http://www.krassanakis.gr/index.files/krasanakis.gif

 

http://www.edra.gr/images/x_star_yel.gif ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΙΟΡΤΕΣ & ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ

http://www.edra.gr/images/x_star_yel.gif ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ  ΑΡΧΙΚΗ

http://www.edra.gr/images/x_star_yel.gif ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ

http://www.krassanakis.gr/mantinades.files/crete.gif

http://www.edra.gr/images/x_star_yel.gif ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ ΓΑΜΟΥ – ΑΡΡΑΒΩΝΑ - ΓΕΝΝΗΣΗΣ

http://www.edra.gr/images/x_star_yel.gif ΡΙΖΙΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ & ΧΟΡΟΙ ΚΡΗΤΗΣ

http://www.edra.gr/images/x_star_yel.gif ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ  ΚΛΗΔΟΝΑ

 

 

 

 

ΚΑΛΩΣ ΟΡΙΣΑΤΕ!

 

 

Ήρθατε στην ιστοσελίδα μου κι έχω χαρά μεγάλη

Και το φεγγάρι γελαστό απόψε θα προβάλει

 

 

Ευχαριστώ από καρδιάς για την προτίμησή σας

Και δεν θα μετανιώσετε για την επιλογής σας

 

 

 

_Χίλια καλώς ορίσετε φίλοι μου κι εδικοί μου,

Για να συνεορτάσουμε φέτος την εορτή μου

 

Χίλια καλώς ορίσανε οι φίλοι οι γι εδικοί μας

και αν δεν χωρούν στο σπίτι μας, πάνω στη κεφαλή μας.

 

Στην κεφαλή δε βγαίνουμε, γιατί θα γκρεμιστούμε

μόνο ‘ρθαμε στο σπίτι σας μια τσικουδιά να πιούμε.

 

 

Σήμερα με τιμήσατε κι έχω χαρά μεγάλη

Του χρόνου να ‘μαστε καλά να σμίξουμε και πάλι

 

Είναι μεγάλη μου τιμή, όσω χρονώ κι α φτάσω,

Το πως με προτιμήσατε, δεν θα σας το ξεχάσω.

 

Τσ’ ευχές απου μου δώκατε, θα τσι μονομερίσω

Και θα τσι κάνω φυλακτό, στο μπετη να τσι κλείσω.

 

 

 

 

 

ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ

(ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΓΙΕΣ ΜΕΡΕΣ)

 

Μέρες που έχουμε γιορτές λέω μια μαντινάδα

«Χρόνια πολλά, χρόνια καλά!» σε όλη την Ελλάδα!

 

Σεισμό θα κάμω τ' ουρανού τ' άστρα να πέσουν χάμω

και με τις πιο θερμές μου ευχές  δώρο να σας τα κάμω

 

--Ήρθανε οι γιορτές και πρέπει να χαρούμε

Κι από καρδιάς ο εις τ’ αλλού «Χρόνια Πολλά» να πούμε.

 

--Να ευχηθούμε από καρδιάς Τση Γέννησης τ΄ αστέρι

Χρόνια πολλά, χρόνια καλά στα σπίτια μας να φέρει

 

--Χρόνια Πολλά από καρδιάς όλοι να ευχηθούμε

τον κόσμο μας καλύτερο κάποια στιγμή να δούμε

 

--"Χρόνια Πολλά", "Χρόνια Καλά", χρόνια γεμάτα υγεία

και του Χριστού η γέννηση να φέρει ευτυχία!

 

--Όσες οι στάλες της βροχής και στα βουνά τα χιόνια

τόσα πολλά σας εύχομαι ευτυχισμένα χρόνια.

 

Χρόνια πολλά, πολλές χαρές, καημό να μη γνωρίσεις
κι ότι στ' αλήθεια επιθυμείς, γρήγορα ν' αποκτήσεις!

 

Από τη φάτνη της Βηθλεέμ έφυγε ένα αστέρι,

Για να σου πει «Χρόνια πολλά!»  κι αγάπη να σου φέρει

 

Άστρο χριστουγεννιάτικο πάντα να σε φωτίζει

και τη ζωή σου με χαρά κι αγάπη να γεμίζει

 

Με του Χριστού τη γέννηση κάνω ευχές για σένα,

να ΄ναι τα χρόνια σου πολλά, αλλά  κι ευτυχισμένα!

 

Η Άγια Μέρα να σκορπά χαρά στο σπιτικό σας,

βάλσαμο να 'ναι στο κακό κι άγγελος στο πλευρό σας!

 

Το άστρο λαμπρό της Βηθλεέμ και του Χριστού η γέννα,

να σας χαρίσουνε πολλά και χρόνια ευτυχισμένα!

 

"Χρόνια Πολλά", "Χρόνια Καλά", χρόνια γεμάτα υγεία

 και του Χριστού η γέννηση να φέρει ευτυχία!

 

 

 

1499501_652417831468664_992903259_n

 

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ  ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΙΟΡΤΕΣ (ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ,. ΠΑΣΧΑ ΚΛΠ) ΒΛΕΠΕ ΕΔΩ

 

 

 

 

ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΕΤΟΣ

 

--Χρόνε που φεύγεις και περνάς πάρε καημούς και πόνο 

Κι άσε μας μόνο τη χαρά για τον καινούργιο χρόνο.

 

--Καινούργιε χρόνε που θα μπεις ευχόμαστε να μπορέσεις

Κρήτη κι Αγία Παρασκευή  να μη στεναχωρέσεις

 

Εύχομαι ετούτη η χρονιά να είναι από τις πρώτες,

σε ευτυχία και χαρά για όλους τους Λασιθιωτες!

 

Χρόνε παλιέ άμα μπορείς, πες του καινούριου χρόνου,

να μην ξεχάσει να βαστά, το γιατρικό του πόνου

 

Μόλις κτυπήσει 12 και και μπει ο νέος χρόνος

εύχομαι να φύγουν μακριά το δάκρυ και ο πόνος.

 

Χρόνε που φεύγεις και περνάς πάρε καημούς και πόνο

Κι άσε μας μόνο τη χαρά για τον καινούργιο χρόνο

 

Εύχομαι ο χρόνος που έρχεται να είναι από τους γκέι,

γιατί ο παλιός μας γ@μ!σε και έβαλε και χρέη!

 

Φέτος θα πω χρόνια πολλά  σε λιγοστούς ανθρώπους

Σ’ αυτούς  που έχουν καρδιά, φιλότιμο και διαλεγμένους τρόπους (Φώτης Νταουντάκης)

 

Με την καρδιά και με το νου και όχι από συνήθεια

Στέλνω ευχές όπου εκτιμώ κι όπου αγαπώ στ αλήθεια

 

Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά,  χίλιες ευχές χαρίζω

Σε φίλους που τους αγαπώ και που τους υπολογίζω

Αντάρτισσα είναι η σκέψη μου και πάντα τριγυρίζει

σε φίλους και σε συγγενείς χρόνια πολλά χαρίζει

Εφαγανέ μου τα λεφτά χαράτσια να πληρώνω

Γι αυτό και την Πρωτοχρονιά θα φάω βρούβες μόνο!

Στέλνω ευχές, στέλνω χαρά, υγεία κι ευτυχία

Σε όλους αυτούς που έχουνε μες στη καρδιά μου αξία

 

 

Μην κάνεις μόνο όνειρα κι ήσυχος να κοιμάσαι,

Στο νέο έτος ξυπνητός και έμπα και μη φοβάσαι

Άγιος Βασίλης έρχεται και σου κρατά στο σάκο

Ανθότυρο, παλιό κρασί, αλατσολιες και ντακο

Έρχεται αφού σ’ εκτιμά να δώσει ευχή μεγάλη

 να ΄ναι η νέα σου χρονιά καλλιά από κάθε άλλη

 

Χρόνια Πολλά σε μια ψυχή γεμάτη καλοσύνη
που ο Θεός μόνο χαρές αξίζει να της δίνει

 

 

 

 

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ:

Η ΜΑΝΤΙΝΑΔΑ, Η ΚΑΝΤΑΔΑ, Η ΡΙΜΑ, ΤΟ ΡΙΖΙΤΙΚΟ, Ο ΑΜΑΝΕΣ ΚΛΠ

 

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΜΑΝΤΙΝΑΔΑ, ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΗΣ

 

 

 

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΒΛΕΠΕ ΕΔΩ

 

 

 

 

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΤΣΙΚΟΥΔΙΑ

 

Πίνω κρασί και δε μεθώ, ρακή και δε με πιάνει ….

 

(Απόσπασμα από την ομιλία του Προέδρου Κρητών και Φίλων Κρήτης Αγ. Παρασκευής Αττικής και Δ/ντη του Υπ. Πολιτισμού   κ. Αδαμάντιου (Μάκη) Κρασανακη στα Καζανέματα  - Γιορτή Τσικουδιάς που έγινε από τον εν λόγω Σύλλογο στην κεντρική Πλατεία Αγ. Παρασκευής στις 5/10/2013)

 

1. Η ΤΣΙΚΟΥΔΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΥΓΕΝΕΙΑ, ΦΙΛΙΑ  ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Η τσικουδιά στην Κρήτη πέραν των άλλων είναι ένδειξη φιλίας, ευγενείας και εργαλείο κοινωνικής επικοινωνίας. Δεν υπάρχει νοικοκυριό στην Κρήτη, χωρίς ένα μπουκάλι τσικουδιά άμεσα διαθέσιμο κάθε στιγμή. Με μια τσικουδιά  οι Κρητικοί εύχονται, αλλά και υποδέχονται τους επισκέπτες τους, μ΄ αυτήν  συζητούν και χωρατεύουν στα καφενεία, μ ‘ αυτή ξεπερνούν τις λύπες τους  και μ’ αυτή λύνουν  τις διαφορές τους.

_Μωρέ κοπέλι κρητικό, ιντάχεις μες στη βράκα;

Δυο βολαράκια ζάχαρης και μια μπουκάλα ράκα!

_Μπορεί να χωριστήκαμε μα η φιλιά μας μένει

Ένα ποτήρι τσικουδιά πάντα θα σε προσμένει.

_Σύντεκνε βάλε τσικουδιά κι εγώ θα πω μια μαντινάδα

να βγούμε εις την όρεξη να πάμε για καντάδα.

_Πες τη μαντινάδα, σύντεκνε, κι εγώ θενα φροντίσω

να φέρω τσικουδιά καλή, για να σ’ ευχαριστήσω.

_Γλέντα και  πίνε ,σύντεκνε, ρακή, του χρόνου ποιος το ξέρει

γη θα πεθάνεις, γη θα ζεις, γη θα 'σαι σ' άλλα μέρη.

_Σήφη, κόπιασε να κεράσω μια τσικουδιά και ό,τι είπαμε νερό κι αλάτσι.

_Μανώλη, στην υγειά σου και ο θεός να μας τη μακραίνει .. τη ζωή.

 Η επίσκεψη σε σπίτι Κρητικού χωρίς κέρασμα θεωρείται αγένεια ή δήλωση έχθρας και  η όλη διαδικασία του κεράσματος αποτελεί μια τελετουργία, ο σκοπός της οποίας δεν είναι ούτε να μεθύσει, ούτε να χορτάσει τους συνδαιτυμόνες, αλλά  απλά να κάνει ευχάριστη την κοινωνική συναναστροφή και συνάμα να δείξει την καλή και φιλόξενη διάθεση του οικοδεσπότη.  

_Με ένα μπουκάλι τσικουδιά και με καλή παρέα 

και τ’ άσχημα τα πράγματα, μας φαίνονται ωραία!

_Χαρώ την παρέα μας, να 'τανε κι' άλλη τόση

μα υπάρχει μπόλικη ρακή μέχρι να ξημερώσει.

_Ελάτε να γλεντήσουμε και τσικουδιές να πιούμε

κι από τσι πίκρες τση ζωής λίγο ν’ απαλλαγούμε.

_ Ελάτε να γλεντήσουμε και τσικουδιές να πιούμε

γιατί το  ψεύτη το ντουνιά δε θα τον ξαναδούμε.

 

2. Ο ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΤΣΙΚΟΥΔΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ

Επειδή η μεγάλη κατανάλωση τσικουδιάς δημιουργεί μέθη, η οποία καμιά φορά φέρνει άσχημες καταστάσεις,  υπάρχει και ο δεκάλογος, ο οποίος λέει  τα εξής, που πρέπει να έχουμε υπόψη: Η πρώτη τσικουδιά φέρνει όρεξη, η δεύτερη υγεία, η τρίτη φέρνει τη χαρά, η τέταρτη ευτυχία, η πέμπτη φέρνει έξαψη ή εμετό,  η έκτη φλυαρία, η έβδομη φέρνει συμπλοκή, η όγδοη αστυνομία, η ένατη φέρνει το δικαστή κι η δέκατη κηδεία.

Ωστόσο υπάρχουν και ενστάσεις, κρίσεις και συμβουλές, όπως

Α) Του ερωτευμένου και του απογοητευμένου, που λένε:

­_Τον άντρα δεν το ξεκάνει η τσικουδιά ακόμη αν πιει και δέκα

τουλάχιστον πιο γρήγορα … απ΄ό,τι μια γυναίκα.

_Όση ρακή και να 'χω πιει δε μέθυσα ποτέ μου

μα σα σε δω μεθώ, σκέψη και λογισμέ μου.

_Πίνω κρασί, δε με μεθά,  ρακί δε με ζαλίζει

ως με μεθούν τα μάθια τση  όντε μ' αναντρανίζει

_Πίνω κρασί και δε μεθώ, ρακή και δε με πιάνει,

μα το φιλί σου το γλυκύ μπορεί να με τρελάνει

_Σαρανταδυό γραδώ τσικουδιά να πιεις να σ’ αναδράμει,

γιατί κακούργα το φιλί μου δίνεις δράμι-δράμι.

__Σαρανταδυό γραδώ τσικουδιά πίνω μα δε με πιάνει,

Εγώ στο κέφι για να ’ρθω, μια σου ματιά με φτάνει.

_Μ' ένα μπουκάλι τσικουδιά και δυο κουτιά τσιγάρα

καπνίζω, πίνω να ξεχνώ τα μαύρα μου τα χάλια.

_Στη γιορτή τση τσικουδιάς  με πήγε , για να παίξω,

να με μεθύσει ήθελε στα δίχτυα της να μπλέξω.

_Είναι ο σεβντάς σου  δυνατός σαν τη ρακή  την πρώτη

που  σε χτυπά στην κεφαλή κι ύστερα λες : «ω χαρώ τη»!

Β) Του συνετού και του νέου πότη:

_Χαίρεσαι με τσι τσικουδιές, βγάζεις κι ωραίους στίχους,

όμως περίσσια σα θα πιεις, θα κουτουλάς τσι τοίχους.

_Ανάθεμά τη ρακή  ίντα 'ναι αυτό που κάνει,

κι όταν την πίνω γίνεται το πάτωμα ταβάνι.

_Σαν πιεις τσικουδιά απ’ το λουλά, ζεστή απ’ το καζάνι,

μεζέ να φας πατάτα οφτή, όσο κι αν πεις τα κάνει.

Γ) Του …κτηνίατρου, συγγνώμη του πρακτικού γιατρού:

_Όποιος χορεύει και γλεντά και τη ρακή την πίνει,

Δε θέλει καρδιοτόνωση, δε θέλει ασπιρίνη.

Δ) Του ανταποδοτικού:

_Έλαβα τη μαντινάδα (το δώρο) σου κι εγώ στην αφεντιά σου

Πήρα μια μποτίλια τσικουδιά και πίνω στην υγειά σου

Ε) Του αντιμνημονιακού και του πολιτικού κλπ:

_Ελάτε να χορέψουμε και τσικουδιές να πιούμε

την κρίση να περάσουμε να μην κουζουλαθούμε.

_Ο άνδρας θέλει τσικουδιά κι η κοπελιά παιγνίδια,

Μνημόνια  και τροικανούς τους γράφουμε στα αρχεί….α.

 

3. Η ΤΣΙΚΟΥΔΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΟΡΥΦΑΙΟ ΠΟΤΟ, ΠΟΤΟ ΑΓΝΟ  ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΟ

Η τσικουδιά , η καλή, είναι η βασίλισσα των ποτών, γιατί αφενός είναι αγνό ποτό, δηλ.  δεν περιέχει επιπρόσθετα χρωστικές και   αρωματικές ύλες (γλυκάνισο κλπ) ούτε και βιομηχανικές αλκοόλες (= ποτά με πολύ υψηλό βαθμό οινοπνεύματος που παράγεται τεχνικά από πατάτες ή ζαχαρότευτλα κ.α.)  και αφετέρου παρέχει αγχολυτικές και χαλαρωτικές ιδιότητες με συνέπεια να μας ευφραίνει την καρδιά και το πνεύμα,  να  μας απολύει  από τις βασανιστικές σκέψεις, άρα να  μας ξεκουράζει, να διεγείρει  την όρεξη,  τη χώνεψη και τη θέρμη του σώματός μας. Τσικουδιά ζεστή, μάλιστα αν είναι και ανακατεμένη με μέλι μισό -μισό και λίγο πιπεράκι ή κανέλα, βοηθά στο  να ζεσταθούμε, ενώ τσικουδιά παγωμένη για να δροσιστούμε. Και όλα αυτά αρκεί να είναι ανόθευτη , να πίνεται με μέτρο και όπως πρέπει (δηλ. με παρέα, ρέγουλα και καλό μεζέ):

_Υπάρχουνε πολλά πιοτά σ' όλη την οικουμένη

Μα η  τσικουδιά είναι βασίλισσα, δαφνοστεφανωμένη.

_Να πίνετε όλοι τσικουδιά, γιατί ‘ναι βλογημένη

μόνο να πίνετε αγνή και όχι νοθευμένη

_Με μια ντομάτα, δυο ελιές, τρία παξιμαδάκια

πίνουν στην Κρήτη τσικουδιά και λεν΄ μαντιναδάκια.

_Μερικές τσικουδιές είν' αρκετές, για να περάσεις ωραία,

αρκεί να έχεις νόστιμα εδέσματα και όμορφη  παρέα.

_Σαν είναι η τσικουδιά καλή, ώφου καλά τα κάνει

πίκρες, καημούς και βάσανα ντελόγο τα ‘ποβγάνει.

_Με μαντινάδες και ρακές, με λύρα και λαούτα

απόψε θα γλεντήσουμε  να ξεχαστούμε απ ούλα

Σημειώνεται ότι:

Α) Τα άλλα οινοπνευματώδη ποτά (κρασί, μπύρα, ουίσκι κλπ) δε θεωρούνται στην Κρήτη ευγενή, φιλοξενίας, γιατί θεωρούνται και φτηνά και του φαγητού και τα άλλα (ουίσκι κλπ) και ακριβά και με πάρα πολύ οινόπνευμα, άρα τα ποτά αυτά είναι για αλλού.

Β) Η σπονδή του κεράσματος, δηλαδή οι ευχές και το τσούγκρισμα με τα ποτήρια, είναι κάτι ιερό και συνεπώς αφενός προσέχουμε πως τσουγκρίζουμε και αφετέρου ό,τι ειπωθεί εκεί τηρείται ευλαβικά ή κρατείται μπιστικό, αν απαιτείται. Τσούγκρισμα άτσαλο ή απρόσεχτο κλπ απαγορεύεται. Η αποφυγή τσουγκρίσματος ή  βίαιο τσούγκρισμα είναι ένδειξη μη σεβασμού, άρα πρόκληση ή δήλωση έχθρας.

Γ) Όταν πίνω τσικουδιά γίνομαι αμέσως αυτοκράτορας, βασιλιάς, Θεός, αλλά και κοσμοκράτορας.

 

4. Η ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΡΑΚΗ Ή ΤΣΙΚΟΥΔΙΑ

 

Το 1989 ψηφίστηκε ο με αρ. 1576/89 κανονισμός της ΕΟΚ για τα οινοπνευματώδη ξενικά αλκοολούχα) ποτά στον οποίο οι Τούρκοι κατοχύρωσαν το όνομα «raki» και οι Έλληνες το όνομα τσικουδιά Κρήτης, Τσίπουρο Τιρνάβου κ.α.. Συνεπώς από το 1989 η ρακή στην Ελλάδα λέγεται πια επίσημα τσικουδιά, αν και η ονομασία ρακή είναι αρχαία ελληνική λέξη, και η κρητική ρακή ή τσικουδιά είναι διαφορετικό απόσταγμα από ό,τι το αραβικό αράκ και το τουρκικό ρακί. Αυτά είναι με γλυκάνισο, άρα είναι κάτι ως περίπου το ούζο. Όταν τους βάζεις νερό ασπρίζουν.

Σύμφωνα με ορισμένους η ελληνική ονομασία ρακή προέρχεται από το τούρκικη  ονομασία ρακί (το)  και εκείνο είτε από το φυτό τσικουδιά είτε από την αραβική λέξη «arak», που σημαίνει ιδρώτας  και «arak ή araki > raki =  το ποτό, που προξενεί τον ιδρώτα.  Κατ΄ άλλους τα ονόματα ρακή, ρακί, αρακ, raki κλπ  προήλθαν από το ότι   επινοήθηκαν στο Ιράκ. Ωστόσο όλα αυτά δεν ευσταθούν, γιατί:

Α) Η ελληνική ρακή ή τσικουδιά ονομάζεται ρακή, επειδή παράγεται από στέμφυλα ή κρητικά στράφυλα (από το στέμφω > στύβω κλπ) από ρώγες = αρχαία ελληνικά ραξ ή ιωνικά ρωξ  - ρώγες σταφυλιών, ονομάζεται ραξ > ρακή,  πρβ και λατινικά racemus (ιταλικά racimolo ) = o βότρυς, το σταφύλι, το τσαμπί με ρώγες, Racemite Bacchus = ο βοτρυοφόρος Βάκχος (= ο Διόνυσος) κ.α. Ονομάζεται και τσικουδιά,  επειδή στην Κρήτη τα στέμφυλα  λέγονται και τσίκουδα. Σε άλλα μέρη της Ελλάδος τα στράφυλα ονομάζονται τσίπουρα οπότε εκεί το απόσταγμά τους λέγεται  τσίπουρο.

Β) Με την ονομασία  aragh  λέγεται στην Ασία (Αρμενία ,  Ιράν, Αζερμπαϊτζάν και  Γεωργία) η βότ(κ)α και η ονομασία βότκα προέρχεται και αυτή από την αρχαία ελληνική λέξη Foινος > βότ(ρ)υς =  λατινικά vitis, vino κλπ, που σημαίνει το σταφύλι  (ράγματα-ράμματα = βοτρίδια, Ησύχιος), άρα και η λέξη arak > raki προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη ραξ, ρώγα > ρακή. Στα αραβικά έχει μεταφορική έννοια, δηλ. αρακ = απόσταγμα και μεταφορικά ιδρώτας

Γ) Το φυτό τσικουδιά, που το κανονικό του όνομα είναι τερέβινθος (Pistacia terebinthus) ή  και  κοκκορεβιθιά ή τραμιθιά ή τριμιθιά, ονομάζεται έτσι όχι γιατί βγάζει το ποτό τσικουδιά, αλλά, επειδή οι καρποί της είναι τσίκουδα ή σα τα ρεβίθια και από τους οποίους δε βγαίνει το ποτό τσικουδιά, αλλά το νέφτι. Η λέξη τσίκουδα, ενικός τσίκουδο, είναι παραλλαγή της λέξης κόκκοι  >    κούκουδα ή κουκούτσια ή κίκουδα > τσίκουδα … κοκορεβιθιά > τσικουδο-ρεβιθιά.

Δ) Δεν επιβεβαιώνονται από καμιά αρχαία πηγή. Υπενθυμίζεται ότι: α) Η  Ασία από Μακεδονία έως Ινδία, η Αίγυπτος κλπ επί διαδόχων Μ. Αλεξάνδρου και Βυζαντινής αυτοκρατορίας ήταν ελληνική περιφέρεια, άρα κάποιες λέξεις εκεί προέρχονται εκ της ελληνικής, β) Οι Τούρκοι και οι  Άραβες δεν έχουν παράδοση στα οινοπνευματώδη  ή τουλάχιστον όσο οι Έλληνες, αφού αυτοί δε ζούσαν αρχικά στη Μεσόγειο, όπου ευδοκιμεί η άμπελος, αλλά οι μεν στα βάθη της Ασίας οι δε στις ερήμους της Αφρικής και της Ασίας, γ) Ο εφευρέτης  του κρασιού και της αμπέλου, σύμφωνα με τους αρχαίους συγγραφείς,  ήταν ο Έλληνας εκ Βοιωτίας Διόνυσος.  Γιοι του Διόνυσου και της Αριάδνης, κόρης του Μίνωα, ήταν ο Στάφυλος και ο Οινοπίωνας, οι οποίοι δίδαξαν την καλλιέργεια της Αμπέλου και την τέχνη της Οινοποιίας..

 (Περισσότερα βλέπε στο βιβλίο «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΝΟΠΟΙΙΑ», Α. Κρασανάκη)

 

ACD7C (1)

 

Παραδοσιακός αποστακτήρας στο Οροπέδιο Λασιθίου Κρήτης

sos---ad 486

Σύγχρονος αποστακτήρας Συλλόγου Κρητων Αγ. Παρασκευης

 

 

 

ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ ΑΓΑΠΗΣ

 

Που να' σαι αστέρι τ' ουρανού κι Αυγερινέ του νου μου, που δίδει η απουσία σου πόνο του λογισμού μου.

Έφυγες κι έγιναν σωρός τα πιάτα τση κουζίνας, τα ρούχα μου 'ναι άπλυτα  κι εγώ ψοφώ τση πείνας.

Μου 'πανε πως ο χωρισμός με έρωτα ξεχνιέται μα η δική μου η καρδιά να ερωτευτεί αρνιέται.

 

 

 

Κάθε βραδιά τις μέρες αυτές το σπίτι δε με βάνει

Γιατί η θλίψη τσ’ απουσίας σου επίσκεψη μου κάνει

Ούτε γιατρός, ούτε Θεός,  μπορεί να με γιατρέψει,
μονάχα εκείνη π' αγαπώ, άμα θα επιστρέψει.

 

Δεν μετανιώνω στη ζωή  και γνώμη δεν αλλάζω για σένα αγάπη μου γλυκιά τα πάντα θυσιάζω

 

 

 

 

Ήρθες κι γέμισε η αυλή κρίνους ανθούς και ρόδα

και της ζωής το νόημα στο πρόσωπο σου το 'δα..!!

Όλους τσι συγχωρά ο παπάς, αυτή 'ναι η δουλειά 'ντου, τη μόνη που δεν συγχωρεί είναι η παπαδιά 'ντου.

Το σ’ αγαπώ να μου το λες κάθε που νιώθω πόνο, γιατί αυτό είναι το φάρμακο που με γιατρεύει μόνο (Μαρία Κ., Λασίθι)

 

 

 

Εγώ δεν είχα όνειρα και ήρθες και μου ‘πες κάνε

Και δα σε σκόνη τα θωρώ και τα σκορπίζεις χαμε (Μ.Κ.)

 

Πάντα την πιο ψηλή κορφή οι κεραυνοί κτυπούνε

Όμως εκεί συνέχεια  να μας θωρούν να σκούνε. (Μαρια Δράκου)

 

Να σε χαρεί η μάνα σου, να σ’ έχει πάντα θάρρος

Στη γειτονιά που κάθεσαι να μην περάσει χάρος (Γ. Σπανακης)

 

 

 

 

Ήθελα να 'μαι δάκρυ σου να κατεβώ στο στόμα,
να νιώσω από τα χείλη σου αν μ' αγαπάς ακόμα

 

Μιλώ σου με τα μάτια μου  κι αυτό νομίζω φτάνει

Να καταλάβεις η καρδιά σε πια μεριά σε βάνει.

Μακριά εσύ μακριά εγώ, με όνειρα θα ζούμε

σε κείνα θα ελπίζουμε, μέχρι ν’ ανταμωθούμε.

 

 

 

Θα ‘θελα να μαι ό,τι θωρείς, το καθετί π’αγγίζεις

Να ‘μαι ο λόγος που γελάς κι αιτία που δακρύζεις.

 

Το μαύρο το πουκάμισο πρέπει να το φορούνε

Εκείνοι που ‘χουνε καημό και ‘κείνοι π’ αγαπούνε (Κώστας Κρασανακης)

 

Το μαύρο το πουκάμισο δεν το φορεί όποιος να ‘ναι, μονάχα εκείνοι π’ αγαπούν και εκείνοι που πονάνε.

 

 

 

 

 

 

Φεγγάρι αν τηνε δεις δώστης τη διεύθυνση μου

Από το Λασίθι να της πεις, είναι η καταγωγή μου.

 

Που είσαι τόσονα καιρό σεβντά μου ταξιδιάρη

 και βγαίνει μελαγχολικό τη νύχτα το φεγγάρι?

 

Ήρθες και γίνηκε η χαρά από μικρή μεγάλη

Και το φεγγάρι γελαστό απόψε θα προβάλει.

 

 

 

 

Φεγγάρι μου, να μπόρουνα επάνω σου ν’ ανέβω

να σου κλωθώ κιοντε περνάς στην Κρήτη να κατέβω.

 

Φεγγάρι από τον κήπο μου όλες τις βιόλες κόψε

και να τσι πας στο σπίτι τσης απου γιορτάζει απόψε.

Απ’ όλα τ’ άστρα τ΄ ουρανού

ένα είναι που σου μοιάζει

κείνο που βγαίνει την αυγή

κι όλα τα σκοτεινιάζει

 

 

 

Πολύ ψηλά στον ουρανό

λάμπουνε τα αστέρια,

μα το δικό σου συνεχώς

λάμπει στα δυο μου χέρια.

Ως τρέμουν τα' άστρα του ουρανού ώσπου να ξημερώσει

τρέμει κι εμέ η καρδούλα μου

Ότι να σ' ανταμώσει

Μέτρησα τ’ άστρα τ’ ουρανού,

αλλά μου λείπει ένα

φαίνεται πως δεν μέτρησα,

αγάπη μου, εσένα.

 

 

 

Τα δυο σου μάτια μοιάζουνε

μ’ ένα ζευγάρι άστρα

και μου φωτίζουν τη ζωή,

αγγελοξελογιάστρα.

Πολλά είναι τα ’αστέρια τ’ ουρανού

μα το φεγγάρι ένα

και στο μυαλό μου έχω πολλές

μα στην καρδιά μου εσένα

Εγώ μιλώ του φεγγαριού

κι εκείνο μου δακρύζει
και με το δάκρυ γράφει μου

πονάς μα δεν τ' αξίζει'.

 

 

 

 

 

Όσα άστρα έχει ο ουρανός και ο χειμώνας χιόνια

Τόσα σ’ εύχομαι και ΄γω ευτυχισμένα χρόνια!

 

 

 

 

 

 

 

ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ ΑΓΑΠΗΣ

image004

Το σ' αγαπώ να σου το πω

φοβάμαι και διστάζω,

άσχετα πως το μαρτυρώ

στιγμές που σε κοιτάζω.

Βασίλισσα μοναδική

στου νου μου το παλάτι,

που' χεις τη σκέψη σύμβουλο

και το κορμί μου εργάτη

Στην αγκαλιά σου επιθυμώ

μια νύχτα να περάσω

να νιώσω την αγάπη

σου κι ύστερα να σε χάσω..

 

 

 

Έβγα στο παραθύρι σου να γίνει η νύχτα μέρα να πάρει ανάσα η καρδιά και το κορμί μου αέρα.

Τι μαντινάδα να σου πω, ψιμυδευτή μου βιόλα που ‘ ναι τα κάλλη σου πολλά και δεν τα βάνει όλα

Ως καρτερούνε το νερό τα δέντρα κάθε μέρα, σε περιμένω, για να 'ρθείς, άσπρη μου περιστέρα.

 

 

 

Εσύ μου κάνεις τη ζωή

χαρούμενη κι ωραία,

εσένα θέλω, αγάπη μου,

παντοτινή παρέα

Κι ο Θεός να μου το πει

για πάντα να σ΄αφήσω

δεν ξαναμπαίνω σ΄ εκκλησιά

να τονε προσκυνήσω

Το ξέρεις ότι σ’ αγαπώ;

μη με ρωτήσεις πόσο,

γιατί δεν έχω τη σωστή

απάντηση να δώσω.

 

 

 

Ωσάν τα κρίνα του αγρού

που τη βροχή ποθούνε

έτσι ποθούν τα μάτια μου

τα μάτια σου να δούνε

Όμορφο σαν την άνοιξη

είναι το πρόσωπό σου

Και σαν ηλιοβασίλεμα

κάθε χαμόγελό σου.

Μη φοβηθείς αν αισθανθείς

κάτι στο πρόσωπό σου

η σκέψη μου είναι και ζητά

ένα χαμόγελό σου.

 

 

 

Συχνά μου φεύγει ο λογισμός και έρχεται μαζί σου

και σου κρατάει συντροφιά μην είσαι μοναχή σου

Πλια εύκολο μου φαίνεται

τ' αστέρια να μετρήσω,

παρά τα μάτια σου τα δυο

να τα ξελησμονήσω.

Θεέ μου και να 'ταν δυνατό

δέκα φορές να ζούσα

δέκα φορές πιο δυνατά εκείνη ν' αγαπούσα .

 

 

 

Υπάρχουν θάλασσες, στεριές,

ήλιοι, φεγγάρια, αστέρια

μα γώ προτίμησα να ζώ

σκλάβος(α) στα δυο σου χέρια.

Θα κατεβώ στο Φόδελε να πάω να βρω τον Γκρέκο

για να σε κάνει ζωγραφιά πάντα μου να σε βλέπω

Της ομορφιάς σου τις γραμμές

θέλω να ζωγραφίσω,

σαν τον Θεοτοκόπουλο

αιώνες να σ’ αφήσω

 

 

 

Όλο τον κόσμο γύρεψα

περβόλι και περβόλι

να βρω μια βίτσα λεμονιά

σαν το δικό σου μπόι

Αχι το φως των αμαθιών

και γιάντα σκοτεινιάζει

όταν ακούω μια φωνή

τσ' αγάπης μου να μοιάζει

Σαν κύμα που κατρακυλά

και σκα στο βράχο επάνω,

ετσά για σένα δέρνομαι

κι όμως μυαλό δε βάνω

 

 

 

Δε θέλω να τα ξαναδώ τα μάτια σου κλαμένα,

πες μου τονε τον πόνο σου να κλαίω εγώ για σένα .

Είσαι για μένα η χαρά

το νόημα του κόσμου,

ζωή δε θέλω ούτε λεπτό

χωρίς εσένα φως μου.

Χωρίς νερό, χωρίς ψωμί

και δίχως οξυγόνο

μπορώ και ζω μα να ‘σαι εδώ

να σαι κοιτάζω μόνο.

 

 

 

Κι ο ουρανός κι η θάλασσα κι όλα τση γης τα μέρη

το μαρτυρούν πως σ' αγαπώ και θα σε κάμω ταίρι

Όλοι μου λεν να σ' αρνηθώ μα γω δεν σ' απαρνούμαι

γιατί σ΄ αγάπησα πιστά και το Θεό φοβούμαι

Το ρόδο βάνω στο νερό κι ολπίζω να φουντώσει

ολπίζω κι η αγάπη μας να ξανακαινουργιώσει

 

 

 

Μη με ρωτάς αν σ' αγαπώ, για ξάνοιξέ με πρώτα,

τα δυο μου χείλη μη ρωτάς, τα δυο μου μάθια ρώτα

Εκειά θα ' κούσεις μια φωνή να βγαίνει από το στόμα

και θα σου πει με πλήγωσες μα σ' αγαπώ ακόμα

Αχι και να σε φέρνανε

νύφη στην κάμαρά μου

και να σε ξεστολίζανε

τα χέρια τα δικά μου

 

 

 

 

 

 

 

 

ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ ΑΓΑΠΗΣ

 

Με ‘ένα μπιστόλι παίξε μου, μη λυπηθείς τις σφαίρες,

έτσι κι αλλιώς χωρίς εσέ

είναι νεκρές οι μέρες

Ρίξε μου χίλιες μπαλωθιές

μα πόνο δε θα νιώσω

τόσο πολύ που σ' αγαπώ

δε θα το μετανιώσω

Πάρτη την καρδιά μου,

πάρτηνε, με το δεξί σου χέρι

και σφάξε την αλύπητα

με δίκοπο μαχαίρι.

 

 

 

Και να μαχαιρωθεί η καρδιά

το αίμα που θα χύσει,

κάθε σταγόνα θα γενεί

καρδιά να σ’ αγαπήσει.

Παίξε μου χίλιες μαχαιριές και δε θα νιώσω πόνο του χωρισμού σου η μαχαιριά θα με σκοτώσει μόνο.

Κομμάτια μού ‘κανες την καρδιά, μα δεν παραπονούμε και τα κομμάτια θα γενούν καρδιές κι αυτές να σ’ αγαπούνε

 

 

 

Θα σου την δώσω την καρδιά

για να ‘χεις δυο, κερά μου,

όταν θα στενοχωρηθείς,

να κλαις με την δικιά μου.

Δεν τηνε κάνω την καρδιά κουμάντο μπλιό, μικρή μου, γιατί την κυβερνάς εσύ μαζί με τη ζωή μου.

Δότης θα γίνω της καρδιάς να μη ταφεί στο χώμα να ζει αυτή να σ’ αγαπά κι ας είναι σε άλλο σώμα

 

 

 

Δώρο ζητώ απ' το Θεό, μικρή μου, την καρδιά σου, για δεν μπορώ ούτε στιγμή να ζήσω χωριστά σου.

Έχεις καρδιά που ο Θεός

δεν έχει πλάσει άλλη,

να τα' χει τοσανά πολλά

τα πλούτη και τα κάλλη.

Να κάψω θέλει το κορμί, μα την καρδιά θ' αφήσω, γιατί 'σαι μέσα και μπορεί ζωή να σου στερήσω.

 

 

 

Είναι μεγάλος θησαυρός,

μικρή μου, η καρδιά σου,

χαρά σ' αυτό που η μοίρα του

γράφει να ζει κοντά σου

Δε φτάνει μόνο μια καρδιά ήθελα να' χω κι άλλη και με τσι δυο να σ' αγαπώ και λίγο θα 'ναι πάλι.

Άκουσε ένα γλυκό σκοπό απού στη νύχτ' απλώνει, είν' από κείνη την καρδιά απού για σένα λιώνει.

 

 

 

Μες στην καρδιά μου φύτρωσες κι είσαι δικός μου κλώνος και στην καρδιά μου σαν πονείς, βαθιά γροικάται πόνος

Ήρθε καιρός οι δυο καρδιές

να ζήσουνε ομάδι

κι η μια τσ'άλλης να δώσουνε

τσ' αγάπης το σημάδι.

Αν μ’ αγαπάς με την καρδιά δείξε μου σημαδάκι όταν κρατούμε στο χορό σφίξε μου το χεράκι

 

 

 

Στους άγγελους παρήγγειλα

την έγνοια σου να έχουν

Και μού ‘παν πως οι άγγελοι

 αγγέλους δεν προσέχουν

 

Όλα τα κάλη ο θεός

σε σένα τάχει δώσει

Και τη φτωχή μου την καρδιά

 την έχεις αναστατώσει

Τα μάτια σου είναι θάλασσα,

 ήλιος το πρόσωπό σου

Κι άνοιξη μπορεί να ρθει

με ένα χαμόγελό σου

 

 

 

ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

 

Αντιλαλούνε τα Σφακιά,

φωνάζει ο Ψηλορείτης,

"μεριάστε χώρες και λαοί ,

να μπει μπροστά η Κρήτη

Τη λευτεριά ρωτήσανε

ποιας μάνας είναι γέννα

και είπε πως τη γέννησε

το Κρητικό το αίμα

Χανιώτικες μαδάρες μου,

κορφή του Ψηλορείτη

και Λασιθιώτικα βουνά,

γεια σου παντέρμη Κρήτη

 

 

 

Να 'μουν αέρας δροσερός,

ήλιος λαμπρός να λιάσω

και θάλασσα γιαλό-γιαλό,

 Κρήτη να σ' αγκαλιάσω

 

“Κρήτη μου όμορφο νησί,

Κρήτη λεβεντογέννα

που γράφετ’ η ιστορία σου

κάθε φορά με αίμα.

Κρήτη στο άγιο χώμα σου

το αιματοβαμμένο

που το κλαδί της λευτεριάς

εκειά’ ναι φυτεμένο.

 

 

 

 

Κρήτη που δε γονάτισες

ποτέ σου σε κανένα

κι όσοι εχθροί σ’ αγγίξανε

το πλήρωσαν με αίμα.

Όπου βρεθώ πάντα βαστώ

χώμα από τη Δίκτη,

τη γη κεντρίζω να γενεί

ούλος ο κόσμος Κρήτη

Λεβεντογέννα Κρήτη μας,

Κρήτη μας δοξασμένη

Που ξέρει ο κάθε Κρητικός

να ζει και να πεθαίνει”.

 

 

 

 

Τα κρητικά τα χώματα

όπου και να τα σκάψεις

αίμα ηρώων θε να βρεις

κόκαλα θα ξεθάψεις

 

Κρήτη με τσ' ανδρειωμένους σου κανένα μη φοβάσαι

κι ανάμεσα στη θάλασσα

ήσυχη να κοιμάσαι

Κρήτη την ιστορία σου,

όποιος τηνε διαβάσει

αν είναι φίλος θα χαρεί,

αν είναι εχθρός θα σκάσει

Κρήτη θα πει παλικαριά,

θα πει λεβεντοσύνη ,

Κρήτη θα πει φιλότιμο ,

αγάπη και γαλήνη

Κρήτη θα πει επανάσταση

Με μάχες και αγώνες

Κι αντίσταση για λεφτεριά

Σε όλους τους αιώνες

Η Κρήτη δεν είναι μόνο όραμα

δεν είν΄ μόνο πατρίδα 

είναι σαν το συναίσθημα

που φέρνει την ελπίδα.

 

 

 

Οι Ολυμπιακοί αγώνες 

κι οι Δελφοί , κι η Εθνική πορεία, από τση Κρήτης το νησί ,

έχουν αφετηρία .

 

Kρήτη η μάνα των σοφών

και χώρα των αρχαίων

γεννήτρα των παλικαριών

και των καπεταναίων

Κρήτη πατρίς του Μίνωα

του Βενιζέλου η μάνα

Χωρίς σε σένα δεν κτυπά

της λευτεριάς καμπάνα

 

 

 

Κρήτη μου  όμορφο νησί ,

στον κόσμο ξακουσμένο,

με παλαιό πολιτισμό,

απαθανατισμένο

Δυο μάνες έχω εγώ

σε τούτο τον πλανήτη,

η μια ναι που με γέννησε

και η άλλη είναι η Κρήτη

Κρήτη  όλοι σε γνωρίζουνε 

και τα πουλιά το λένε ,

πως τόπο πιο φιλόξενο 

στο κόσμο δε κατένε .

 

 

 

Κρήτη με τα ψηλά βουνά

και τσ'εύφορες κοιλάδες

τσι ρίμες, τα ριζίτικα

και με τσι μαντινάδες.

Κρήτη μου όμορφο

νησί χιλιοτραγουδισμενο

με κάνεις σαν σε σκέφτομαι

πολύ ευτυχισμένο

Ήθελα μόνο μια στιγμή

να βγω ψηλά στη Δίκτη

Και να φωνάζω από εκεί:

«Σε αγαπάω…ΚΡΗΤΗ..!»

 

Στην Κρήτη εγενήθηκε

η δόξα, η ανδρεία,

η λευτεριά, η λεβεντιά

και η φιλοξενία

Από την Κρήτη εφώτισεν ,

η αναμμένη δάδα ,

σε όλο τον κόσμο

κι  έγινε αθάνατη η Ελλάδα .

Η Κρήτη ΄χει διαφορά

από τους άλλους τόπους

γιατί ΄χει αντάρτικες ψυχές

και κουζουλούς ανθρώπους

 

 

 

Η Κρήτη είναι διαφορετική

από τσι άλλους τόπους

Γιατί ‘χει αντάρτικες ψυχές και κουζουλούς ανθρώπους

Μ' αρισμαρί και ροδαρές

στολίσανέ σε Κρήτη

και όμοια σου δεν στέκεται περήφαν' άλλη Κρήτη

Χίλιω λογιώ οι ομορφιές

σε τούτο τον πλανήτη

μα όλες μαζί δεν κάνουνε 

ένα ψιχάλι Κρήτη!

 

 

 

Όλος ο κόσμος απ΄ τη μια κι η Κρήτη απ΄ την άλλη Ω την πατέρμη ζυγαριά, στην Κρήτη γέρνει πάλι.

Λασίθι με το Δία σου,

Ηράκλειο με τη Κνωσό σου

Ρέθυμνο με τ’ Αρκάδι σου,

Χανιά με το Θεό (Βενιζέλο) σου.

Δικταίο άντρο, Μεσσαρά,

κορφή του Ψηλορείτη

Χανιώτικες μαδάρες μου,

δεν σ’ απαρνούμαι Κρήτη.

 

 

 

Κάνε ένα φίλο κρητικό

κι άμα σε συμπαθήσει

να είσαι πάντα σίγουρη

πως δε θα σε πουλήσει.

Κοπιάσετε στην Κρήτη μας

μια τσικουδιά να πιείτε

Φιλοξενία, λεβεντιά

και λύρα να χαρείτε.

Να ‘μουνε γλάρος του γιαλού

ή αετός της Δίκτης

να φύγω από την ξενιτιά

να πάω να δω την Κρήτη.

 

 

 

Κρήτη θα σ αφήσουνε

Ο Χρόνος να σε φθείρει

Ο Καζαντζάκης κι οι νεκροί

Απού’ναι στ’ Ακρωτήρι.

Λεβεντογένα Κρήτη μου,

Κρήτη της Μεσογείου

Που λάμπεις μες στις ομορφιές σαν τ’ άνθη του Μαΐου

Ήθελα μόνο μια στιγμή

της θάλασσας να μοιάσω,

για να μπορέσω ολόκληρη

την Κρήτη ν’ αγκαλιάσω

 

 

 

Ο Έρωτας και η λευτεριά

στην Κρήτη κατοικούνε,

γιατί ο τόπος τους φελά

κι όλο το χρόνο ανθούνε

 

Ο κρητικός στην ξενιτιά

οντε σκεφτεί τη Κρήτη

Ωσάν τα χιόνια στα βουνά

τονε σκεπάζει η λύπη.

Ο Κρητικός το αίμα του

μελάνι το ‘χει κάνει

σφραγίδα και υπογραφή

στη λευτεριά να βάνει

 

Κρήτη τα παλικάρια σου

παντού 'ναι ξακουσμένα

και τ' άρματα πολλές φορές

τά  'χουνε τιμημένα

Η Κρήτη είναι η μάνα μας,

ο τόπος οπού ζούμε

γι αυτό  εμείς οι Κρητικοί

πολύ την αγαπούμε

Κρήτη διαμαντοστόλιστη

κλίνω πιστά το σώμα

Κι ευλαβικά σου προσκυνώ

το ιερό σου χώμα.

 

 

Χαίρομαι που με Κρητικός  κι όπου βρεθώ το λέω με μαντινάδες χαίρομαι με μαντινάδες κλαίω.

Τραγούδι κάνει ο Κρητικός  κάθε χαρά και πόνο ,
και λέει ό,τι αισθάνεται  με μαντινάδες μόνο.

 

 

 

 

 

Του αείμνηστου ΔΕΡΜΙΤΖΟΓΙΑΝΝΗ

 

Κρήτη μου, Κρήτη, Κρήτη μου, Κρήτη μου δοξασμένη

Εσύ σαι η πιο ένδοξη κι η πιο βασανισμένη.

Κρήτη πως είσαι αρχόντισσα το δείχνουν τα βουνά σου

Θεριά σε πολεμήσανε μα πέσανε μπροστά σου

 

 

Κρήτη σ΄αρπάξανε πολλοί μα τους κατάπιες όλους: Ρωμαίους, Τούρκους, Βενετούς κι Αραβες αιμοβόρους

Κρήτη με τη λαμπρότερη στον κόσμο ιστορία

Ποτάμια αίμα έχυσε; για την ελευθερία

 

 

 

Κρήτη, μητέρα τσι αρχοντιάς της λευτεριάς δασκάλα

Που γράφεται η ιστορία σου κάθε φορά με μπάλα.

Κρήτη μου είσαι αθάνατη, καθένας το κατέχει

Τη Δόξα σου στην αντρηγειά άλλο νησί δεν έχει.

 

 

Ο κρητικός τον θάνατο τον έχει για παιγνίδι

Κι όταν ο χάρος τον κτυπά το μουστακάκι στρίβει.

Στον κόσμο σαν το κρητικό δεν έχει τέτοια ράτσα,

Στη αντρειγιά στην λεβεντιά και άντρες εις τη φάτσα

 

 

Βράκα, μαντίλι έχεις τα (Κρήτη μου) σύμβολα τιμημένα

Γιατί πολλοί τα μούτρα τους έχουν σ’ αυτά σπασμένα

Θα το φωνάξω ν’ ακουστεί, ο κόσμος να κατέχει

Τη δόξα σου, Κρήτη μου, στην αντρηγειά άλλο νησί δεν έχει.

 

 

Οι ξένοι πρέπει να ‘ρχονται στην Κρήτη να θωρούνε

Οι κρητικοί εις το χορό ίντα λοής πετούνε.

 

Οντέ χορεύει ο Κρητικός δείχνει την αντρειγιά του

τη αρχοντιά, τη λεβεντιά και την παλικαριά του.

 

 

Λασίθι μάνα του Διός, Μίλατος η σπηλιά σου

Με τη Λατώ μας έδειξες την αρχαιότητά σου.

Λασίθι σε στολίζουνε 6.000 μύλοι και

με το Δικταίο άντρο σου που το υμνούνε Θρύλοι.

 

 

Κρήτη στον κόσμο είσαι συ ένα νησί σπουδαίο, γνωστή για τον πολιτισμό το νέο και αρχαίο

Ήσουν θαλασσοκράτηρα του Κόσμου το καμάρι κι άλλο νησί εις τον ντουνιά δεν είχε τέτοια χάρη.

 

 

Στην τέχνη (οι Μινωίτες) ήταν άριστοι, θεριά ‘ταν στη ανδρεία σ’ όλα του αιγαίου τα νησιά είχαν κυριαρχία

Όλα του Αιγαίου τα νησιά και την Αθήνα όλη, όλα είχανε υποταχθεί στου Μίνωος την πόλη

 

 

Ο Μινωίτης κρητικός ήταν πολιτισμένος κι ο τωρινός ο με τον παλιό είναι σφικτά δεμένος

Ο Μινωίτης Κρητικός αγάπα την ειρήνη κι ο τωρινός το αίμα του για λευτεριά το χύνει

 

 

 

Φιλοξενία ο Κρητικός είχε ο Μινωίτης και τώρα συνεχίζεται στα χώματα της Κρήτης

 

Ο Μινωίτης κρητικός ήταν θεριό στ΄εχθρούς του κι ο τωρινός ο κρητικός είναι του ίδιου γούστου

 

 

Μινωικός πολιτισμός στην Κρήτη φανερώνει τέχνη, αγάπη κι αρχοντιά στην Κρήτη θεμελιώνει

Η μάνα του πολιτισμού στην Κρήτη εγεννήθη και στης Κνωσού τ’ ανάκτορα μέσα εγαλουχήθη .

 

 

Στ’ Αριστοτέλη βρέθηκαν, στου Πλάτωνα ταρχεία, να εξυμνούν τους Κρητικούς εις τη νομοθεσία

 

Είχανε νόμους ηθικούς κι ήτανε πολιτισμένοι, το δείχνει η επιγραφή που στο Μουσείο μένει (Επιγραφή Γόρτυνας)

 

 

Αρίστη αρχιτεκτονική στην Κρήτη φανερώνει ο Μινωίτης κρητικός και συνεχώς απλώνει

 

Ήταν η μινωίτισσα πάντα καλοντυμένη μ’ αθλητικό παράστημα και καλοκτενισμένη

 

 

Αθλητικό παράστημα είχε ο Μινωίτης κι ήταν καμάρι διαλεκτό κάθε άνθρωπος της Κρήτης

 

Συμπόσια εκάνανε (οι Μινωίτες) και τη ζωή εγλεντούσαν χαρά και γέλιο κι ομορφιά κάθε στιγμή εσκορπούσαν

 

 

Καμάρι της Σητείας μας, κάθε σου στίχος σκέψη, τον Λασιθιώτικο Θεό, τον Δία, έχεις κλέψει

(Για τον Δερμιτζογιάννη, Ελένη Κουνενάκη, Σητεία 1967)

 

 

 

ΧΑΡΙΔΗΜΟΣ ΣΙΓΑΝΟΣ - ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΡΔΑΣ

 

Σιγανός:

Κρήτη του κόσμου αρχόντισσα, τσι λευτεριάς ξομπλιάστρα

που σ’ αγκαλιάζει η θάλασσα και σε φιλούνε τ άστρα

Βάρδας:

Από τη Στεία στα Χανιά η Κρήτη όλη αξίζει,

ποιο κλώνο του βασιλικού κόβεις και δε μυρίζει;

Σιγανός:

Του Λιμνακάρου (της Δίκτης) το νερό και τον παχύ αέρα Κλαίω,

γιατί τα’ ναζητώ σαν φύγω παραπέρα.

Βάρδας:

Έλα στα όρη να με βρεις στη μάντρα μου το πρίνο

Και εγώ θα κάνω την καρδιά σπίτι να σε ξωμείνω.

Σιγανός:

Νάχα φτερά σαν του αετού ν α ‘ρχομαι κάθε μέρα

στα όρη στο κρυγιό νερό να κάνουμε παρέα.

Σιγανός:

Λόγια δε βρίσκω όμορφα να τα μονοπαντήσω

να γράψω χίλια ευχαριστώ να σ’ αποχαιρετίσω.

Βάρδας:

Δε λένε οι φίλοι ευχαριστώ, οι φίλοι δε χρωστούνε

στα πάρε και στα δώσε ντους τεφτέρια δεν κρατούνε

 

 

 

ΤΟΠΙΚΕΣ

 

 

Ο Aγιος Νικόλαος, με ομορφιά περίσσια

Ούτε Αθήνα πάει μπροστά ούτε και τα Παρίσια.

 

Λασίθι μου πανέμορφο χειμώνα καλοκαίρι,

τη χάρη σου ζηλεύουνε του κόσμου όλα τα μέρη.

 

Γέργερη, Νίβριτος, Ζαρός, Βορίζα και Καμάρες

Εκειά το τρώνε το κριάς να μην το φάνε οι σκάρες

 

 

 

Αλικιανού, Βατόλακας, Κουφό και Πατελάροι

Από την πείνα τη πολύ ψοφούνε κι γαιδάροι

Επήγα και παντρεύτηκα από την Κάτω Βιάννο

κι ο πεθερός μου μού ‘δωσε ένα μου..ι να πιάνω!

Σφακιά μου με τον Ομαλό, το οροπέδιό σου

Τ’ αγέρι σου το καθαρό, το δροσερό νερό σου.

 

 

 

Στο Θραψανό θα παντρευτώ που ‘χει καλά κορίτσια

και βάζουνε χαρίσματα λαίνια και μπουχλίτσα

Νοικοκυραίοι και φρόνιμοι δε ζουν στο Ψηλορείτη,

κουζουλοί την κάνανε αθάνατη την Κρήτη

Στον Πλατανιά εις την κορφή θα χτίσω τη φωλιά μου

το πέλαο να σοντηρώ ν' ανοίγει η καρδιά μου.

 

 

 

Στη θάλασσα του Πλατανιά βαρκούλα αρμενίζει

και παίρνει την αγάπη μου και τηνε σεργιανίζει.

Αγιά Μαρίνα ,Πλατανιά. Μάλεμε και Γεράνι

όποιος θα δει τσι χάρες τους το νου ντου τόνε χάνει.

Στον Πλατανιά 'χει ένα σχολειό με στέρεα θεμέλια
πούχει καλούς καθηγητές και έξυπνα κοπέλια.

 

 

 

Στα Λασιθιώτικα βουνά, εκειά σ’ ένα σπηλιάρι,

ο Δίας εγεννήθηκε και το ‘χουνε καμάρι.

Τύλος, Αρμένοι, Νιο Χωριό, Μπρόσνερο και Καλύβες, βγάζουν γυναίκες όμορφες και άντρες μερακλήδες

 

 

 

 

 

Μαντινάδες είχα να σας πω ένα κουβά γεμάτο

Μα ξεπατώθηκε ο κουβάς και πήγαν όλες κάτω

 

 

 

Το μαύρο το πουκάμισο

πρέπει να το φορούνε

Εκείνοι που ‘χουνε καημό

 και ‘κείνοι π’ αγαπούνε

Το μαύρο το πουκάμισο

δεν το φορεί όποιος να ‘ναι,

μονάχα εκείνοι π’ αγαπούν

και εκείνοι που πονάνε.

 

 

ΒΙΝΤΕΟ ME ΧΟΡΕΥΤΙΚΑ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΑ:

 

ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ Γ. ΦΡΑΓΚΑΚΗ (ΧΟΡΕΥΕΙ ΣΙΓΑΝΟ)

ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ Θ. ΤΣΟΝΤΟΥ ΚΑΙ Μ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ

ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ Γ. ΜΕΓΑΛΑΚΑΚΗ (ΧΟΡΕΥΕΙ ΜΑΛΕΒΙΖΙΩΤΗ)

ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ Μ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ (ΧΟΡΕΥΕΙ ΠΗΔΗΚΤΟ)

ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ Θ. ΤΣΟΝΤΟΥ (ΧΟΡΕΥΕΙ ΧΑΝΙΩΤΗ)

ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ Μ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ (ΧΟΡΕΥΕΙ ΧΑΝΙΩΤΗ)

ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ Μ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ

ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ Μ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ

ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ Δ. ΚΑΠΑΡΑΚΗ

 

 

Ποτέ δεν πρέπει τα κλαδιά τις ρίζες να ξεχνούνε,

γιατί οι ρίζες, αν χαθούν και κείνα θα χαθούνε

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Share on Facebook


Myspace Falling Objects