cc), TT(tt), PP(pp), BB(bb) = κκ, ττ,
ππ, ββ υποδεικνύονται τα φθογγικά πάθη των
συμφώνων που συμβαίνουν στις λέξεις κατά την παραγωγή και σύνθεση, όπως στην
ελληνική. Κανόνες: n +
n,r,l,m = nn,rr,ll,mm: in-rideo >
irrideo, con-mitto > committo, con-loquor > colloquor.... n + p,b
= mp, mb: in-piuς > impius, in-port >
importer...b + c = cc: ab-cedo > accedo,... Με τα γράμματα B(b),
D(d), G(g) γράφοντι οι απλές
λέξεις και με τα MP(mp), NT(nt), NC(nc) οι σύνθετες, (έτσι διακρίνονται οι
σύνθετες), π.χ.: bucca & compare, dominus & contract, gario & concinno.. 4. Τα γράμματα προφέρονται
όπως ακριβώς και τα ελληνικά,
π.χ.: A(a),
E(e), Υ(y),
K(k), L(l)...
= Α(α), Ε(ε), Y(υ), Κ(κ)… Τα γράμματα που δεν υπάρχουν στο ελληνικό
αλφάβητο είναι τα εξής: α) Τα Β(b),
D(d), G(g)
= ελληνικά (εκεί γράφονται δίψηφα) μπ, ντ, γκ: barba («μπάρμπα»), dominus (“ντόμινους”), genu (“γκένου”). Τα γράμματα Β Γ Δ των ελληνικών λέξεων γράφονται στη λατινική
με τα Β G D επειδή μοιάζουν, όμως αυτά
στη λατινική προφέρονται όχι β, γ, δ αλλά: μπ, γκ, ντ, τζ: συλλαβή > syllaba (προφορά «σίλαμπα»), δάκτυλος > dactylus,(προφορά «ντάκτυλuς») δέμα > dema («ντέμα»), βήτα > beta («μπέτα»),
γραμματική > grammatica («γκραμάτικα»),
δράμα > drama..... Το σωστό
είναι να γράφονται με τα: V, GH, DH. β) Το γράμμα U(u)
= ελληνικά (εκεί γράφεται δίψηφα) ΟΥ(ου):
Europa = «εουρόπα»
5. Μερικά γράμματα
έχουν ιδιαιτερότητες, π.χ.: Το γράμμα Ζ(z) προφέρεται
όπως το ελληνικό Ζ(ζ), όμως ανάμεσα σε δυο φωνήεντα προφέρεται και τζ/τσ: maza (“ματζα») = μάζα, 3ephyrus = ζέφυρος. Το γράμμα Σ(s)
προφέρεται όπως το ελληνικό Σ(σ,ς): dominus, super…, όμως ανάμεσα σε δυο φωνήεντα προφέρεται και ως ζ: rosa («ρόζα»), asinus («αζίνους»),
όπως και το ti- ως τς: latium - Latio («λάτιουμ
& λάτσιο»).
Το γράμμα C(c)
προφέρεται όπως το ελληνικό Κ(κ), όμως προ των ae, oe, eu προφέρεται και ως τς: cecidi, cycinus, caedo 6. Tα ΑΕ(ae), OE(oe) είναι ίδια με τα ελληνικά ΑΙ(αι), Οι(οι), δηλαδή πότε είναι
δίφθογγοι (= δυο φθόγγοι) και πότε δίψηφα γράμματα (ένας φθόγγος). Στην ελληνική αυτά
ξεχωρίζουν με τα διαλυτικά, βλέπε αϊ & αι, οϊ
& οι. Στη λατινική, όμως, δεν υπάρχουν τα διαλυτικά και έτσι εκεί δεν
ξεχωρίζουν πότε είναι δίφθογγος και πότε δίψηφο γράμμα, πρβλ:
Aeneas (“ενέας = Αινέας») & aer (“αερ = αήρ”), aeneus (“αένεους
= χαλκούς”), Foenix = Φοίνιξ, Βοeotia = Βοιωτία & coerrceo (“κοέργκεο”). 7. Tα AU(au), EU(eu) προφέρονται «αου,
εου»: nauta, laudo και μερικά από αυτά
προέρχονται από τα ελληνικά αυ, ευ: Ευρώπη > Europa («εουρόπα»),
Λευκάς > Leucas («λεουκάς»), ο λόγος που πολλοί τα
λένε και δίφθογγους. 8. Με το γράμμα «γιώτ» J(j)
γράφεται κανονικά ο φθόγγος γ και με το γράμμα «γκε»
G(g) γράφεται το σύμπλεγμα
γκ. Ωστόσο αυτό πολλές φορές δεν τηρείται και J(j)
= «γι/γκι»: Jupiter = “γκιούπιτερ
ή γιούπιτερ”, judico “γ(κ)ιούδικο”, Jordanes = “γιορδάνες
ή γκιορδάνες = Ιορδάνης… και Gu(gu) = γκβ/γκ: lingua (“λίνγκβα”), arguo (“αργκουο”) 9. Το σύμπλεγμα qu προφέρεται κβ: Quies (“κβίες”
= ησυχία ), aqua («άκουα»= νερό) 10. Οι λέξεις από την
ελληνική γλώσσα και γραφή κρατούν την ελληνική ορθογραφία: ελληνικά:
μύθος, πυραμίς, γράμμα, Γραικία,
Φοίνιξ... = λατινικά: mythus, pyramis, gramma, Graecia, Phoenix..., ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗ Στη λατινική γραφή δεν
υπάρχουν: Α) Τα γράμματα δ, γ του
ελληνικού αλφάβητου, επειδή εκεί δε συνηθίζονται και τόσο οι φθόγγοι αυτοί.
Οι από ξένες λέξεις τρέπονται σε d, g.
Το γράμμα θ γράφεται δίψηφα ΤΗ(th). Β) Τα ορθογραφικά σημεία (τονικό σημάδι,
απόστροφος κ.τ.λ.) και τα ομόφωνα γράμματα: Ω Η, ΕΙ, ΥΙ… επειδή οι Λατίνοι
αντέγραψαν το ελληνικό αλφάβητο πριν επινοηθούν αυτά. Έτσι στη λατινική γραφή δε σημειώνονται: Α) Η προσωδία, δηλαδή οι
τονιζόμενες και άτονες συλλαβές, οι συνηρημένες και ασυναίρετες συλλαβές,
καθώς και η προφορά με συνίζηση,
αποκοπή, έκθλιψη κ.τ.λ. Στην
ελληνική λέμε – γράφουμε: σόλα & σ’ όλα = σε όλα, μία & μια, Μάιος
& μαία (μέα), γάϊα
& γαία, θεϊκός & θείος, έξοχη & εξοχή…. Κάτι που δε μπορεί να
γίνει στη λατινική. Το πού τονίζεται η λέξη
καταλαβαίνεται από πείρας: latium = «λάτιουμ», problema = «πρόμπλεμα»
... Το πότε τα ae eu, au, oe είναι δίφθογγος και
πότε δίψηφα γράμμα φαίνεται από πείρας: Φοίνιξ > foenix («φίνιξ»,
οe = oι = [ι]) & coergo («κοέργκο»,
οe = [ο-ε]),
αένεος > aeneus («αένεους»,
ae = [α-ε] & γραικία > graecia («γκρεκία»,
ae = αι = [ε]), Βοιωτία
> Boeutia («μπεουοτία»), κωμωδία > comοedia («κομεούντια»), auricila («αουρικίλα» > «ορικίλα»),... Β) Κάποια από τα
ετυμολογικά νοήματα. Δηλαδή εδώ δε γράφουμε – υποδείχνουμε με –η τα θηλυκά,
με –ω,ει τα ρήματα, με -ω η γενική πληθυντικού
κ.τ.λ.: lego, legis.. = λέγω, λέγεις.. Για τον ίδιο λόγο στη
λατινική δε σημειώνονταν τα φθογγικά πάθη της συναίρεσης και εναλλαγής
φωνηέντων, πρβλ: facio - perficio, rapio - diripio, statuo -instituo, caedo - occido, sacro - obsecro, scado -descedo, spargo -dispergo.. Στην ελληνική θα
γράφαμε: Facio (φάκιο)
> perficio (περφήκιο),
rapio (ράπιο)
> deripio (ντερήπιο),
instatuo > instituo (ινστήτουο)... Δηλ. στην ελληνική
γράφουμε με η την τροπή των α ή του ε
σε ι, με οι την τροπή του ο σε ι, με αι την τροπή του α σε ε.... Όσες
λατινικές λέξεις έχουν τα γράμματα ae, oe, eu..
είναι από την ελληνική γραφή: Phoenix, Αegium,... Από τις πτώσεις
σημειώνεται μόνο ο πληθυντικός αυτών που λήγουν σε -α με το -ae (όπως στην ελληνική με το -αι):
dea - deae (θεά, θεαί), mensa - mensae (τράπεζα, τράπεζαι), poeta - poetae Επομένως η ελληνική
γραφή είναι η μόνη άξια να γίνει παγκόσμια και η επίσημη γραφή της Ευρωπαϊκής
Ένωσης. Μάλιστα, επειδή η ελληνική γραφή είναι και πανεύκολη και τέλεια, η
παγκοσμιοποίησή της όχι μόνο θα μειώσει τάχιστα τον παγκόσμιο αναλφαβητισμό,
αλλά θα αναπτύξει ακόμη περισσότερο τα γράμματα, τις επιστήμες και τις
τέχνες’ τον παγκόσμιο πολιτισμό. ΙΣΤΟΡΙΑ ΛΑΤΙΝΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣ Σύμφωνα με την
παράδοση, οι Λατίνοι πήραν τη γραφή από τους Έλληνες μέσω των Ετρούσκων, κάπου τον 7-6ο π.Χ.
αι., κάτι που πιστοποιείται σαφώς και από τα εξής: 1) Στη λατινική και γενικώς στις ιταλικές
γλώσσες και διαλέκτους δεν υπάρχει η
λέξη «φθόγγος».Απλώς στη λατινική γραφή υπάρχουν γράμματα για τα
σύμφωνα και τα φωνήεντα. 2) Οι γραμματικοί όροι
της λατινικής γραμματικής είναι ελληνικές λέξεις, πρβλ: γραμματική > grammatica, αλφάβητο > alfabeto, ορθογραφία > orthografia, κόμμα > comma, δίφθογγοι > diphthogi, συλλαβή > syllaba.... 3) Τα γράμματα του λατινικού αλφάβητου είναι ίδια
ακριβώς με αυτά του αρχαίου Αττικού και
Χαλκιδικού αλφάβητου. 4) Η
λατινική γραφή, ενώ δεν έχει ορθογραφικό σύστημα γραφής (τα ομόφωνα
γράμματα ω & ο, ε & αι, ι
& η & υ & οι…) καταγράφει πολλές λέξεις για λόγους ετυμολογικής
κατανόησης ή διάκρισή τους από άλλες ομόηχες ως έχουν στην ελληνική γραφή: Γραικία > Graecia, Φοίνιξ > Phoenix, γραμματική > grammatica.... ΑΡΧΑΙΑ ΙΤΑΛΙΚΑ Ancient Latin (Από επιγραφές του 7ου
- 6ου π.Χ. αι. )
Faliscan (Από επιγραφές του 400
– 250 π.Χ.)
Marsiliana
Middle
North Picene
Oscan (Από επιγραφές του 400 – 79 π.Χ.)
Umbrian (Από επιγραφές του 350 – 50 π.Χ.)
ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΡΩΜΑΪΚΟ Έχει 23 ψηφία τα εξής: A B C D E F G H I K L M
N O P Q R S T V X Y Z ΤΑ PHONETICS SYMBOLS ( ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΛΥΣΗ ΑΠΟ ΤΑ PHONETICS SYMBOLS ΚΑΙ ΤΗ ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΓΡΑΦΗ =
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΦΗ) Επειδή στη γραφή με
λατινικούς χαρακτήρες υπάρχει δυσαρμονία μεταξύ προφοράς και γραφής λόγω
ιστορικής γραφής (πρβλ π.χ. στην αγγλική τη λέξη idea, λέξη προερχόμενη από την ελληνική λέξη
«ιδέα», η οποία ενώ προφέρεται «αϊντία», γράφεται idea ), πολλά λεξικά των γραφών αυτών για υπόδειξη της ορθής προφοράς
των λέξεων έφτιαξαν - χρησιμοποιούν τα καλούμενα φωνητικά σύμβολα (Phonetic symbols). Τα σύμβολα αυτά είναι
κάπου 20 για τα φωνήεντα και κάπου 30 για τα σύμφωνα, ενώ όλοι κι όλοι οι
φθόγγοι είναι μόλις 20!
Α) Με τα 20 γράμματα
του ελληνικού αλφάβητου: α, ε, ο, ι, ου = u, τ, δ, θ, π, β, φ, κ,
γ, χ, μ, ν, λ, ρ, σ, ζ υποδείχνουμε πιστότατα μόνο την προφορά (τους φθόγγους)
των λέξεων, π.χ.: «καλό, ψιλί, μπομπ,
γκαζ, νταντ».., Β) Με επιπλέον τα κεφαλαία
γράμματα: Α, Β, Γ…, καθώς και ομόφωνα: Ο(ο) & Ω(ω), Η(η) & Ι(ι)
& Υ(υ)… υποδείχνουμε και την ετυμολογία των λέξεων (μέρος λόγου, τύπο
κ.τ.λ.), άρα έτσι έχουμε και διάκριση των ομοήχων, πρβλ
π.χ.: καλό & καλώ, αγαθή & Αγαθή & αγαθοί, ψιλή & ψιλοί
& ψηλοί & ψηλή… Γ) Με τα ορθογραφικά σημεία (τονικό
σημάδι, απόστροφο κ.τ.λ.) υποδείχνουμε και τις τονισμένες και άτονες
συλλαβές, την προφορά με συναίρεση, συνίζηση, έκθλιψη κ.τ.λ., πρβλ π.χ.: σ’ όλα & σε όλα & σόλα, κάλος &
καλός & καλώς, καλώ, μία & μια, θείος & θεϊκός,,
Τα φωνητικά σύμβολα
είναι πάρα πολλά (πάνω από 50), επειδή εκεί από τη μια υπάρχουν σύμβολα και
για τα συμπλέγματα: μπ, ντ,
γκ, τζ, τσ, κς, πς, αα, εε,
οο, ιι, ουου…. (στην ελληνική γράφονται αναλυτικά, εκτός των ξ,
ψ) και από την άλλη για κάποια σύμβολα υπάρχουν επιπλέον γράμματα γι αυτά που
προφέρονται με συνίζηση, έκθλιψη κ.τ.λ. Στην ελληνική γραφή γράφουμε π.χ.:
μια & μία, δύο & δυο, σ’ όλα & σόλα & σε όλα… και ανάλογα με
τη θέση που βρίσκεται το τονικό σημάδι ή η απόστροφος στις λέξεις αυτές καταλαβαίνουμε-
διακρίνουμε πότε τα γράμματα υ, ι
προφέρονται με συνίζηση ή τονισμένα και πότε όχι, πότε το γράμμα σ
προφέρεται με έκθλιψη και πότε όχι κ.τ.λ. Στα φωνητικά σύμβολα, αντί αυτού
του απλού τεχνάσματος, έχουμε άλλο γράμμα, όταν το γράμμα ι προφέρεται με συνίζηση, άλλο όταν αυτό προφέρεται
χωρίς συνίζηση και άλλο όταν αυτό επαναλαμβάνεται (όταν έχουμε δυο ι μαζί,
όπως π.χ. στη λέξη δι-ίσταμαι). Κάπως έτσι
συμβαίνει και με τα γράμματα που παθαίνουν έκθλιψη ή συναίρεση κ.τ.λ. Περισσότερα βλέπε στα
βιβλία: α) «Το ελληνικό σύστημα
Γραφής», Α. Κρασανάκη, β) «Παγκόσμια γραφή », Α. Κρασανάκη |
