ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ
(ΜΑΚΗΣ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗΣ ΟΙ ΟΛΥΜΠΙOI ΘΕΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ
ΑΓΩΝΕΣ 2η
ΕΚΔΟΣΗ: ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΕΝΗ – ΒΕΛΤΙΩΜΕΝΗ |
|
_Πότε και από ποιον έγινε η ίδρυση και η κατάργηση της θρησκείας των Ολύμπιων θεών κ.α. Οι Ολύμπιοι θεοί και οι ημίθεοι. Οι 12 μήνες, οι 12 ώρες, τα 12 ζώδια κ.α. _Πότε και από ποιον έγινε η ίδρυση, η κατάργηση και η επανίδρυση των Ολυμπιακών Αγώνων. Η εκεχειρία, το πρόγραμμα, η γιορτή, τα αγωνίσματα, τα έπαθλα κ.α. των Ολυμπιακών αγώνων. Η προσφορά των Ολυμπιακών αγώνων στον πολιτισμό της Ελλάδας και παγκοσμίως κ.α. |
|
ΕΚΔΟΣΕΙΣ «Η
ΑΘΗΝΑ» ΑΘΗΝΑ 2004 |
ΟΛΥΜΠΙΟΙ
ΘΕΟΙ ΚΑΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ
==================
ΤΟΥ ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΥ
(ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ
(Επίτιμου Δ/ντη Υπουργείου Πολιτισμού, συγγραφέα, Προέδρου Κρητών Αγίας
Παρασκευής Αττικής)
_
_Πότε και από ποιον έγινε η ίδρυση και η κατάργηση της θρησκείας των Ολύμπιων θεών κ.α. Οι Ολύμπιοι θεοί και οι ημίθεοι. Οι 12 μήνες, οι 12 ώρες, τα 12 ζώδια κ.α.
_Πότε και από ποιον έγινε η ίδρυση, η κατάργηση και η επανίδρυση των Ολυμπιακών Αγώνων. Η εκεχειρία, το πρόγραμμα, η γιορτή, τα αγωνίσματα, τα έπαθλα κ.α. των Ολυμπιακών αγώνων. Η προσφορά των Ολυμπιακών αγώνων στον πολιτισμό της Ελλάδας και παγκοσμίως κ.α.
Περιεχόμενα
1.
ΟΙ ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ: ΟΛΥΜΠΟΣ, ΟΛΥΜΠΙΑ, ΟΛΥΜΠΙΟΙ ΘΕΟΙ, ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ
2. ΤΟ ΕΘΝΟΣ ΚΑΙ Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
3.
ΟΙ ΘΕΟΙ, ΟΙ ΗΜΙΘΕΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΘΝΗΤΟΙ ΣΤΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
4.
ΟΙ 12 ΜΗΝΕΣ, ΟΙ 12 ΘΕΟΙ, ΟΙ 12 ΩΡΕΣ, ΤΑ 12 ΖΩΔΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΠΟΥΡΑΝΙΟΥΣ ΣΤΟΥΣ ΕΠΙΓΕΙΟΥΣ ΘΕΟΥΣ
6.
ΨΕΥΔΗ ΠΟΥ ΛΕΓΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΛΥΜΠΙΟΥΣ ΘΕΟΥΣ
1.
ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ Ή ΤΑ ΟΛΥΜΠΑ
2.
ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΑΠΟ ΠΟΙΟΝ ΙΔΡΥΘΗΚΑΝ ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ - ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΕΙΝΑΙ
ΟΙ ΚΡΗΤΕΣ
3. Ο
ΙΔΡΥΤΗΣ ΤΩΝ Ο.Α. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΗΒΑΙΟΣ, ΑΛΛΑ Ο ΙΔΑΙΟΣ (= ΚΡΗΤΙΚΟΣ) ΗΡΑΚΛΗΣ
4. H
ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΣΤΟΥΣ ΈΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
5. Η
ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΙΔΡΥΣΗ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ
Όλυμπος (απ΄ όπου: ολύμπιος,α,ο,
Ολυμπία, ολυμπιακός,ή,ό
κ.α.) λέγεται το υψηλότερο βουνό της Ελλάδας, γνωστό παγκοσμίως για το μυθολογικό του πλαίσιο, καθώς στην
κορυφή του (Μύτικας, με υψόμετρο 2.917 μέτρα) κατοικούσαν οι δώδεκα
«Ολύμπιοι» θεοί. Βρίσκεται στα όρια
της Θεσσαλίας με τη Μακεδονία, Το βουνό Όλυμπος στα αρχαία χρόνια θεωρούνταν και ως το
υψηλότερο όρος του αρχαίου γνωστού κόσμου.
Ολύμπιοι
θεοί κανονικά λέγονταν
μόνο όσοι από τους θεούς της αρχαία ελληνικής θρησκείας κατοικούσαν στα ύπατα δώματα του Ολύμπου,
οι οποίοι, σύμφωνα με τη θεογονία του Ησιόδου, ήταν οι εξής 12 θεοί: Δίας,
Ήρα, Εστία, Δήμητρα, Αθηνά, Απόλλων, Αφροδίτη, Άρτεμη, Ήφαιστος, Ποσειδών, Ερμής και
Άρης.
Ωστόσο η Θρησκεία των Ολύμπιων θεών είχε και
άλλους θεούς, μόνο που αυτοί αφενός ήταν κατώτερης ιεραρχίας και αφετέρου δεν
κατοικούσαν στα ύπατα του Ολύμπου, αλλά είτε σε χαμηλότερα του μέρη είτε σε
άλλα μέρη της γης προκειμένου εκεί να επιβλέπουν και να κυβερνούν.
Στις
παρυφές του Ολύμπου κατοικούσαν και μερικά άλλα θεία πρόσωπα,
όμως κατώτερης ιεραρχίας, όπως οι μούσες, οι χάριτες κ.α. Στις ανατολικές παρυφές του Ολύμπου,
στην Πιερία, η μυθολογική παράδοση τοποθέτησε τις εννέα Μούσες,
προστάτιδες των Καλών Τεχνών, θυγατέρες του Δία και της Τιτάνιδας
Μνημοσύνης, που ήtαν:
η Κλειώ, η Ευτέρπη, η Θάλεια, η Μελπομένη, η Τερψιχόρη, η Ερατώ, η Πολύμνια, η
Ουρανία και η Καλλιόπη.
Εκτός
Ολύμπου κατοικούσαν οι κατώτερης ιεραρχίας θεοί, όπως ο Έρωτας, ο Άδης ή Πλούτωνας, ο Διόνυσος κ.α.
Κυβερνήτης όλων των θεών, Ολύμπιων και μη
Ολύμπιων, ήταν ο Δίας με τη γυναίκα του
Ήρα.
Ολυμπία λέγεται το μέρος στην περιοχή του Νομού Ηλείας της
Πελοποννήσου, το οποίο είχε επιλεγεί παλιά προκειμένου να τελούνταν εκεί οι
Ολυμπιακοί αγώνες απ
όπου και ονομάστηκε έτσι το μέρος αυτό. Ετυμολογία από το επίθετο Όλυμπος
> «ολύμπιος,α,ο»
> Ολυμπία, δηλαδή όπως άξια > η
αξία, άγια > η Αγία… έτσι και ολύμπια > η Ολυμπία.
Ολυμπιακοί
αγώνες λέγονται
στην αρχαία Ελλάδα
οι
αγώνες που τελούνται στην Ολυμπία της Ηλείας από θεατές και
αθλητές που πίστευαν στους Ολύμπιους
Θεούς απ΄όπου και οι ονομασίες Ολυμπιακοί Αγώνες (=
οι αγώνες όσων πίστευαν στους Ολύμπιους θεούς) και Ολυμπία (= το μέρος όπου
τελούνταν οι Ολυμπιακοί αγώνες).
Στους
Ολύμπιους θεούς πίστευαν αρχικά μόνο οι Έλληνες και μετά και οι Ρωμαίοι κ.α. και γι
αυτό αρχικά στους Ολυμπιακούς αγώνες συμμετείχαν μόνο Έλληνες και μετά και οι
Ρωμαίοι.
Η θρησκεία των αρχαίων Ελλήνων,
σύμφωνα με τους αρχαίους συγγραφείς,
ήταν πολυθεϊστική, κάτι όπως και όλες οι άλλες αρχαίες, όπως π.χ. των
αρχαίων Αιγυπτίων, των αρχαίων Ατλάντιων της Λιβύης κ.α. Καλούνταν «Θρησκεία των Ολύμπιων θεών»,
επειδή οι 12 κύριοι θεοί της:
Δίας, Ήρα, Εστία, Δήμητρα, Αθηνά, Απόλλων, Αφροδίτη, Άρτεμη, Ήφαιστος, Ποσειδών, Ερμής και
Άρης θεωρούνταν
ότι κατοικούσαν στα
δώματα του Ολύμπου, ήτοι μεταξύ ουρανού και γης, απ΄
όπου κυβερνούσαν τον κόσμο, ήτοι και σ’
αυτόν πάνω από τα δώματα του Ολύμπου
,στους ουρανούς και σε αυτόν επάνω στη
γη. Πέραν των
δώδεκα ολύμπιων θεών υπήρχαν και πάρα πολλοί άλλοι, όμως κατώτερης ιεραρχίας,
όπως ο θεός Άδης ή Πλούτωνας, ο Θεός Διόνυσος κ.α. Το πόσους
ακριβώς θεούς είχαν οι αρχαίοι Έλληνες είναι άγνωστο, γιατί αυτό ήταν κάτι όπως συμβαίνει και σήμερα στη
Χριστιανική Θρησκεία με τους πάρα πολλούς Αγίους. Απλά οι κύριοι θεοί των αρχαίων Ελλήνων , όπως και
των αρχαίων Αιγυπτίων, ήταν 12.
Ο Ηρόδοτος (Α 57-58), σχετικά με το έθνος των Ελλήνων, αναφέρει ότι οι Έλληνες αρχικά ήταν φύλο των Πελασγών (το μεγαλύτερο φύλο που υπήρχε αρχικά στην Ελλάδα, σύμφωνα με το Θουκυδίδη κ.α.) και κάποια στιγμή αποκόπηκαν και αποτέλεσαν ξέχωρο έθνος, το Ελληνικό, στο οποίο μετά προσχώρησαν οι υπόλοιποι Πελασγοί, καθώς και πολλοί άλλοι βάρβαροι:
«Το ελληνικό έθνος αφότου φάνηκε,
την ίδια πάντα γλώσσα μιλά - αυτό είναι η πεποίθησή μου, αφότου όμως ξέκοψε
από το Πελασγικό, αδύνατο τότε και στην αρχή και μικρό, αυξήθηκε ύστερα και
πλήθαινε σε έθνη, καθώς προσχώρησαν σ’ αυτό κυρίως οι Πελασγοί, αλλά και πάρα
πολλά άλλα βαρβαρικά φύλα. Τέλος είμαι της γνώμης ότι το Πελασγικό έθνος
πρωτύτερα και εφόσον ήταν βαρβαρικό ποτέ δε γνώρισε μεγάλη δύναμη»
(Ηρόδοτος Α, 57- 58).
Φύλλα των Πελασγών ήταν οι Δωριείς
(Σπαρτιάτες, Μακεδόνες κ.α.), οι Ίωνες (Αθηναίοι
κ.α.), Αχαιοί (Πελοποννήσιοι κ.α.), Αιολείς (Θεσσαλοί
κ.α.). Σπουδαιότερες πόλεις Κράτη: Σπάρτη, Αθήνα, Πέλλα, Κνωσός κ.α.
Περισσότερα, σχετικά με το έθνος και τη θρησκεία των αρχαίων Ελλήνων (τη θρησκεία των Ολύμπιων θεών κ.α.), βλέπε στα βιβλία:
Α) «ΚΡΗΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ»,
ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΥ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ),
Β) «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ» ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΥ
(ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ
Γ)
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΩΝ ΘΕΩΝ ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΥ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ
Ο Ηρόδοτος, σχετικά με τους θεούς και
τη θρησκεία των αρχαίων Ελλήνων, αναφέρει ότι οι Έλληνες αρχικά είχαν τους
θεούς που είχαν οι Πελασγοί, οι πρόγονοί
τους, τους οποίους καλούσαν μόνο με την ελληνική λέξη θεός (εννοεί ότι έλεγαν
π.χ. ο θεός της θάλασσας αντί ο θεός Ποσειδώνας, που έλεγαν μετά). Μετά οι Έλληνες έδωσαν και στους δικούς τους θεούς επωνυμίες, πομπές, πανηγύρια κ.α., όπως έκαναν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι στους δικούς
τους θεούς. Αναφέρει επίσης ότι στη συνέχεια ο Όμηρος και ο Ησίοδος
(βλέπε Ηρόδοτος Β.53) διαμόρφωσαν
τη ελληνική θρησκεία με τους 12 Ολύμπιους θεούς.
Ο Διόδωρος Σικελιώτης αναφέρει ότι οι Ολύμπιοι θεοί, σύμφωνα με τους αρχαίους Κρήτες, όπως του είπαν και μάλιστα με επιχειρήματα, είναι δημιούργημά τους (βλέπε Διόδωρος Σικελιώτης 5, 64- 77). Σημειώνεται ότι οι Κρήτες, που ήταν ‘ένα από τα φύλα των Πελασγών, ήταν και οι δημιουργοί του πρώτου αξιόλογου πολιτισμού στη γη, του Μινωικού., όπως θα δούμε πιο κάτω να λένε οι αρχαίοι συγγραφείς.
Οι αρχαίοι Έλληνες, όπως θα
δούμε στα πιο κάτω, δεν είχαν πάντα τους
αυτούς θεούς και την αυτή θρησκεία.
Α.
ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΘΕΟΙ ΠΟΥ ΠΙΣΤΕΥΑΝ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ, ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΜΗ ΕΛΛΗΝΕΣ, ΚΑΙ Η ΟΝΟΜΑΣΙΑ «ΘΕΟΙ»
Ο φιλόσοφος Σωκράτης στον
Πλατωνικό διάλογο «Κρατύλο» (397d) και ο
Αρχιερέας του Μαντείου των Δελφών
Πλούταρχος και συγγραφέας στο «Περι αρεσκόντων τοις φιλοσόφοις» (βιβλίο Α’) αναφέρουν ότι οι πρώτοι άνθρωποι
ονόμασαν θεούς, ονομασία που έμεινε και για
τους νεότερους θεούς, τον ήλιο, τη σελήνη, τη γη και τον ουρανό με τα άστρα, επειδή από τη μια
ο ήλιος και η σελήνη έχουν την ιδιότητα «θειν, θέουσιν» > θεοί (από το αρχαίο ρήμα «θέω»
= τρέχω, κινούμαι: Βοήθεια = βοή + θέω = τρέχω επι φωνής, θεωρώ = τρέχω και ορώ = βλέπω κ.α.) γύρω από τη
γη και παντού και να προσφέρουν αγαθά και ευεργεσίες, όπως τις ημέρες και τις
νύκτες, το θέρος και το χειμώνα με τις ζωογονήσεις, καρποφορίες δέντρων κ.α.
και από την άλλη η γη είναι η μάνα, αυτή που τίκτει, αλλά και τρέφει ανθρώπους,
φυτά και τα ζώα, και ο ουρανός είναι ο πατέρας, αυτός που φέρνει στη γη τις
βροχές, τον αέρα, τους σπόρους κ.α. και
έτσι την κάνει να τίκτει κ.α. Με άλλα λόγια οι πρώτοι άνθρωποι έκαναν θεούς τον
ήλιο, τη σελήνη, τη γη και τον ουρανό με
τα άστρα, γιατί έβλεπαν ότι χωρίς αυτά δεν υπάρχει ζωή, δεν υπάρχει τίποτα.
. «Μου φαίνονται ότι οι
πρώτοι άνθρωποι που ήσαν στα Ελληνικά μέρη πίστευαν
μόνον εκείνους τους θεούς, τους οποίους σήμερον πιστεύουν πολλοί βάρβαροι, τον
ήλιο και τη σελήνη και τη γη και τα άστρα και τον ουρανό. Και επειδή έβλεπαν
ότι όλα αυτά κινούνται με ταχύτητα και τρέχουν, από αυτήν τη φύση του «θειν», ονόμασαν αυτούς θεούς. Αργότερα δε το εννόησαν
και όλοι οι άλλοι και με αυτό πλέον το
όνομα τους ονομάζουν. Φαίνεται ωσάν αλήθεια αυτό το οποίον λέγω ή όχι;» (Πλάτων
«Κρατύλος» (397 d).
«… θεού γάρ έννοιαν έσχον από των φαινομένων
αστέρων, δρώντες τούτους μεγάλης συμφωνίας όντας αιτίους, και τεταγμένας ανατολάς τε και
δυσμάς, ημέραν τε και νύκτα, χειμώνά
τε και θέρος, και τα υπό της γης ζωογονούμενα και καρπογονούμενα,
διο πατήρ μεν έδοξεν αυτοίς
ο ουρανός υπάρχειν, μήτηρ δε η γη τούτων δε ο μεν
ουρανός, πατήρ, διά το τας των υδάτων εκχύσεις, σπερμάτων έχειν τάξιν, ή δε γη μήτηρ, διά το δέχεσθαι
ταύτα και τίκτειν βλέποντες δ' αεί τους αστέρας θέοντας, αιτίους τε του θεωρείν
ημάς ήλιόν τε και σελήνην, θεούς προσηγόρευσαν,
εις δεύτερον δε και τρίτον τόπον τους θεούς διείλον, εις τε το βλάπτον και το ωφελούν και τους μεν ώφελούντας, Δία, Ήραν, Ερμήν, Δήμητραν τους δε βλάπτοντας Ποινάς,
Εριννυας, Άρην, τούτους αφοσιoύμενοι» ( Πλούταρχος «Περί των αρεσκόντων
τοις φιλοσοφοις», Βιβλίο Α’).
Σημειώνεται ότι:
Α) Ο Διόδωρος Σικελιώτης (1.6-13) αναφέρει ότι οι Αιγύπτιοι ιερείς του είπαν, όταν είχε επισκεφτεί την Αίγυπτο, πως στο γένος των θεών αρχικά ανήκαν μόνο οι καλούμενοι θεοί του ουρανού, οι οποίοι ήταν οι θεοποιήσεις αφενός του ήλιου, που στα Αιγυπτιακά λεγόταν Όσιρις και της σελήνης που στα αιγυπτιακά λεγόταν Ίσιδα και οι οποίοι στα ελληνικά λέγονται- μεταφράζονται Διόνυσος και Δήμητρα, και αφετέρου τα πέντε στοιχεία που εκπέμπουν ο ήλιος και η σελήνη, που είναι τα στοιχεία του πυρός, του πνεύματος, του υγρού, του ξηρού και τα οποία ονόμασαν το πνεύμα Δία ή Αμμωνα, το πυρ Ήφαιστο, το υγρό Ωκεάνη, το ξερό Γη ή Δήμητρα και τον αέρα Αθηνά. Κάποια στιγμή μετά οι άνθρωποι έκαναν θεούς και κάποιους από τους ανθρώπους, κυρίως βασιλιάδες, που εν ζωή είχαν κάνει μεγάλες ευεργεσίες στους ανθρώπους, και αυτό, επειδή θεώρησαν ότι και μετά τη μετάστασή τους από τους ανθρώπους στους ουρανούς θα συνεχίσουν να κάνουν ευεργεσίες (δηλαδή εδώ έγινε κάτι όπως έγινε με τον Χριστό στη Χριστιανική θρησκεία και τους αγίους). Οι νέοι αυτοί θεοί αφενός θεωρήθηκαν και αυτοί τέκνα της Γης και του Ουρανού ή των πρώτων παιδιών τους, του Κρόνου και της Ρέας, και επίσης ότι αυτοί θα κάνουν στο εξής τις ευεργεσίες που έκαναν οι παλιοί θεοί. Ο λόγος που στην ελληνική μυθολογία από τη μια υπάρχουν οι πρόγονοι των θεών: Γαία, Ουρανός, Κρόνος, Ρέα κ.α. και από την άλλη οι θεοί: Δίας, Ήρα, Δήμητρα κ.α.,
(Περισσότερα
βλέπε στα πιο κάτω.)
Β) Ο Διόδωρος Σικελιώτης (5.64-77)
αναφέρει επίσης ότι οι αρχαίοι Κρήτες του είπανε ότι οι περισσότεροι από τους ελληνικούς
θεούς: Δίας, Δήμητρα, Αθηνά, Απόλλων, Ερμής κλπ
έζησαν στον τόπο τους και οι οποίοι, επειδή εν ζωή είχαν κάνει ευεργεσίες
επισκεπτόμενοι πολλούς τόπους μετά το θάνατο και τη μετάστασή τους από τους
ανθρώπους στους ουρανούς ανακηρύχτηκαν αθάνατοι, θεοί και κάτοικοι του Ολύμπου
και αυτό, επειδή οι άνθρωποι νομίζουν ότι και από εκεί θα συνεχίσουν τις
ευεργεσίες:
«…..Τούτοι, λοιπόν, οι
θεοί (Δήμητρα, Αθηνά….), έχοντας ευεργετήσει σε μεγάλο βαθμό τη ζωή των ανθρώπων, δεν αξιώθηκαν μόνο να λάβουν αθάνατες τιμές, αλλά θεωρήθηκαν επίσης πως ήταν οι πρώτοι που
κατοίκησαν στον Όλυμπο, μετά τη
μετάστασή τους από τους ανθρώπους…..» (Διόδωρος 5,.67,5).
Συνεπώς οι
Ολύμπιοι θεοί, σύμφωνα με τους αρχαίους Κρήτες, ήταν κάτι όπως ο Χριστός, οι άγιοι στη Χριστιανική
Θρησκεία.
(Περισσότερα
βλέπε στα πιο κάτω.)
Β.
ΟΙ ΘΕΟΙ ΣΤΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΩΝ ΘΕΩΝ, ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΟΙ ΚΑΙ ΜΗ ΟΛΥΜΠΙΟΙ ΘΕΟΙ
Στη θρησκεία των Ολύμπιων θεών
με την ονομασία «θεός, θεοί»
καλούνταν όσοι από τους ανθρώπους είχαν
εν ζωή ευεργετήσει τους ανθρώπους και
προ αυτού είχαν «αγορευτεί αθάνατοι», θεοί, επειδή οι άνθρωποι τότε πιστεύαν ότι οι
εν λόγω και μετά τη μετάστασή τους από τους ανθρώπους στους ουρανούς μπορούν να συνεχίσουν να κάνουν ευεργεσίες.
«Τούτοι, λοιπόν, οι
θεοί (Δήμητρα, Αθηνά….), έχοντας ευεργετήσει σε μεγάλο βαθμό τη ζωή των ανθρώπων, δεν αξιώθηκαν μόνο να λάβουν αθάνατες τιμές, αλλά θεωρήθηκαν επίσης πως ήταν οι πρώτοι που
κατοίκησαν στον Όλυμπο, μετά τη
μετάστασή τους από τους ανθρώπους» (Διόδωρος 5,.67,5).
Δηλαδή εδώ έγινε κάτι,
όπως και με το Χριστό και τους Αγίους στη Χριστιανική θρησκεία. Για
τον ίδιο λόγο με την ονομασία «ημίθεοι» καλούνταν τα παιδιά εν ζωή των θεών με θνητούς ή θνητές,
δηλαδή ημίθεος λεγόταν όποιος είχε τον
ένα από τους δυο γονείς του θεό και τον άλλο θνητό. Για παράδειγμα ο Ηρακλής θεωρούνταν ημίθεος, γιατί θεωρούνταν ότι ήταν γιος του θεού Δία και της θνητής από τη Θήβα
που λεγόταν Αλκμήνη:
ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΟΙ ΘΕΟΙ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ 12ΘΕΟ
Η ονομασία «Ολύμπιοι
θεοί» σημαίνει οι θεοί που κατοικούν
στον Όλυμπο απ΄όπου , υποτίθεται, επιβλέπουν και
κυβερνούν τον κόσμο.
Ο Διόδωρος Σικελιώτης (4,15) αναφέρει και ότι ο ίδιος ο θεός Δίας ονόμασε Ολύμπιους θεούς (εννοείται και άφησε να κατοικούν στον Όλυμπο) μόνο όσους αγωνίστηκαν μαζί με τους θεούς (Δία, Δήμητρα, Αθηνά κ.α.) και νίκησαν τους κακούς Γίγαντες, μεταξύ των οποίων ήταν και οι ημίθεοι Ηρακλής και ο Διόνυσος, πρβ:
«Οι γίγαντες στην περιοχή
της Παλλήνης αποφάσισαν να κηρύξουν πόλεμο στους αθανάτους. Ο Ηρακλής
αγωνίστηκε στο πλευρό των θεών και σκοτώνοντας πολλά από τα παιδιά της γης
έτυχε μεγίστης αποδοχής. Διότι ο Δίας μόνο όσους
αγωνίστηκαν με τους θεούς ονόμασε Ολύμπιους, ώστε ο καλός, κοσμημένος μ' αυτή
την επωνυμία, να ξεχωρίζει από τον χειρότερο- απ
όσους γεννήθηκαν από θνητές γυναίκες αξιώθηκαν να λάβουν αυτή την προσηγορία ο
Διόνυσος και ο Ηρακλής, όχι μόνο επειδή ήταν πατέρας τους ο Δίας, αλλά και
γιατί επιδίωξαν τους ίδιους στόχους στη ζωή τους, ευεργετώντας τα μάλα τον ανθρώπινο βίο.
Ο Δίας, όταν ο Προμηθέας παρέδωσε τη φωτιά στους ανθρώπους, τον έβαλε στα δεσμά
κι έστειλε τον αετό που του έτρωγε το συκώτι. Βλέποντας τον ο Ηρακλής να
τιμωρείται επειδή ευεργέτησε τους ανθρώπους, έριξε με το τόξο του στον αετό και
τον σκότωσε και, πείθοντας ταυτόχρονα τον Δία να πάψει την οργή του, έσωσε τον
ευεργέτη όλων» (Διόδωρος 4, 15)
Ο Ηρόδοτος στο «Ευτέρπη» (Β 4,
Β 82-83 κ.α.) αναφέρει πως οι ιερείς της Αιγύπτου του είπαν όταν πήγε εκεί
ότι οι δώδεκα θεοί είναι τόσοι, γιατί
τόσοι ήταν και οι μήνες και οι ώρες και
προ αυτού αυτοί για κάθε ένα από τους 12 μήνες ή και για κάθε μια από τις 12
ώρες είχαν δημιουργήσει- αφιερώσει και
από ένα θεό, για να προστατεύει, κυβερνά κ.λπ. τον κόσμο και τέτοιο δωδεκάθεο
μετά έκαναν και οι Έλληνες, το οποίο διαμόρφωσαν μετά ο Όμηρος και ο Ησίοδος.
Στο ελληνικό δωδεκάθεο οι θεοί δεν κυβερνούν κάθε ένας και από ένα μήνα ή κάθε
ένας και από μια ώρα, αυτό λέγεται στα καλούμενα «Ζώδια», αλλά ο καθένας
κυβερνά μια από τις κύριες ασχολίες -
αντικείμενα των ανθρώπων. Η θεά Δήμητρα τα της γεωργίας, ο θεός Ποσειδώνας
τα πλοία και τη θάλασσα, ο θεός Άρης τα του πόλεμου, κ.α.
ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ 12ΘΕΟ
Το 12θεο των αρχαίων Ελλήνων, οι θεοί που
κατοικούσαν στα δώματα του Ολύμπου, ήταν
το εξής:
1. Ο Δίας,
ο γιος του βασιλιά Κρόνου και της Ρέας,
ο οποίος θεωρούνταν ο πατέρας των
θεών και των ανθρώπων και ο ηγεμών του Ολύμπου και των πάντων,
2. Η Ήρα,
αδελφή και σύζυγος του Δία και η θεά προστάτιδα του γάμου,
3. Η Δήμητρα,
αδελφή του Δία και θεά της γεωργίας,
4. Ο Ποσειδώνας,
αδελφός του Δία και θεός της θάλασσας,
5. Η Εστία,
αδελφή του Δία και θεά του σπιτιού,
6. Η Αφροδίτη,
κόρη του Κρόνου, της αφρογέννητη και θεά της νεότητας και της ομορφιάς,
7. Η Άρτεμη,
κόρη του Δία και της Λητούς και θεά της εξοχής και του κυνηγίου,
8. Η Αθηνά,
κόρη του Δία και της Μήτιδας και θεά της σοφίας και
του πνεύματος,
9. Ο Απόλλωνας,
γιος του Δία και της Λητούς , δίδυμος αδελφός της Άρτεμης και θεός της μουσικής, της μαντικής, της ιατρικής
κ.α.,
10. Ο Ερμής,
γιος του Δία και της Μαίας και θεός του Εμπορίου, των Ερμηνειών, πρεσβευτών
κ.α.,
11. Ο Άρης,
γιος του Δία και της Ήρας και θεός της πολέμου,
12. Ο Ήφαιστος, γιος του Δία και της Ήρας και θεός της φωτιάς και της
μεταλλουργίας.
Στις ανατολικές παρυφές του
Ολύμπου, στην Πιερία, κατοικούσαν οι εννέα Μούσες, προστάτιδες των
Καλών Τεχνών, θυγατέρες του Δία και της Τιτάνιδας
Μνημοσύνης: η Κλειώ, η Ευτέρπη, η Θάλεια, η Μελπομένη, η Τερψιχόρη, η Ερατώ, η
Πολύμνια, η Ουρανία και η Καλλιόπη. Κυβερνήτης όλων των θεών, και αυτών που
κατοικούσαν στον Όλυμπο και αυτών που δεν κατοικούσαν στον Όλυμπο, αλλά αλλού,
όπως ο Άδης ή Πλούτωνας, ο Διόνυσος κ.α., ήταν ο θεός Δίας με τη γυναίκα του Ήρα.
ΟΙ ΜΗ ΟΛΥΜΠΙΟΙ ΘΕΟΙ
Άλλες θεότητες που λάτρευαν οι
αρχαίοι Έλληνες, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, όμως κατώτερης ιεραρχίας (ή
εξ αντικειμένου έπρεπε να κατοικούν αλλού, όπως ο Πλούτωνας
στον Άδη κ.α.) και ως εξ αυτού δεν ονομάζονταν Ολύμπιοι θεοί, ήταν για παράδειγμα οι εξής:
Ο ΘΕΟΣ ΈΡΩΤΑΣ, ο οποίος,
σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία, είναι η ακατανίκητη δύναμη που διεγείρει σε
ένωση – γονιμοποίηση το άρρεν με το
θήλυ, αποτέλεσμα του οποίου είναι να γεννιούνται νέοι και νέες άνθρωποι , κάτι
που ισχύει σε όλα τα ζώντα όντα, και έτσι να δημιουργούνται νέα άτομα, αλλά και
να διαιωνίζεται η ζωή, αφού κανείς δεν είναι αθάνατος, πλην μόνο οι θεοί.
Ζωγραφίζεται να κρατά τόξο με το οποίο υποτίθεται ρίχνει βέλη στους ανθρώπους
προκαλώντας τους με αυτά τον έρωτα. Σύμφωνα με τη Σαπφώ είναι γιος της
Αφροδίτης και του Ουρανού, ενώ σύμφωνα με τον Σιμωνίδη τον Κείο
είναι γιος της Αφροδίτης και του Άρη.. Ο Αλκαίος ο Μυτιληναίος
αναφέρει ότι ο Έρωτας ήταν γιος
της Ίριδας και του Ζέφυρου
κ.α.
Σύμφωνα με
τη Σαπφώ είναι γιος της Αφροδίτης και του Ουρανού, ενώ σύμφωνα
με τον Σιμωνίδη τον Κείο είναι γιος της
Αφροδίτης και του Άρη.. Ο Αλκαίος ο Μυτιληναίος αναφέρει ότι ο
Έρωτας ήταν γιος της Ίριδας και του Ζέφυρου.
Ο Ησίοδος, που θεοποίησε πρώτος τον Έρωτα, στη
«Θεογονία» αναφέρει ότι ο θεός Έρωτας είναι ο πρώτος θεός που δημιουργήθηκε και
μια από τις τρεις πρώτες οντότητες - αρχές που δημιουργήθηκαν από το Χάος κατά
τη δημιουργία του κόσμου και οι οποίες ήταν: Γη, Άδης και Έρωτας. Αρχικά,
λέει, υπήρχε το Χάος, Μετά από το Χάος
γεννήθηκε η Γαία ή σήμερα Γη (όπου διαμένουν οι άνθρωποι εν ζωή, βρίσκεται ο
Όλυμπος, όπου διαμένουν οι Ολύμπιοι θεοί κ.α.) και τα Τάρταρα ( ο Άδης, όπου
διαμένουν οι άνθρωποι μετά τη μετάστασή τους, καθώς και οι Χθόνιοι θεοί) στο
μυχό της γης, αλλά και ο θεός Έρωτας,
αυτός που παραλύει τα μέλη και όλων των θεών κι ανθρώπων την καρδιά δαμάζει μες
στα στήθη και τη συνετή τους θέληση. Μετά η Γη γέννησέ τον έναστρο Ουρανό, τα
ψηλά όρη, το πέλαγος, τον Πόντο κ.α. Ακολούθως η Γη και ο Ουρανός γέννησαν τον Ωκεανό κ.α.
<<….Στ᾽
αλήθεια πρώτα‒πρώτα το Χάος έγινε. Κι ύστερα η πλατύστερνη η Γη, η σταθερή πάντοτε έδρα όλων των αθανάτων (
θεών) που την κορφή κατέχουνε του χιονισμένου Ολύμπου και
επίσης τα ζοφώδη Τάρταρα στο μυχό της γης με τους πλατιούς τους δρόμους. Αλλά
κι ο Έρωτας που ο πιο ωραίος είναι ανάμεσα στους αθάνατους θεούς, αυτός που παραλύει τα μέλη και όλων
των θεών κι ανθρώπων την καρδιά δαμάζει μες στα στήθη και
τη συνετή τους θέληση. » (Ησίοδος «Θεογονία¨117 - 140).
Ο ΘΕΟΣ ΔΙΟΝΥΣΟΣ Η ΔΙΩΝΥΣΟΣ:
Θεός της χαρά, των γιορτών, του δράματος και του ποτού (κρασιού και μπύρας).
Στην πραγματικότητα (σωστότερα για τους
Έλληνες) ήταν ημίθεος, αφού γονείς του ήταν ο Δίας και η θνητή πριγκίπισσα
Σεμέλη. Στην Αίγυπτο ο Διόνυσος δεν ήταν (δε θεωρούνταν) ημίθεος, αλλά θεός και
λεγόταν Όσιρις. Ο Οσιρις
ήταν ο ύψιστος Θεό των Αιγυοτιων και αντίστοιχος του
Δία στην ιεραρχία των Ολύμπιων θεών. Στην Αίγυπτο ο Δίας λεγόταν Αμμουν - Άμμων, Σύζυγος
του Όσιρι ήταν η Δήμητρα που στα Αιγυπτιακά λεγόταν
Ίσιδα.
Ο ΘΕΟΣ ΆΔΗΣ Η ΠΛΟΥΤΩΝΑΣ: Θεός του κάτω κόσμου, των νεκρών και του
πλούτου που κρύβει η γη. Έκλεψε την Περσεφόνη, κόρη του θεού Δία και της θεάς
Δήμητρας, η οποία είχε βρει τα δημητριακά, και την έκανε
σύζυγό του στον κάτω κόσμο> Οι άντρες τότε, πεινασμένοι, παραπονέθηκαν στον
Δία και διέταξε τον Άδη να επιστρέψει την κόρη του να επανέλθει. Αλλά η
Περσεφόνη είχε φάει φρούτα από τον κάτω κόσμο και δεν μπορούσε. Ο Δίας και ο
Άδης κατέληξαν σε συμφωνία που επέτρεπε στην Περσεφόνη να εγκαταλείψει τον κάτω
κόσμο και να συναντηθεί με τη μητέρα της για έξι μήνες το χρόνο, κατά την οποία
η Δήμητρα χαροποιούσε και έκανε τις καλλιέργειες να ανθίσουν (άνοιξη /
καλοκαίρι). Όταν η Περσεφόνη επέστρεφε στον κάτω κόσμο, η Δήμητρα κατέρρεε και
τα δέντρα έχαναν τα φύλλα τους (φθινόπωρο / χειμώνας). Αίολος : Θεός των
ανέμων.
Ο ΘΕΟΣ ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ: θεός της
Ιατρικής, την οποία διδάχθηκε απο τον πατέρα του, το
Απόλλωνα, το Θεό της μαντικής, αλλά και της μουσικής. Ο Ασκληπιός
μετέτρεψε την ιατρική μαντική σε επιστήμη ιατρική. Κόρες του είναι η Υγεία, η Ιασώ (ιατρική), και η Πανάκεια.
Ο ΘΕΟΣ ΠΑΝΑΣ: θεός της
υπαίθρου, των πεδιάδων, βουνών, βοσκών
και κοπαδιών.
Γ. ΟΙ ΗΜΙΘΕΟΙ ΚΑΙ ΟΙ
ΘΝΗΤΟΙ ΣΤΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΩΝ ΘΕΩΝ
Προηγούμενα
είδαμε ότι με
την ονομασία «θεός, θεοί» καλούνταν στη Θρησκεία των Ολύμπιων Θεών όσοι από
τους ανθρώπους είχαν εν ζωή
προσφέρει μεγάλες ευεργεσίες στους ανθρώπους και ως εκ τούτου μετά τη μετάστασή τους από τους ανθρώπους στους
ουρανούς θεοποιήθηκαν, δηλαδή θεωρηθήκαν
αθάνατοι ή άλλως θεοί, κάτι όπως έγινε με το Χριστό και τους αγίους στη
Χριστιανική θρησκεία.
Προ αυτού με την ονομασία
«ημίθεοι» καλούνταν στη Θρησκεία των Ολύμπιων Θεών τα παιδιά που
είχαν αποκτήσει εν ζωή οι θεοί με σύζυγο
θνητή ή θνητό, ήτοι το παιδί ενός θεού και μιας θνητής ή το παιδί μιας θεάς και
ενός θνητού. Για παράδειγμα ο Μίνωας θεωρούνταν ημίθεος, γιατί ήταν
παιδί του θεού Δία και της θνητής πριγκίπισσας Ευρώπης.
Για τον ίδιο λόγο με την
ονομασία «θνητός, θνητοί» καλούνταν στη Θρησκεία των Ολύμπιων Θεών όσοι από
τους ανθρώπους δεν είχαν μετά τη μετάστασή τους στους ουρανούς αγορευτεί αθάνατοι
ή άλλως θεοί. Ετυμολογία από το θανή
> θ(α)νατοί ή Ιωνικά θ(α)νητοί > θνητοί, θνήσκω κ.λπ.).
Δ.
Η ΙΕΡΑΡΧΕΙΑ, Η ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΞΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΩΝ ΘΕΩΝ
Ο Ησίοδος στη «Θεογονία», αλλά
και πολλοί άλλοι αρχαίοι συγγραφείς μας πληροφορούν ότι οι θεοί είχαν ο καθένας και από ένα
αξίωμα, μια εξουσία και από αυτούς ο Δίας ήταν ο εξουσιαστής όλων των άλλων
θεών και ο ίδιος είχε μοιράσει στους
άλλους θεούς τα αξιώματα. Αναφέρουν επίσης ότι όλοι οι θεοί και όλες οι θεές
ήταν μια οικογένεια. Οι θεοί Δίας, Ήρα, Δήμητρα, Εστία και Ποσειδώνας
ήταν παιδιά του ασεβή και τυραννοκτόνου
βασιλιά που τον έλεγαν Κρόνο, τον οποίο φόνευσε γι
αυτό ο γιος του Διας,
και της γυναίκας του Ρέας, Οι θεοί – θέες Αθηνά, Απόλλωνας, Άρτεμη, Ήφαιστος, Ερμής,
Άρης και Αφροδίτη ήταν παιδιά του Δία με άλλες θεές.
Οι εν λόγω θεοί, επειδή εν ζωή είχαν ευεργετήσει τους
ανθρώπους, μετά το θάνατο και τη μετάστασή τους στους ουρανούς
θεοποιήθηκαν, δηλαδή θεωρήθηκαν κάτοικοι του Ολύμπου, εξ ου και Ολύμπιοι θεοί.
Κάτι τέτοιο ισχύει περίπου και στη χριστιανική θρησκεία: Θεός (πατέρας),
Παναγία (μητέρα), Χριστός (γιος)…
Αναφέρουν επίσης ότι η Ήρα,
αδελφή και σύζυγος του Δία, ήταν η θεά
προστάτιδα του γάμου, η Δήμητρα,
αδελφή του Δία, ήταν η θεά της γεωργίας,
ο Ποσειδώνας, αδελφός του Δία, ήταν ο
θεός της θάλασσας, η Εστία,
αδελφή του Δία, ήταν η θεά του σπιτιού, η Αφροδίτη, κόρη του Κρόνου,
όμως αφρογέννητη, ήταν η θεά της νεότητας και της ομορφιάς, η Άρτεμη,
κόρη του Δία και της Λητούς, ήταν θεά της εξοχής και του κυνηγίου, η Αθηνά,
κόρη του Δία και της Μήτιδας, ήταν η θεά της σοφίας
και του πνεύματος, ο Απόλλωνας, γιος του Δία και της Λητούς , δίδυμος
αδελφός της Άρτεμης, ήταν θεός της μουσικής, της μαντικής, της ιατρικής
κ.α., ο Ερμής, γιος του Δία και
της Μαίας, ήταν θεός του Εμπορίου, των Ερμηνειών, πρεσβευτών κ.α., ο Άρης,
γιος του Δία και της Ήρας και θεός τους πολέμου, ο Ήφαιστος,
γιος του Δία και της Ήρας, ήταν
θεός της φωτιάς και της μεταλλουργίας. Από τους μη Ολύμπιους θεούς, ο Πλούτωνας ήταν θεός του Άδη, ο Διόνυσος ήταν θεός του
κρασιού και της χαράς κ.α.
Δ.
ΤΟ ΡΩΜΑΙΚΟ 12ΘΕΟ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΡΩΜΑΙΩΝ
Μέχρι τον πρώτο
αιώνα π.Χ.
όλος ο μεσογειακός κόσμος περιέρχεται στο ρωμαϊκό κράτος,
θέτοντας έτσι τέρμα στην ελληνιστική περίοδο. Οι Ρωμαίοι επηρεάζονται βαθύτατα
από την ελληνική φιλοσοφική, θρησκευτική και λογοτεχνική παράδοση και υιοθετούν
όλες τις όψεις της ελληνικής κουλτούρας παράγοντας το τελικό κράμα του ελληνορωμαϊκού
πολιτισμού. Ο τελευταίος επικρατεί καθολικά στις ανώτερες κοινωνικές τάξεις της Ρωμαϊκής
Αυτοκρατορίας, οι οποίες μάλιστα είναι συνήθως δίγλωσσες μιλώντας άπταιστα τόσο λατινικά όσο
και
ελληνικά, και με αυτόν τον τρόπο η ελληνική θρησκεία διαδίδεται
σε κάθε γωνιά της Αυτοκρατορίας, από τη Βρετανία ως
τη Συρία
και από τη Μοισία έως
τη
Μαυριτανία.
Ειδικότερα οι πρώτοι που πήραν από τους Έλληνες τη θρησκεία των Ολύμπιων θεών ήταν οι Λατίνοι και γι αυτό οι Ρωμαϊκοί θεοί είχαν ίδια ονομασία, γενεαλογία, ιεραρχία, μορφή, λατρεία κλπ με τους Ελληνικούς. Ειδικότερα οι θεοί των Ρωμαίων ήταν οι εξής:
Δίας/ Ζευς = Zeus/Jupiter,¨Ήρα = Hera, Αθηνά =
Athena, Απόλλων
= Apollo, Άρτεμη =
Artemis,
Ήφαιστος = Hephaestus, Ποσειδών = Neptunus, Εστία =
Hestia, Δήμητρα
= Demeter, Ερμής
= Mercurius, Άρης
= Mars, Ερμής/Hermis
Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ
ΡΩΜΑΙΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΣΑΛΙΟΙ ΤΩΝ ΡΩΜΑΙΩΝ
Ο Πλούταρχος στο «Βίοι Παράλληλοι 1 «Νουμάς (ΧV,19)», αναφέρει ότι οι» Σάλιοι» ήταν μια από τις δυο ιερατικές τάξεις των Ρωμαίων που ίδρυσε ο Νουμάς Πομπίλιος (753-673 π.Χ.) κατά μίμηση των Ιδαίων Δακτύλων της Κρήτης. Αναφέρει επίσης ότι ο Νουμάς, που ήταν ο δεύτερος βασιλιάς (ο πρώτος βασιλιάς ήταν ο Ρωμύλος) της Ρώμης που γεννήθηκε την ημέρα της ίδρυσης της Ρώμης (παραδοσιακά, 21 Απριλίου 753 π.Χ.), ήταν στην καταγωγή Σαβίνος, μια από της φυλές της αρχαίας Ρώμης, η οποία κατάγονταν από τους Λακεδαιμονίους της Ελλάδος, άρα ελληνικής καταγωγής. Ομοίως ο Διονύσιος Αλικαρνασσεύς στη «Ρωμαϊκή Αρχαιολογία» (Βιβλίο ΙΙ, LXX) αναφέρει και αυτός ότι το ιερατικό σώμα των Σαλίων των Ρωμαίων προέρχεται από αυτό των Κουρήτων της Κρήτης και των οποίων το όνομα (το «σάλιοι») προέρχεται από μεθερμηνεία στη γλώσσα τους του ονόματος των Κουρητών.
Πέραν αυτού οι Ρωμαίοι επηρεασμένοι βαθύτατα από την ελληνική φιλοσοφική, θρησκευτική και λογοτεχνική παράδοση υιοθέτησαν όλες τις όψεις της ελληνικής κουλτούρας παράγοντας το τελικό κράμα του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού. Ο τελευταίος επικρατεί καθολικά στις ανώτερες κοινωνικές τάξεις της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, οι οποίες μάλιστα είναι συνήθως δίγλωσσες μιλώντας άπταιστα τόσο λατινικά όσο και ελληνικά, και με αυτόν τον τρόπο η ελληνική θρησκεία διαδίδεται σε κάθε γωνιά της Αυτοκρατορίας, από τη Βρετανία ως τη Συρία και από τη Μοισία έως τη Μαυριτανία.
Α. ΤΑ ΛΕΓΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΗΡΟΔΟΤΟΥ
Ο
Ηρόδοτος (Β 4.1 , Β 105, Β 82 – 83 κ.α. ) αναφέρει ότι όταν πήγε στην Αίγυπτο
οι Αιγύπτιοι ιερείς του είπαν ότι οι
Αιγύπτιοι είναι εκείνοι που πρώτοι
ανακάλυψαν το ηλιακό ημερολόγιο και με αυτό αντικατέστησαν το σεληνιακό που
υπήρχε πιο πριν και συνάμα χώρισαν τους μήνες των εποχών σε δώδεκα (βλέπε
Ηρόδοτος Β.4,1). Στη συνέχεια οι ίδιοι πρώτοι καθιέρωσαν
αφενός οι θεοί να είναι 12, τόσοι όσοι
και οι 12 μήνες, δίνοντας σε κάθε μήνα το όνομα ενός θεού και αφετέρου να
έχουν επωνυμίες, ασχολίες, σπίτι (ναούς), πομπές κ.α. και από αυτούς μετά αυτά τα
ήθη τα πήραν οι Έλληνες. Ο ίδιος βρίσκει ότι πρωτύτερα και οι Αιγύπτιοι και οι Πελασγοί είχαν θεούς, όμως
οι θεοί τους αυτοί δεν είχαν επωνυμίες
(βλέπε Ηρόδοτος Β.4 και Β.50) και προ αυτού οι Πελασγοί, το φύλο απ’ όπου
προήλθε το ελληνικό έθνος (βλέπε Ηρόδοτος Α 56-57), προσεύχονταν στους θεούς αποκαλώντας τους
μόνο με την ελληνική λέξη «Θεοί» (βλέπε
Ηρόδοτος Β 53). Λέει επίσης ότι οι Αιγύπτιοι
αρχικά είχαν μόνο οκτώ Θεούς και μετά τους έκαναν δώδεκα (βλέπε Ηρόδοτος
Β.43, Β.46, Β.145 και Β 156) και δε
γνώριζαν τα ονόματα του Ποσειδώνα, της Εστίας, της
Ήρας, της Θέμιδας, των Χαρίτων και των Νηρηίδων και αυτός (ο Ηρόδοτος) υπολογίζει ότι το μεν
όνομα του θεού Ποσειδώνα το έδωσαν οι Λίβυοι τα δε ονόματα
της Ήρας, της Εστίας, της Θέμιδας, των Χαρίτων και των Νηρηίδων
τα έδωσαν οι Πελασγοί (βλέπε Ηρόδοτος Β.50). Οι Πελασγοί ήταν μια φυλή που από
αυτή αποκόπηκαν οι Έλληνες και
αποτέλεσαν ξέχωρο έθνος και μετά σ΄αυτό το έθνος
προσχώρησαν όλοι οι Πελασγοί όπως έχει πει πιο πριν ο Ηρόδοτος (βλέπε Ηρόδοτος
Α 56-57). Επεξηγεί επίσης ότι το
ελληνικό 12θεο δεν είναι ίδιο με το αιγυπτιακό, γιατί μετά ο Όμηρος και ο
Ησίοδος (βλέπε Ηρόδοτος Β 53) έδωσαν
στους 12 θεούς «σωστά τους τίτλους, τις τιμές προς αυτούς και τις ασχολίες
τους». Ο Ηρόδοτος αναφέρει επίσης ότι οι Βαβυλώνιοι είναι εκείνοι που
ανακάλυψαν το ηλιακό ρολόι και χώρισαν τη μέρα σε 12 μέρη, τις 12 ώρες και από
εκεί τις πήραν οι Έλληνες (βλέπε Ηρόδοτος Β.109).
Β. ΤΑ ΛΕΓΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΔΙΟΔΩΡΟΥ
Ο
Διόδωρος Σικελιώτης (1.6-13) αναφέρει
καταρχήν ότι αρχίζει την καταγραφή της
ιστορίας του από τα γεγονότα της Αιγύπτου, επειδή οι πρώτοι μύθοι για τη γένεση των Θεών
ανάγονται στην Αίγυπτο και εκεί λέγεται
πως έγιναν οι αρχαιότερες αστρονομικές παρατηρήσεις. Στη συνέχεια
αναφέρει ότι οι Αιγύπτιοι ιερείς του είπαν, όταν πήγε εκεί,
ότι κατά τη γένεση του παντός, οι πρώτοι
άνθρωποι στον κόσμο γεννήθηκαν στο τόπο τους λόγω του ότι έχουν καλό κλίμα
κ.λπ. και επίσης ότι οι πρώτοι άνθρωποι,
που γεννήθηκαν τα πανάρχαια χρόνια στην Αίγυπτο, όταν σήκωσαν το κεφάλι και
κοίταξαν τον ουρανό, έμειναν κατάπληκτοι, γέμισαν δέος για τη φύση του
σύμπαντος και θεώρησαν πως δύο θεότητες υπάρχουν αιώνιες και πρώτες, ο ήλιος
και η σελήνη, που τους ονόμασαν Όσιρι και Ίσιδα,
βασισμένοι σε κάποια συγκεκριμένη ετυμολογία για το κάθε όνομα(«από τινος ετύμου τεθείσης
εκατέρας της προσηγορίας ταύτης», Διόδωρος 1.11). Μεθερμηνευόμενο, λέει, στα Ελληνικά η ονομασία Όσιρις
θα πει «πολυόφθαλμος», και εύλογα, γιατί ο ήλιος
απλώνει παντού τις ακτίνες του σαν πολλά μάτια που βλέπουν όλη τη στεριά και τη
θάλασσα. Όσο για το όνομα Ίσις, μεθερμηνευόμενο, λέει, στα Ελληνικά, σημαίνει Αρχαία, από την
προαιώνια και πανάρχαια γέννηση της. Την παριστάνουν με κέρατα στο κεφάλι, τόσο
από την όψη της ημισελήνου που αποκτά, όσο και από την αγελάδα, που θεωρείται
ιερό ζώο στους Αιγυπτίους.
Ο
Διόδωρος Σικελιώτης αναφέρει επίσης ότι οι Αιγύπτιοι ιερείς του είπαν πως στο γένος των θεών αρχικά ανήκαν μόνο οι
καλούμενοι θεοί του ουρανού, οι οποίοι ήταν οι
θεοποιήσεις αφενός του ήλιου, που στα Αιγυπτιακά λεγόταν Όσιρις και της σελήνης που στα
αιγυπτιακά λεγόταν Ίσιδα
και οι οποίοι στα ελληνικά λέγονται-
μεταφράζονται Διόνυσος
και Δήμητρα, και αφετέρου τα πέντε στοιχεία που εκπέμπουν ο ήλιος και η σελήνη, που είναι τα
στοιχεία του πυρός, του πνεύματος, του υγρού,
του
ξηρού και τα οποία ονόμασαν το πνεύμα Δία ή Αμμωνα,
το πυρ Ήφαιστο, το υγρό Ωκεάνη, το ξερό Γη
ή Δήμητρα και τον αέρα Αθηνά.
Ο
Διόδωρος Σικελιώτης αναφέρει επίσης ότι
οι Αιγύπτιοι ιερείς του είπαν πως πέραν απ' αυτούς τους θεούς , υπάρχουν κι
άλλοι θεοί, επίγειοι, που ήταν κάποτε θνητοί, αλλά κέρδισαν την αθανασία,
έγιναν μετά θάνατο θεοί, επειδή είχαν
σύνεση και ευεργέτησαν το ανθρώπινο γένος, μερικοί μάλιστα από τους οποίους
υπήρξαν και βασιλείς της Αιγύπτου. Αν μεταφραστούν τα ονόματα τους,
μερικοί είναι συνώνυμοι με τους ουράνιους θεούς, ενώ άλλοι έχουν δική τους
ονομασία, όπως ο Ήλιος, ο Κρόνος και η Ρέα, ακόμη και ο Δίας που μερικοί
αποκαλούν Άμμωνα, καθώς και η Ήρα, ο Ήφαιστος, η
Εστία και τέλος ο Ερμής. Ο Ήλιος ήταν ο πρώτος βασιλιάς των Αιγυπτίων, ομώνυμος
με το άστρο του ουρανού.
Ο
Διόδωρος αναφέρει επίσης ότι οι εν λόγω
άνθρωποι θεοποιήθηκαν, επειδή οι
άνθρωποι πιστεύουν ότι όσοι από τους ανθρώπους κάνουν εν ζωή μεγάλες ευεργεσίες
μπορεί να συνεχίσουν να τις κάνουν και μετά
θάνατο, μετά τη μετάστασή τους στους ουρανούς.
Συνεπώς
οι εν λόγω «επίγειοι θεοί» που αναφέρει ο Διόδωρος: Δίας, Ήρα κλπ ήταν κάτι όπως
σήμερα με το Χριστό και τους αγίους, που εν ζωή ήταν άνθρωποι και οι οποίοι
μετά το θάνατο και τη μετάστασή τους στους ουρανούς θεοποιήθηκαν.
Συγκεκριμένα
ο Διόδωρος, σχετικά με τους θεούς των Αιγυπτίων, αναφέρει τα εξής:
«Επειδή
ανάγονται στην Αίγυπτο οι πρώτοι μύθοι για τη γένεση των Θεών και λέγεται πως
εκεί έγιναν οι αρχαιότερες αστρονομικές παρατηρήσεις, καθώς επίσης έργα πολλά
και αξιόλογα εξιστορούνται μεγάλων ανδρών, θ’ αρχίσουμε την ιστορία μας από τα
γεγονότων της Αιγύπτου.
Οι
Αιγύπτιοι υποστηρίζουν ότι, κατά τη γένεση του παντός, οι πρώτοι άνθρωποι
δημιουργήθηκαν στην Αίγυπτο, επειδή το κλίμα της χώρας είναι εύκρατο και
εξαιτίας της φύσης του Νείλου. Επειδή τούτος ο ποταμός είναι γόνιμος και
παρέχει αφθονία αυτοφυούς τροφής, εύκολα μπορεί να εκθρέψει ό,τι απέκτησε
ζωή…..
Οι πρώτοι άνθρωποι, που γεννήθηκαν τα
πανάρχαια χρόνια στην Αίγυπτο, όταν σήκωσαν το κεφάλι και κοίταξαν τον ουρανό,
έμειναν κατάπληκτοι, γέμισαν δέος για τη φύση του σύμπαντος και θεώρησαν πως
δύο θεότητες υπάρχουν αιώνιες και πρώτες, ο ήλιος και η σελήνη, που τους
ονόμασαν Όσιρι και Ίσιδα, βασισμένοι σε κάποια
συγκεκριμένη ετυμολογία για το κάθε όνομα. Μεθερμηνευόμενο στα Ελληνικά Όσιρις θα πει «πολυόφθαλμος», και
εύλογα, γιατί ο ήλιος απλώνει παντού τις ακτίνες του σαν πολλά μάτια που
βλέπουν όλη τη στεριά και τη θάλασσα. Μ' αυτό συμφωνούν και τα λόγια του ποιητή
(Όμηρου), που λέει «Ο ήλιος που τα πάντα βλέπει και τα πάντα ακούει». Αλλά κι
από τους αρχαίους Έλληνες μυθογράφους μερικοί ονομάζουν τον Όσιρι
και Διόνυσο ή, με κάποια παραλλαγή, Σείριο. Από αυτούς ο Εύμολπος, στον Βακχικό
Ύμνο του λέει: «Του Διόνυσου, που λάμπει σαν αστέρι, κάθε ακτίνα πυρωμένο
μάτι». Και ο Ορφέας: «Γι' αυτό τον λένε Φάνη και Διόνυσο….. .
Όσο
για το όνομα Ίσις, μεθερμηνευόμενο στα Ελληνικά, σημαίνει Αρχαία, από την
προαιώνια και πανάρχαια γέννηση της. Την παριστάνουν με κέρατα στο κεφάλι, τόσο
από την όψη της ημισελήνου που αποκτά, όσο και από την αγελάδα, που θεωρείται
ιερό ζώο στους Αιγυπτίους. Τούτοι οι δυο θεοί, πιστεύουν, κυβερνούν το σύμπαν,
τρέφοντας και αυξάνοντας τα πάντα, με τις τρεις εποχές που απαρτίζουν, μέσω
μιας αόρατης κίνησης, τον πλήρη κύκλο, την άνοιξη, το καλοκαίρι και τον
χειμώνα" τούτες οι εποχές, αν και αντίθετες η μια στην άλλη, συναπαρτίζουν
το έτος σε τέλεια αρμονία. Στην ουσία, τούτοι οι θεοί παρέχουν όλα τα φυσικά
στοιχεία που είναι απαραίτητα για τη γέννηση των πάντων, δίνοντας ο ένας το
στοιχείο του πυρός και του πνεύματος, η άλλη του υγρού και του ξηρού ενώ κι οι
δυο μαζί του αέρα-από τούτα τα στοιχεία γεννιούνται και τρέφονται τα πάντα. Γι'
αυτό και το σώμα του σύμπαντος απαρτίζεται από ήλιο και σελήνη και τα μέρη του
είναι τα πέντε που προ ανέφερα, δηλαδή το πνεύμα, το πυρ, το ξηρό, το υγρό και
τελευταίο το αερώδες, όπως στον άνθρωπο καταμετρούμε κεφάλι, χέρια, πόδια και
τα υπόλοιπα μέρη, έτσι ακριβώς και το σώμα του σύμπαντος αποτελείται εξ
ολοκλήρου από τα προαναφερθέντα στοιχεία.
Καθένα απ' αυτά το θεώρησαν θεό και στο καθένα
οι πρώτοι άνθρωποι στην Αίγυπτο που χρησιμοποίησαν διαρθρωμένη γλώσσα έδωσαν
ιδιαίτερο όνομα, σύμφωνα με τη φύση του. Το πνεύμα το ονόμασαν, μεθερμηνεύοντας
τη λέξη τους, Δία, κι επειδή αυτός ήταν η πηγή της ψυχής των ζώων, τον θεώρησαν
υπό μίαν έννοια πατέρα των πάντων. Μ' αυτό, λένε, συμφωνεί κι ο μεγαλύτερος
ποιητής των Ελλήνων (ο Όμηρος), όταν λέει πως «τούτος ο θεός είναι πατέρας
ανθρώπων και θεών». Το πυρ το είπανε Ήφαιστο, όπως ερμηνεύεται η λέξη, θεωρώντας
το θεό μεγάλο που συντελεί τα μάλα στη γέννηση και
στην πλήρη ανάπτυξη των πάντων. Τη γη, πάλι, τη θεώρησαν κάτι σαν αγγείο που
κρατάει κάθε τι που φύεται και την αποκάλεσαν μητέρα. Οι Έλληνες, την αποκαλούν
παραπλήσια, Δήμητρα, παραφθείροντας ελαφρά με τον καιρό τη λέξη - γιατί παλαιά
την ονόμαζαν Γημητέρα, όπως μαρτυρά και ο Ορφέας,
όταν λέει «Γη μητέρα όλων, Δήμητρα πλουτοδότρα». Το
υγρό στοιχείο, λένε, οι παλαιοί το ονόμασαν Ωκεάνη,
που αν μεταφραστεί σημαίνει Τροφή-μητέρα, αν και μερικοί Έλληνες το εκλαμβάνουν
ως Ωκεανό, για τον οποίο και ο ποιητής (Όμηρος) λέει «Τον Ωκεανό, τη φύτρα των
θεών, και την Τηθύ τη μάνα». οι Αιγύπτιοι θεωρούν Ωκεανό τον ποταμό τους
τον Νείλο, όπου γεννήθηκαν και οι θεοί τους, επειδή απ' όλον τον κόσμο μόνο
στην Αίγυπτο υπάρχουν τόσο πολλές πόλεις που έκτισαν οι αρχαίοι θεοί, Δίας,
Ήλιος, Ερμής, Απόλλων, Παν, Ειλειθυία κι άλλοι πολλοί. Τον αέρα τον
ονόμασαν, λένε, Αθηνά, όπως μεταφράζεται η λέξη, και τη θεώρησαν κόρη του Δία,
παριστάνοντας την παρθένο, επειδή ο αέρας από τη φύση του δεν φθείρεται και
φτάνει στα πέρατα του σύμπαντος· εξ αυτού προκύπτει και ο μύθος ότι γεννήθηκε
από το κεφάλι του Δία. Την ονόμασαν και Τριτογένεια,
επειδή κάθε χρόνο αλλάζει τρεις φορές τη φύση της, άνοιξη, καλοκαίρι και
χειμώνα. Αποκαλείται και Γλαυκώπις, όχι όμως όπως
νομίζουν μερικοί Έλληνες, επειδή έχει γαλανά μάτια, πράγμα ανόητο, αλλά επειδή
ο αέρας έχει γαλαζωπή απόχρωση. Τούτες οι πέντε θεότητες, λένε, επισκέπτονται
την οικουμένη και παρουσιάζονται στους ανθρώπους με τη μορφή ιερών ζώων, αλλά
μερικές φορές και με τη μορφή ανθρώπων ή και αλλιώς" κι αυτό δεν είναι
μύθος αλλά είναι δυνατό να γίνεται, αν είναι αληθινό το ότι αυτοί έχουν
δημιουργήσει τα πάντα. Και ο ποιητής (Όμηρος), που πήγε στην Αίγυπτο και άκουσε
τούτες τις ιστορίες από τους ιερείς, κάπου στην ποίηση του θεωρεί τούτο το
φαινόμενο ως γεγονός: Και θεοί που μοιάζουν με ξένους από άλλο μέρος,
μεταμορφωμένοι σε κάθε είδους ανθρώπους τριγυρίζουν στις πόλεις για να δουν την
αλαζονεία μα και την ευνομία των ανθρώπων». Αυτά λένε οι Αιγύπτιοι για
τους θεούς του ουρανού που γεννήθηκαν από την αιωνιότητα.
Πέραν απ' αυτούς, λένε, υπάρχουν κι άλλοι
θεοί, επίγειοι, που ήταν κάποτε θνητοί, αλλά κέρδισαν την αθανασία, επειδή
είχαν σύνεση και ευεργέτησαν το ανθρώπινο γένος, μερικοί μάλιστα από τους
οποίους υπήρξαν και βασιλείς της Αιγύπτου. Αν μεταφραστούν τα ονόματα
τους, μερικοί είναι συνώνυμοι με τους ουράνιους θεούς, ενώ άλλοι έχουν δική
τους ονομασία, όπως ο Ήλιος, ο Κρόνος και η Ρέα, ακόμη και ο Δίας που μερικοί
αποκαλούν Άμμωνα, καθώς και η Ήρα, ο Ήφαιστος, η
Εστία και τέλος ο Ερμής. Ο Ήλιος ήταν ο πρώτος βασιλιάς των Αιγυπτίων, ομώνυμος
με το άστρο του ουρανού. ……. Κατόπι βασίλεψε ο Κρόνος που παντρεύτηκε την
αδελφή του Ρέα και γέννησε, σύμφωνα με μερικούς μυθολόγους, τον Όσιρι και την Ίσιδα, ενώ κατά τους περισσότερους, τον
Δία και την Ήρα που για την αρετή τους, κυβέρνησαν το σύμπαν.
Από αυτούς γεννήθηκαν πέντε θεοί, ένας κάθε μέρα από τις πέντε που παρεμβάλλουν
οι Αιγύπτιοι τα ονόματα τούτων των παιδιών ήταν Όσιρις,
Ίσις, Τυφών, Απόλλων και Αφροδίτη και ο μεν Όσιρις πάει να πει Διόνυσος, ενώ η Ίσις πλησιάζει
περισσότερο στη Δήμητρα. Με αυτήν ενώθηκε ο Όσιρις,
ανέλαβε τη βασιλεία κι έκαμε πολλά προς όφελος της κοινωνίας…….
Υπάρχει μεγάλη διχογνωμία γι
αυτούς τους θεούς (τους επίγειους). Την ίδια θεά άλλοι αποκαλούν Ίσιδα, άλλοι
Δήμητρα, άλλοι Θερμοφόρο, άλλοι Σελήνη, άλλοι Ήρα κι
άλλοι με όλα τα ονόματα αυτά. Παρομοίως, το Όσιρι
άλλοι λένε πως είναι ο ίδιος με το Σάραπι, άλλοι με
το Διόνυσο, άλλοι με τον Πλούτωνα, άλλοι με τον Άμμωνα, μερικοί μάλιστα με το Δία, ενώ πολλοί τον
θεωρούν ίδιο με τον Πάνα, υπάρχουν όμως και μερικοί που λένε ότι ο Σάραπις είναι ο θεός που οι Έλληνες ονομάζουν Πλούτωνα……. Φαίνεται
πως ο Ώρος ήταν ο τελευταίος από τους θεούς
που βασίλεψαν στη χώρα, μετά τη μετάσταση του πατέρα του Όσιρι
από το γένος των Ανθρώπων. Λένε επιπλέον ότι μεθερμηνευόμενο το όνομα Ώρος δηλώνει τον Απόλλωνας, ότι έμαθε την ιατρική και τη
μαντική τέχνη από την μητέρα του την Ίσιδα και ότι με τους χρησμούς και τις
θεραπείες ευεργετεί το γένος των ανθρώπων ….» .(Διόδωρος Σικελιώτης
«Βιβλιοθήκης Ιστορικής, Πρώτη» 1.6-13).
Ο Διόδωρος
Σικελιώτης καταγράφοντας το τι λένε οι μύθοι των Φρυγών
(Μ. Ασίας) και των Ατλάντιων της Λιβύης (Αφρικής) και
βλέποντας ότι πολλά από αυτά που λένε οι μύθοι αυτοί είναι εμφανώς εκτός
πραγματικότητας συμπληρώνει-διευκρινίζει ότι οι Κρήτες, τους οποίους σε άλλα
εδάφια του λέει ότι είναι οι ιδρυτές της θρησκείας των Ολύμπιων θεών και των Ολυμπιακών
αγώνων, δε συμφωνούν με όσα λένε οι μύθοι των Φρυγών
και των Ατλάντιων (βλέπε Διόδωρος 3.61,3) και η αλήθεια γι
αυτούς είναι αυτή που θα αναφέρει εκεί που
θα γράψει σχετικά με αυτούς. Και αυτό το κάνει στο πέμπτο του βιβλίο, όπου
(βλέπε Διόδωρος Σικελιώτης 5, 64- 77) αναφέρει ότι οι Κρήτες διηγούνται το μύθο
που λέει ότι οι περισσότεροι από τους θεούς: Δίας, Απόλλων,
Ερμής, Αθηνά κλπ. γεννήθηκαν στην Κρήτη και επειδή πήγαν και σε πολλά
άλλα μέρη κάνοντας αγαθοεργίες, μετά το θάνατο και τη μετάσταση τους από τους
ανθρώπους, θεωρήθηκαν ως οι πρώτοι κάτοικοι του Ολύμπου (δηλ. ανακηρύχτηκαν
μετά θάνατο θεοί, κάτι ως ο Χριστός και
οι Άγιοι σήμερα), επειδή οι άνθρωποι νομίζουν ότι και από εκεί που βρίσκονται,
μπορούν ακόμη να τους ευεργετούν. Αναφέρει επίσης ότι από τον
Κρόνο και τη Ρέα γεννήθηκαν η Εστία, η Δήμητρα και η Ήρα, καθώς και ο Δίας, ο Ποσειδώνας και ο Άδης. Για την Εστία λέγεται , λέει,
ότι ανακάλυψε την κατασκευή σπιτιών και
για τούτη την ευεργεσία όλοι σχεδόν οι άνθρωποι της ίδρυσαν βωμούς στα σπίτια
τους, όπου της αποδίδονται τιμές…. Για τη Δήμητρα λέγεται πως εφεύρε πρώτη τους
καρπούς (σιτάρι, κριθάρι κλπ) και δίδαξε τη σπορά τους γι
αυτό ανακηρύχτηκε θεά της Γεωργίας, αλλά και οι καρποί που εφεύρε ονομάστηκαν
από το όνομα της δημητριακά….. Για τον Ποσειδώνα
λέγεται ότι ασχολήθηκε πρώτος με ναυτικές εργασίες και συγκρότησε στόλους και γι αυτό παραδόθηκε στις γενιές που ακολούθησαν πως είναι ο κύριος όλων όσων γίνονται στη
θάλασσα και οι ναυτικοί τον τιμούν με θυσίες. Σ’ αυτόν αποδίδουν και το ότι πρώτος δάμασε άλογα και να δίδαξε τη
γνώση της ιππικής τέχνης, πράγμα για το οποίο τον αποκάλεσαν «ίππιος»….. Για τον
Άδη λέγεται ότι δίδαξε πρώτος τα σχετικά με την ταφή , την εκφορά και τις τιμές
προς τους πεθαμένους και γι αυτό η παράδοση μας λέει
πως τούτος ο θεός είναι ο κύριος των πεθαμένων… Για την Ήρα (προστάτιδα του γάμου), λένε οι
Κρήτες, πως οι γάμοι της με το Δία έγιναν στην περιοχή της Κνωσού, σ’ ένα μέρος
κοντά στην ποταμό Θηρηνο, στο οποίο υπάρχει σήμερα
ιερό όπου τελούνται κάθε χρόνο άγιες θυσίες από τους ντόπιους κατ’ απομίμηση
του γάμου με τον τρόπο που παραδόθηκε αρχικά….
Έτσι,
συνεχίζει να λέει ο Διόδωρος, από τους τόπους και τις πράξεις που έλαβαν χώρα
στο κάθε μέρος που πήγαιναν οι εν λόγω κρητικοί Θεοί και για παράδειγμα ο
Απόλλωνας ονομάστηκε Λύκιος, Πύθιος και η Άρτεμη Εφεσία, Περσία
παρόλο που και οι δυο είχαν γεννηθεί στην Κρήτη. Επομένως οι αρχαίοι
Κρήτες έίπαν στο Διόδωρο ότι οι θεοί τους αρχικά ήσαν άνθρωποι, κάτι
όπως και ο Χριστός και οι Άγιοι σήμερα:
Επίσης
ο Διόδωρος Σικελιώτης (5.66-77) αναφέρει ότι ο θεός Δίας εν ζωή πολέμησε και
σκότωσε ακόμη και τον ίδιο τον πατέρα του,
το βασιλιά Κρόνο, για τον ασεβή
τρόπο που κυβερνούσε κ.α. και γι αυτό μετά το θάνατό
του και τη μετάστασή του θεοποιήθηκε.:
<<
Οι περισσότεροι, επίσης, από τους θεούς, σύμφωνα με τους μύθους τους. ‘έγιναν
στο νησί τους, θεοί που για τις ευεργεσίες που πρόσφεραν σ’ όλη την
ανθρωπότητα δέχτηκαν τιμές αθάνατες… … (Διόδωρος Σικελιώτης 5.64)
«Τούτοι, λοιπόν, οι θεοί, έχοντας ευεργετήσει σε μεγάλο βαθμό τη ζωή των
ανθρώπων, δεν αξιώθηκαν μόνο να λάβουν αθάνατες τιμές, αλλά θεωρήθηκαν επίσης
πως ήταν οι πρώτοι που κατοίκησαν στον 'Όλυμπο, μετά τη μετάσταση τους από τους
ανθρώπους……. », Διόδωρος 5.66-72).
«Για τους θεούς, οι Κρήτες ισχυρίζονται πως γεννηθήκαν στο τόπο τους και δηλώνουν επίσης ότι οι θυσίες, οι τιμές και οι τελετές των μυστηρίων από την Κρήτη παραδόθηκαν στους άλλους ανθρώπους και ως αδιάσειστο, όπως νομίζουν, τεκμήριο αναφέρουν το εξής. Η τελετή που ακολουθείται από τους Αθηναίους…….. Γιατί οι περισσότεροι θεοί κίνησαν από την Κρήτη να επισκεφτούν πολλά μέρη της Οικουμένης, για να ευεργετήσουν τα γένη των ανθρώπων. Η Δήμητρα για παράδειγμα πέρασε στην Αττική, από εκεί τράβηξε για Σικελία και μετά από εκεί στην Αίγυπτο και παρέδωσε τον καρπό και δίδαξε τη σπορά του, δέχτηκε πολλές τιμές από τους ευεργετούμενους. Το ίδιο η Αφροδίτη………….. …>> (Διόδωρος Σικελιώτης 5.77, 3-8)
«Τούτος ο
θεός (ο Δίας, σύμφωνα με τους Κρήτες), λοιπόν, ξεπέρασε όλους τους άλλους σε
ανδρεία, σύνεση και δικαιοσύνη, αλλά και σ’ όλες τις υπόλοιπες αρετές, γι αυτό και παραλαμβάνοντας τη βασιλεία από τον Κρόνο,
πρόσφερε πολλές και μεγάλες ευεργεσίες στους ανθρώπους. Διότι πρώτα απ όλα δίδαξε στους ανθρώπους την απονομή της
δικαιοσύνης….. ο ίδιος γύρισε κι ολόκληρη σχεδόν την οικουμένη, σκοτώνοντας
τους ληστές και τους ασεβείς και εισάγοντας την ισότητα και δημοκρατία……..
……….>> (Διόδωρος Σικελιώτης, 5, 71 - 72)
Σημειώνεται
ότι:
1)
Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι οι Έλληνες είναι ένα έθνος που ξέκοψε από τους
Πελασγούς και μετά προσχώρησαν σ’ αυτό όλοι οι Πελασγοί, καθώς και κάποιοι
βάρβαροι (βλέπε Ηρόδοτος Α 56-57), και από την άλλη ότι οι Αιγύπτιοι ιερείς του
είπαν, όταν πήγε στην Αίγυπτο, πως οι
Έλληνες είχαν θεούς αυτούς που είχαν οι Πελασγοί, στους οποίους μετά έδωσαν
επωνυμίες και ήθη (τελετές, ναούς κ.α.), όπως έκαναν οι Αιγύπτιοι. Αναφέρει
επίσης ότι ο Όμηρος και ο Ησίοδος (βλέπε Ηρόδοτος Β 53) έδωσαν στους 12 θεούς «σωστά τους
τίτλους, τις τιμές προς αυτούς και τις ασχολίες τους».
2)
Το ότι οι Κρήτες πράγματι είναι αυτοί που δημιούργησαν τη θρησκεία των Ολύμπιων
θεών προκύπτει και από τα εξής:
Α)
ΟΙ Κρήτες, που ήταν ‘ένα από τα φύλα των Πελασγών, ήταν επίσης οι δημιουργοί
του πρώτου αξιόλογου πολιτισμού στη γη, του Μινωικού. Οι αρχαίοι συγγραφείς Πλάτωνας («Νόμοι» και «Μίνως»), ο Αριστοτέλης («Πολιτικά» Β, 1271, 10), ο
Πλούταρχος («Σόλων» και «Λυκούργος»), ο Διογένης Λαέρτιος («Επιμενίδης»), ο
Διονύσιος Αλικαρνασσεύς («Ρωμαϊκή Αρχαιολογία»), ο
Ισοκράτης (Παναθηναϊκός 205). κ.α., αναφέρουν ότι ο Μίνωας με τον αδελφό του Ρααδάμνθυ ήταν οι δημιουργοί της πρώτης αξιόλογης πολιτείας
στον κόσμο, της περίφημης Κρητικής Πολιτείας, καθώς και του πρώτου αξιόλογου πολιτισμού, του Μινωικού. Ακολούθως
τους θεσμούς που δημιούργησε ο Μίνωας με τον αδελφό του Ραδάμανθυ
και εκπολίτισε τους Κρητικούς, αντέγραψαν πρώτα οι Σπαρτιάτες με το
νομοθέτη τους Λυκούργο και τη βοήθεια του Κρητικού νομοθέτη Θάλητα
, μετά οι Αθηναίοι με το νομοθέτη Σόλωνα και τη βοήθεια του Κρητικού
σοφού και χρησμολόγου Επιμενίδη, μετά οι
Ρωμαίοι με το Νόμα
κ.α. και έτσι ευημέρησαν – εκπολιτίστηκαν και αυτοί.
Αυτός είναι, λένε, και ο λόγος για τον
οποίον Έλληνες και οι Ρωμαίοι υμνούν το Μίνωα και το Ραδάμανθυ
και συνάμα τους ανακήρυξαν ημίθεους, γιους του Θεού Δία και κριτές στον Άδη
λόγω της μεγάλης δικαιοσύνη τους εν ζωή.
Περισσότερα βλέπε στα βιβλία: «ΚΡΗΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ», ΤΟΥ ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΥ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ), «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ», ΤΟΥ ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΥ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ
Β)
Ο Ησίοδος στη «Θεογονία» αναφέρει απο τη μια ότι ο Δίας είναι ο πατέρας θεών και ανθρώπων,
ο μέγιστος των θεών κ.α., καθώς και απο την άλλη ότι ο Δίας γεννήθηκε στην Κρήτη
Γ)
Ο Ομηρικός Ύμνος «Εις Απόλλωνα» αναφέρει ότι
η αδελφότητα και το μαντείο των Δελφών, το μεγαλύτερο της αρχαίας
Ελλάδος, ιδρύθηκε από τους Κρήτες.
Δ)
Οι αρχαίοι συγγραφείς: Παυσανίας («Ηλιακά» Α, 5 – 8), Διόδωρος Σικελιώτης (βίβλος
3.74, 4.18, 5.64), Στράβων (Γεωγραφικά
Ι, C
473, ΙΙΙ, 22) κ.α. αναφέρουν ότι ο Ιδαίος Ηρακλής, πήγε στην Ολυμπία από την Κρήτη και ίδρυσε
εκεί τους Ολυμπιακούς αγώνες
(Περισσότερα βλέπε: «ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ»)
Α) ΤΟ ΨΕΥΔΟΣ ΟΤΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
ΠΗΡΑΝ ΤΟΥΣ 12 ΘΕΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΙΓΥΠΤΙΟΥΣ
Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι ο
Ηρόδοτος αναφέρει πως οι αρχαίοι Έλληνες πήραν τους δώδεκα θεούς τους από την
αρχαία Αίγυπτο και συνεπώς οι θεοί: Δίας, Απόλλων κ.α. είναι ξενόφερτοι και το δωδεκάθεο δεν είναι
τίποτε άλλο παρά οι θεοί και η πατρώα θρησκεία των Αιγυπτίων και συνεπώς
δεν έχει καμία σχέση με την Ελλάδα, η οποία απλώς
εισήγαγε ξένους θεούς και τους άλλαξε τα ονόματα, κάτι που είναι κακοήθεια,
ψεύδος, γιατί:
1)
Ο Ηρόδοτος δεν αναφέρει κάτι τέτοιο, δηλαδή ότι οι Έλληνες πήραν τους θεούς
τους από τους Αιγυπτίους, αλλά ότι οι Αιγύπτιοι ιερείς του είπαν πως οι Έλληνες
πήραν από τους Αιγυπτίους τη συνήθεια να δίδουν και αυτοί στους θεούς τους
«επωνυμίες», καθώς και κάποια από τα λατρευτικά ήθη, όπως το γίνονται για τους
θεούς ναοί, να έχουν εικόνες, να γίνονται πανηγύρια κ.α. Αναφέρει συγκεκριμένα
ότι οι Αιγύπτιοι ιερείς λένε πως οι Αιγύπτιοι είναι εκείνοι που πρώτοι
ασχολήθηκαν με τα άστρα και επινόησαν το ηλιακό ημερολόγιο με τους 12 μήνες
(πρώτα λέει υπήρχε το σεληνιακό ημερολόγιο με άλλους μήνες) και επίσης ότι πρώτοι αυτοί δημιούργησαν το 12θεο, καθώς και τα 12 Ζώδια, δίνοντας σε
κάθε μήνα και από ένα Θεό. Αναφέρει επίσης ότι οι Αιγύπτιοι ιερείς του είπαν
πως πρώτοι αυτοί απένειμαν στους θεούς
επωνυμίες, ασχολίες, πανηγύρια, σπίτια (ναούς) κ.α., επειδή πιο πριν δεν είχαν
και μετά κάτι τέτοιο έκαναν, λέει, και οι Έλληνες στους δικούς τους Θεούς.
Δηλαδή δημιούργησαν και αυτοί το δικό
τους δωδεκάθεο, έδωσαν και αυτοί επωνυμίες, γιορτές κ.λπ. στους δικούς τους θεούς. Σημειώνεται ότι:
Α) Η λέξη «επωνυμία» στην ελληνική γλώσσα δε σημαίνει
το (κύριο) όνομα, αλλά το δεύτερο όνομα, το
όνομα επί ονόματος (το επώνυμο), ώστε αυτό που εννοεί το πρώτο όνομα να
καθορίζεται επακριβώς, όπως π.χ. οι
εξής επωνυμίες: Κουρείο «το Ψαλίδι», Εισαγωγές «Ο Ηρακλής», η θέα της Γεωργίας
«η Δήμητρα», ο θεός της θάλασσας «ο Ποσειδώνας»,
Γιώργος Αθανασιάδης κ.α. Ο Ηρόδοτος λέει «Ηετίωνι δε
μετά ταύτα ο παις αυξάνετο
και οι, διαφυγόντι τούτον τον κίνδυνον,
από της κυψέλης επωνυμίην Κύψελος ούνομα
ετέθη» Ηρόδοτος 5.92, Τερψιχόρη). Ο Ηρόδοτος λέει ότι παλιά υπήρχαν δυο πρόσωπα
με το όνομα Ηρακλής και «στον ένα , τον αθάνατο, με την επωνυμία του Ολύμπου,
προσφέρουν θυσίες, ενώ στον άλλον, τον ήρωα, κάνουν μνημόσυνο» (Ηρόδοτος Β 44).
Β) Ο Διόδωρος Σικελιώτης αναφέρει ότι
οι Αιγύπτιοι ονόμαζαν τους θεούς βασισμένοι σε κάποια συγκεκριμένη ετυμολογία
για κάθε όνομα θεού («από τινος ετύμου
τεθείσης εκατέρας της προσηγορίας ταύτης», Διόδωρος
1.11). Θεοποίησαν, λέει, τον ήλιο και
τον ονόμασαν Όσιρι,
που «μεθερμηνευόμενο το όνομα αυτό στα Ελληνικά
θα πει «πολυόφθαλμος», και εύλογα, γιατί ο
ήλιος απλώνει παντού τις ακτίνες του σαν πολλά μάτια που βλέπουν όλη τη στεριά
και τη θάλασσα. Μ' αυτό συμφωνούν, λέει πάντα ο Διόδωρος, και τα λόγια του ποιητή (Όμηρου), που λέει «Ο
ήλιος που τα πάντα βλέπει και τα πάντα ακούει», πρβ και το: «Ουδέν κρυπτόν από τον ήλιο». (Περισσότερα βλέπε «Επουράνιοι και
επίγειοι θεοί.
2)
Αν οι Έλληνες είχαν πάρει τους 12θεούς τους από τους Αιγύπτιους, τότε οι
ελληνικοί θεοί θα έπρεπε να έχουν ίδια ονόματα, ίδια γενεαλογία, ίδια ιεραρχία και ίδια ασχολία με αυτά που έχουν οι αιγυπτιακοί θεοί, κάτι
όπως συμβαίνει π.χ. στο χριστιανισμό.
Ωστόσο κάτι τέτοιο δε συμβαίνει, γιατί
εδώ έχουμε και διαφορετικά ονόματα ( αιγυπτιακά: Όσιρις,
Ίσιδα, Άμμων, Ώρος, Βούβαστις
κ.λπ. και ελληνικά: Διόνυσος, Δήμητρα, Δίας, Απόλλων κ.λπ.) και διαφορετικές
γενεαλογίες και διαφορετικές ασχολίες κ.λπ.. Ο Όσιρις
είναι υπέρτατος θεός στην Αίγυπτο, ενώ στην Ελλάδα υπέρτατος θεός ήταν ο
Δίας. Παιδιά της Δήμητρας (Ίσιδας) και
του Διόνυσου (Όσιρις) ήταν η Άρτεμη (Βούβαστη)
και ο Απόλλων (Ωρος),
τα οποία είχαν τροφό τη Λητώ, ενώ στην Ελλάδα ο Απόλλων και η Άρτεμη ήταν δίδυμα παιδιά του
Δία και της Λητούς. Ο Ηρακλής στους Έλληνες είναι ημίθεος, ενώ στους Αιγύπτιους
θεός, Ο Διόνυσος στην Ελλάδα είναι γιος του Δία και της Σεμέλης και θεός όχι
κύριος, ενώ ο Διόνυσος (Όσιρις) στην Αίγυπτο ήταν
γιος του Άμμωνα και της Ρέας και ο ανώτατος θεός
κ.λπ..
3)
Ανατρέχοντας στον Όμηρο και στον Ησίοδο, τους οποίους ο Ηρόδοτος θεωρεί ότι δημιούργησαν το ελληνικό
12θεο, βλέπουμε ότι πουθενά δε γίνεται
μνεία ότι οι θεοί : Δίας, Ήρα, Απόλλωνας κ.λπ.
είναι μη Ελληνικοί ή ξενόφερτοι. Απλά τους θεωρεί παιδιά του Ουρανού και
της Γης.
4)
Συγκρίνοντας το Αιγυπτιακό με το ελληνικό δωδεκάθεο βλέπουμε ότι το μόνο κοινό
που υπάρχει μεταξύ τους είναι το ότι και στα δυο υπάρχουν δώδεκα θεοί, οι οποίοι έχουν ονοματεπώνυμα, λατρείες
και ασχολίες κατά τα ανθρώπινα, όμως άλλα πρόσωπα-θεοί είναι του ενός και άλλα
του άλλου. Επομένως η αλήθεια είναι ότι οι Έλληνες πήραν από τους προγόνους
τους τους Πελασγούς τους θεούς και από
τους Αιγυπτίους αφενός κάποια λατρευτικά ήθη (το να κάνουν ναούς στους θεούς,
να κάνουν πανηγύρια, να δίδουν και επώνυμα στους θεούς, π.χ. ο Κρονίδης Δίας κ.α.) και αφετερου το ηλιακό
ημερολόγιο με τους 12 μήνες, το
12θεο και τα 12 Ζώδια και από τους Βαβυλώνιους το ηλιακό ρολόι με τις 12ωρες. Ο ίδιος Ηρόδοτος πριν να μιλήσει για τους θεούς έχει πει
(βλέπε Ηρόδοτος Α 56-58.) ότι οι Έλληνες αρχικά ήταν φύλο των βάρβαρων
Πελασγών, και κάποια στιγμή αποκόπηκαν
και αποτέλεσαν ξέχωρο έθνος, το ελληνικό,
στο οποίο μετά προσχώρησαν όλοι
οι Πελασγοί, άρα οι Έλληνες είχαν θεούς τους εκείνους που είχαν οι πρόγονοί
τους οι Πελασγοί και όχι αυτούς των Αιγυπτίων.
Ο Ηρόδοτος, σχετικά με τους αρχαίους
θεούς, αναφέρει συγκεκριμένα τα έξης:
Ηρόδοτος Ιστορίαι
Β.4: «Όσο για τα ανθρώπινα πράγματα, είπαν και συμφώνησαν μεταξύ
τους ότι απ᾽ όλους τους ανθρώπους πρώτοι οι Αιγύπτιοι ανακάλυψαν το έτος και χώρισαν τις εποχές του σε δώδεκα μέρη. Είπαν μάλιστα ότι την ανακάλυψη αυτή την έκαναν από τα
άστρα. Και λογαριάζουν, μου φαίνεται, σωστότερα οι Αιγύπτιοι από τους Έλληνες,
επειδή οι Έλληνες, για να συμφωνούν οι εποχές, προσθέτουν κάθε δεύτερο χρόνο
ένα παραπανίσιο μήνα, ενώ οι Αιγύπτιοι, χωρίζοντας τον καθένα από τους δώδεκα
μήνες σε τριάντα ημέρες, προσθέτουν στο κάθε έτος πέντε ημέρες πάνω από τον
αριθμό του, και έτσι σ᾽ αυτούς ο κύκλος των εποχών έρχεται και συμφωνεί. Μου είπαν επίσης ότι πρώτοι οι
Αιγύπτιοι θέσπισαν τις επωνυμίες (επωνυμίες, όχι ονόματα, όπως μεταφράζουν
πολλοί) των δώδεκα Θεών, που οι Έλληνες τα πήραν από αυτούς, έκαναν βωμούς, αγάλματα και ναούς, και πρώτοι
σκάλισαν μορφές τους στην πέτρα. («…. δυώδεκά
τε θεών επωνυμίας έλεγον πρώτους Αιγυπτίους νομίσαι και Έλληνας παρά σφέων αναλαβείν, βωμούς τε και αγάλματα και νηούς θεοίσι απονείμαι σφέας πρώτους και ζώα
εν λίθοισι εγγλύψαι...)
Ηρόδοτος Ιστορία
Β.43-46: «Πράγματι, ανάμεσα στους Αιγυπτίους υπήρχε αρχαίος θεός
Ηρακλής — και όπως λένε οι ίδιοι, οι οκτώ θεοί έγιναν δώδεκα· και έναν
απ᾽
αυτούς
οι
Αιγύπτιοι
θεωρούν
τον
Ηρακλή—
δεκαεπτά
χιλιάδες
χρόνια
προτού βασιλεύσει ο Άμασις…………….. Όσο για τους Αιγυπτίους για τους οποίους είπα προηγουμένως
ότι δεν θυσίαζαν γίδες και τράγους, ο λόγος είναι ο εξής: οι Μενδήσιοι θεωρούν ότι ο Παν είναι ένας από τους οκτώ θεούς,
και υποστηρίζουν ότι οι οκτώ θεοί δημιουργήθηκαν πριν από τους δώδεκα….».
Ηρόδοτος Ιστορίαι Β' 50-53: " Άλλωστε, όλων σχεδόν των θεών τα ονόματα έχουν έρθει στην Ελλάδα από την Αίγυπτο. Το γεγονός ότι έγινε έτσι, ότι δηλαδή ήρθαν από τους βαρβάρους, το εξακρίβωσα χάρη στις έρευνές μου· και έχω τη γνώμη ότι ήρθαν κυρίως από την Αίγυπτο. Γιατί εκτός από του Ποσειδώνα και των Διοσκούρων, πράγμα που το ανέφερα και προηγουμένως, καθώς επίσης της Ήρας, της Εστίας, της Θέμιδας, των Χαρίτων και των Νηρηίδων, τα ονόματα των άλλων θεών των Αιγυπτίων υπάρχουν από πάντα στην Αίγυπτο. Λέω πάντως ό,τι λένε οι ίδιοι οι Αιγύπτιοι. Όσο για τα ονόματα των θεών που οι Αιγύπτιοι λένε ότι δεν τα γνωρίζουν, τα έβγαλαν, έχω τη γνώμη, οι Πελασγοί, με εξαίρεση τον Ποσειδώνα: αυτόν τον θεό οι Αιγύπτιοι τον έμαθαν από τους Λίβυους. Γιατί μόνο οι Λίβυοι, και κανένας άλλος, κατείχαν εξαρχής το όνομα του Ποσειδώνα και τιμούν ανέκαθεν αυτόν τον θεό. Λατρευτικά έθιμα για τους ήρωες οι Αιγύπτιοι δεν έχουν καθόλου.
«Αυτά λοιπόν τα έθιμα, καθώς και
άλλα, που θα αναφέρω πήραν οι Έλληνες από τους Αιγυπτίους, τα αγάλματα όμως του
Ερμή με ορθωμένο το μόριό του οι Έλληνες δεν το έμαθαν να το φτιάχνουν έτσι από
τους Αιγυπτίους, αλλά από τους Πελασγούς και πρώτοι απ΄όλους
τους Έλληνες το πήραν οι Αθηναίοι και από αυτούς το πήραν οι υπόλοιποι. Γιατί
οι Αθηναίοι λογαριάζονται ήδη Έλληνες όταν οι Πελασγοί πήγαν να κατοικήσουν
στον τόπο τους, οπότε άρχισαν και αυτοί να θεωρούνται Έλληνες..
"Πιο παλιά, όπως
πληροφορήθηκα στη Δωδώνη, οι Πελασγοί πρόσφεραν θυσίες κάθε είδους και
προσεύχονταν στους θεούς χωρίς όμως να τους δίνουν ονόματα ή επωνυμίες,
αφού δεν είχαν ακούσει ακόμα κάτι τέτοιο. Τους αποκαλούσαν με την
ελληνική λέξη "θεοί", επειδή αυτοί "έθεσαν" και
τακτοποίησαν τα πάντα με την πρέπουσα τάξη και επίσης αυτοί κυβερνούσαν. Τα
ονόματα των θεών έφτασαν πολύ αργότερα στην Ελλάδα από την Αίγυπτο κι έτσι
τα έμαθαν οι Πελασγοί, με εξαίρεση αυτό του Διονύσου, τον οποίο γνώρισαν πολύ
αργότερα' εκείνη την εποχή, λοιπόν, έστειλαν αντιπροσώπους στο μαντείο της
Δωδώνης (το αρχαιότερο, και εκείνη την εποχή, μοναδικό μαντείο στην Ελλάδα) να
ρωτήσουν πόσο ήταν σωστό να υιοθετήσουν βαρβαρικά στη χώρα ονόματα. Το μαντείο
απάντησε ότι μπορούσαν να τα χρησιμοποιούν. Κατά συνέπεια, από εκείνη την εποχή
και ύστερα, οι Πελασγοί άρχισαν να επικαλούνται τους θεούς στις θυσίες, και από
αυτούς πήραν τα ονόματα όλοι οι Έλληνες".
"Όμως ήταν, αν μπορώ να το
θέσω έτσι, μόλις χθες που οι Έλληνες έμαθαν για τη προέλευση και τη μορφή των
διαφόρων θεών κι αν υπήρχαν ή όχι ανέκαθεν' γιατί ο Όμηρος και ο Ησίοδος, οι
ποιητές που δημιούργησαν τη θεογονία και περιέγραψαν τους θεούς, αποδίδοντας σε
αυτούς σωστά τους τίτλους, τις τιμές προς αυτούς και τις ασχολίες τους,
έζησαν, πιστεύω, περίπου τετρακόσια χρόνια πριν από εμάς. Όσο για τους ποιητές,
που λέγεται ότι προηγήθηκαν, στη πραγματικότητα, πιστεύω, ήταν μεταγενέστεροι.
Για το πρώτο μέρος της αναφοράς μου σε αυτά τα θέματα, βασίζομαι στα λόγια της
ιέρειας της Δωδώνης και για το δεύτερο μέρος, που αφορά στον Όμηρο και τον
Ησίοδο, προβάλλω τις προσωπικές μου γνώμες".
Ηρόδοτος Ιστορίαι
Β' 58: "Επιπλέον, οι Αιγύπτιοι επινόησαν πρώτοι τα πανηγύρια και τις
πομπές και τις συγκεντρώσεις και από αυτούς τα έμαθαν οι Έλληνες, γεγονός
που αποδεικνύεται από την αδιαφιλονίκητη αρχαιότητα τέτοιων τελετών στην
Αίγυπτο σε σύγκριση με την Ελλάδα, όπου εισήχθησαν μόλις πρόσφατα".
Ηρόδοτος Ιστορίαι
Β' 82-83: « Έχουν
και άλλα πράγματα επινοήσει οι Αιγύπτιοι, όπως τα ακόλουθα: ότι ο κάθε μήνας
και η κάθε ημέρα ανήκουν σε έναν από τους Θεούς, και το τί θα τύχει στον
καθένα, πώς θα πεθάνει και τί λογής ζωή θα κάνει, ανάλογα με την ημέρα που
γεννήθηκε· και μερικοί από τους Έλληνες που ασχολήθηκαν με την ποίηση τα
χρησιμοποίησαν αυτά τα πράγματα. Τα
μαντέματα που έχουν επινοήσει οι Αιγύπτιοι είναι περισσότερα από όλων των άλλων
ανθρώπων μαζί· όταν δηλαδή παρουσιαστεί κάτι αλλόκοτο, περιμένουν,
καταγράφουν την κατάληξη, και αν αργότερα συμβεί κάτι παρόμοιο θεωρούν ότι ίδια
θα είναι πάλι η κατάληξη. Όσο για
τη μαντεία, στους Αιγυπτίους η κατάστασή της είναι ως εξής: δεν είναι δουλειά
κανενός από τους ανθρώπους, και από τους Θεούς μόνο μερικών. Υπάρχουν δηλαδή
εκεί μαντεία του Ηρακλή, του Απόλλωνα, της Αθηνάς, της Άρτεμης, του Άρη και του
Δία, καθώς και εκείνο που το περιβάλλουν με τις μεγαλύτερες τιμές απ᾽ όλα τα μαντεία, της Λητώς, που βρίσκεται στην πόλη Βουτού. Στους Αιγυπτίους ωστόσο οι μαντείες δεν γίνονται με έναν τρόπο και τον ίδιο αλλά με
διάφορους.
Ηρόδοτος
Ιστοριαι Β.109: «Όσο
για το ηλιακό ρολόι και τον γνώμονα και τα δώδεκα μέρη της ημέρας οι Έλληνες τα
έμαθαν από τους Βαβυλωνίους»,
Ηρόδοτος Ιστορίαι
Β' 142: « Ως
το σημείο τούτο της αφήγησης μου τα είπαν οι Αιγύπτιοι και οι ιερείς τους,
αποδείχνοντάς μου ότι από τον πρώτο βασιλιά ως τον ιερέα αυτόν του Ηφαίστου,
τον τελευταίο που βασίλευσε, υπήρξαν τριακόσιες σαράντα μία γενιές ανθρώπων και
ότι κατά τη διάρκειά τους υπήρξαν άλλοι τόσοι αρχιερείς και
βασιλιάδες. Δηλαδή, τριακόσιες γενιές ανθρώπων κάνουν δέκα χιλιάδες
χρόνια, αφού τρεις γενιές ανθρώπων είναι εκατό χρόνια. Και σαράντα μία οι
υπόλοιπες γενιές επιπλέον από τις τριακόσιες, που μας κάνουν χίλια τριακόσια
σαράντα χρόνια, έχουμε έντεκα χιλιάδες τριακόσια σαράντα χρόνια, και στο διάστημα αυτό,
μου είπαν, δεν υπήρξε ούτε ένας θεός με ανθρώπινη μορφή·
και μάλιστα, μου είπαν, τίποτε τέτοιο δεν παρουσιάστηκε ούτε πριν ούτε μετά, με
τους υπόλοιπους βασιλιάδες που υπήρξαν στην Αίγυπτο. Στο διάστημα αυτό, μου
είπαν , ο ήλιος ανέτειλε τέσσερεις φορές με τρόπο αντίθετο από το
συνηθισμένο: δυο φορές ανέτειλε από εκεί όπου τώρα δύει , δυο φορές έδυσε εκεί
όπου τώρα ανατέλλει και τίποτε δεν άλλαξε σ’ αυτή την περίοδο, ούτε τα όσα τους
δίνουν η γη και ο ποταμός ούτε τα σχετικά με τις αρρώστιες και τους θανάτους. (Ηρόδοτος Ιστορίαι
Β' 142)
Ηρόδοτος.
Ιστορίαι Β' 144-145:.«…Ετσι
λοιπόν οι ιερείς απέδειξαν ότι όλοι αυτοί στους οποίους ανήκαν οι εικόνες, ήταν
θνητοί και κάθε άλλο παρά θεοί. Αλλά πριν από τους ανθρώπους αυτούς οι ηγεμόνες στην Αίγυπτο ήταν θεοί που
συγκατοικούσαν με τους ανθρώπους, και κάθε φορά αρχηγός ήταν ένας από αυτούς.
Τελευταίος βασίλευε στη χώρα ο Ώρος, ο γιος του Όσιρι, που οι Έλληνες τον ονομάζουν Απόλλωνα και που έριξε
τον Τυφώνα και έγινε τελευταίος βασιλιάς της Αιγύπτου. Όσο για τον Όσιρι, στην ελληνική γλώσσα είναι Διόνυσος...».
: «Ανάμεσα στους Έλληνες οι
νεότεροι από τους θεούς θεωρούνται ότι είναι ο Ηρακλής, ο Διόνυσος και ο Παν,
ενώ ανάμεσα στους Αιγυπτίους ο Παν θεωρείται αρχαιότατος και ένας από τους οκτώ
θεούς που λέγεται ότι ήταν οι πρώτοι, ο Ηρακλής από τους δεύτερους, που λέγεται
ότι είναι δώδεκα, και ο Διόνυσος από τους τρίτους, αυτούς που γεννήθηκαν από
τους δώδεκα θεούς……
Ηρόδοτος Ιστορία Β.156,5: «Η Λητώ, που ήταν ανάμεσα στους οκτώ Θεούς που υπήρξαν πρώτοι
και που κατοικούσε στην πόλη Βουτού, εκεί δηλαδή όπου
βρίσκεται το μαντείο της, παρέλαβε από την Ίσιδα τον Απόλλωνα για να τον
φυλάξει και τον έσωσε κρύβοντάς τον σ᾽
αυτό
το
νησί
που
δεν
ήταν
προηγουμένως
πλωτό
και
που
τώρα
λένε
ότι είναι πλωτό».
Σημειώνεται ότι:
1)
Άλλο ήταν το δωδεκάθεο στους Αιγύπτιους και
άλλο στους Έλληνες, όμως με μερικούς θεούς κοινούς.
2)
Το ποιοι ήταν συγκεκριμένα οι 12 θεοί
των Αιγυπτίων δεν το αναφέρει ο Ηρόδοτος. Αναφέρει μόνο ότι οι Αιγύπτιοι αρχικά
είχαν οκτώ θεούς, μεταξύ των οποίων ήταν
ο Ηρακλής, ο Μένδης(Πάνας) και η Λητώ και που
μετά οι θεοί έγιναν δώδεκα (βλέπε Ηρόδοτος Β.43, Β.46, Β 145 και Β 156), μεταξύ των οποίων ήσαν και ο Όσσιρις (Διόνυσος), ο Ώρος (Απόλλων) και η Βούβαστης
(Άρτεμη). Από τα λεγόμενά του Ηρόδοτου
για τα μαντεία και τις γιορτές των Αιγυπτίων προκύπτει ότι οι 12 θεοί των
Αιγυπτίων ήσαν οι εξής, που η αντιστοιχία τους ( και
αυτό μόνο σε επίπεδο ασχολίας - λατρείας) με τους ελληνικούς θεούς έχει ως
εξής: ο Όσιρις (Διόνυσος), η Ίσιδα (Δήμητρα), ο Ώρος (Απόλλων), η Βούβαστη (Άρτεμη), ο Αμούν >
‘Άμμων (Δίας), η Αθηνά (Νηίθ), ο Ήφαιστος (Φθα), ο Ερμής (Θωθ), ο Μένδης (Παν), ο
Ηρακλής, ο Άρης, η Λητώ.
Από αυτούς ο Μένδης
(Παν), ο Ηρακλής, ο Άρης και η Λητώ δε συμπεριλαμβάνονται στο ελληνικό δωδεκάθεο, όπως δε
συμπεριλαμβάνεται και ο θεός Διόνυσος των Ελλήνων.
3)
Ο Πλούταρχος στο «Περί Ηροδότου Κακοήθειας» αναφέρει ότι ο Ηρόδοτος ήταν ναι
μεν καλός ιστορικός, όμως και κακοήθης,
γιατί δωροδοκήθηκε από τους βάρβαρους και έγραψε πολλά ψέματα μεταξύ των
οποίων και ότι πολλοί θεοί ήσαν βαρβαρικής καταγωγής,
όπως ο ημίθεος Ηρακλής κ.α., κάτι που ασφαλώς δεν ισχύει και απλά ο Ηρόδοτος σε
ορισμένα σημεία της ιστορίας του σφάλει είτε λόγω λανθασμένων πηγών είτε
λανθασμένων συμπερασμάτων που έβγαζε λόγω λανθασμένων πληροφοριών.
4)
Τα σημερινά ζώδια είναι οι ονομασίες και οι εικόνες των αστερισμών, έργο του
Αλεξανδρινού Πτολεμαίου, ενώ των αρχαίων Αιγυπτίων ήταν εικόνες των θεών τους,
οι οποίοι συμβολιζόταν με ζώα, όπως ο Δίας με κριάρι, η Ίσιδα με αγελάδα, ο Μένδης (Πάνας) με τράγο κ.α.
Β)
ΤΟ ΨΕΥΔΟΣ ΟΤΙ ΤΟ ΔΩΔΕΚΑΘΕΟ ΕΙΝΑΙ ΕΝΝΟΙΑ ΠΟΥ ΣΧΗΜΑΤΙΣΤΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥΣ
ΛΟΓΙΟΥΣ ΤΟΝ 16-17 ΑΙΩΝΑ
Ορισμένοι ισχυρίζονται πως «το δωδεκάθεο είναι έννοια που σχηματίστηκε από του δυτικούς λόγιους τον 16-17 αιώνα», κάτι που είναι αναληθές, γιατί ο Ηρόδοτος (Ιστορίαι Β.4) αναφέρει ότι ήδη επι εποχής του οι Έλληνες, κάθως και οι Αιγύπτιοι λάτρευαν ως κύριους θεούς τους 12 θεούς: Δίας, Δήμητρα, Ήρα κλπ και των οποίων τις επωνυμίες, καθώς και τα λατρευτικά ήθη (ναούς,, τελετές, αγάλματα κ.α.) θέσπισαν πρώτοι οι Αιγύπτιοι κ.α., πρβ: «…..δυώδεκά τε θεών επωνυμίας έλεγον πρώτους Αιγυπτίους νομίσαι και Έλληνας παρά σφέων αναλαβείν, βωμούς τε και αγάλματα και νηούς θεοίσι απονείμαι σφέας πρώτους και ζώα εν λίθοισι εγγλύψαι...» (Ηρόδοτος β 4). Περισσότερα βλέπε «ΟΙ 12 ΜΗΝΕΣ, ΟΙ 12 ΘΕΟΙ, ΟΙ 12 ΩΡΕΣ ΚΑΙ ΤΑ 12 ΖΩΔΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΠΟΥΡΑΝΙΟΥΣ ΣΤΟΥΣ ΕΠΙΓΕΙΟΥΣ ΘΕΟΥΣ».
Πέραν αυτού και άλλοι αρχαίοι
συγγραφείς αναφέρουν ότι οι 12 θεοί λατρεύονταν στην αρχαία Ελλάδα, πρβ:
Β) αφού αυτό αναφέρεται ήδη από
αρχαιοτάτων χρόνων, πρβ:
ΠΙΝΔΑΡΟΣ (522 - 443 π.Χ.: «τιμάσαις πόρον Άλφεού μετά δώδεκα ανάκτων θεών και πάγον
Κρόνου προσεφθέγξατο» (= Έτσι τον ποταμό Αλφειό
και τους δώδεκα θεούς του Ολύμπου τους υπέρτατους τίμησε και το λόφο ονόμασε
Κρόνιο). (Πίνδαρος, Ολυμπιονικος χ 49,50):
ΗΡΟΔΟΤΟΣ (485 - 421/415 π.Χ.) : «παραπλησιον το μήκος
τη εξ Αθηναίων οδώ τη από των δώδεκα θεών βωμού
φερούσης ες Πισαν και επι τον νηόν του Διος του Ολυμπίου. (=
παραπλήσιο μήκος από το βωμό των
δώδεκα θέων στην Αθηνά να οδηγεί στην Πισα και στο ναό του Ολυμπίου Δία. (Ηρόδοτος Β, 7)
«Λακεδαιμόνιοι μεν νυν Πλαταιεύσι
ταύτα συνεβούλευσαν, οι δε ουκ ήπίστησαν,
αλλ’ Αθηναίων ιρά ποιεύτων τοίσι Δυώδεκα Θεοίσι
ικέται ιζόμενοι επί τον βωμόν εδίδοσαν σφέας αυτούς».( = Αυτά συνεβούλευσαν
οι Λακεδαιμόνιοι στους Πλαταιείς και αυτοί δεν
απίστησαν. Έστειλαν μια πρεσβεία στους Αθηναίους, οι οποίοι έτυχε να
ασχολούνται με τις θυσίες τους προς τιμήν των Δώδεκα θεών οι πρέσβεις κάθισαν
στον βωμό ως ικέτες και παραδόθηκαν ). (Ηρόδοτος ΣΤ, 108)
ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ (460 -398 π.Χ.) : «και άλλοι τε
αυτών ήρξαν τήν ενιαύσιον Άθηναίοις αρχήν και
Πεισίστρατος ό Ίππίου του τυραννεύσαντος
υιός, του πάππου έχων τούνομα, ος
τών δώδεκα θεών βωμόν τον
εν τη αγορά άρχων άνέθηκε και τον του Απόλλωνος εν
Πυθίου» (= Πολλοί απ' αυτούς άσκησαν την εξουσία του ετήσιου άρχοντα, κι
ιδιαίτερα ο Πεισίστρατος, γιος του τυράννου (Ιππίας που είχε το όνομα του
πάππου του, ο οποίος, όταν ήταν άρχοντας, αφιέρωσε στην αγορά βωμό στους δώδεκα
θεούς και άλλον στο Πύθιο στον Απόλλωνα). (Θουκυδίδης Στ
54)
ΣΤΡΑΒΩΝ (ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ Ι, 48): «επί δε τω Λεκτώ βωμός των δώδεκα θεών δείκνυται,
καλούσι δ' Αγαμέμνονος ίδρυμα» (= Πάνω στο Λεκτό υπάρχει βωμός των δώδεκα θεών και λένε ότι τον έχτισε
ο Αγαμέμνων).
ΣΤΡΑΒΩΝ (ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΙΓ, 5) : «του μεν ούν στόματος το πλάτος περί όγδοήκοντα
σταδίους εστίν, έγκολπιζοντι δε Μύρινα εν εξηκοντα σταδίοις, Αίολίς πόλις έχουσα λιμένα, είτ'
Αχαιών λιμήν, όπου οι βωμοί των δώδεκα θεών, είτα πολίχνιον Μυριναίων Γρύνιον και ιερόν
Απόλλωνος και μαντείον αρχαίον και νεώς πολυτελής
λίθου λευκού» ( = Η είσοδος του κόλπου έχει πλάτος ογδόντα στάδια. Μέσα
στον κόλπο η Μύρινα, στα εξήντα στάδια. Είναι Αιολική
πόλη με λιμάνι. Μετά ο λιμήν Αχαιών, όπου οι βωμοί
των δώδεκα θεών, μετά πολίχνη των Μυριναίων, το Γρύνιο, ιερό Απόλλωνα, αρχαίο μαντείο, ναός πολυτελής από
λευκό μάρμαρο).
ΠΟΛΥΒΙΟΣ (ΙΣΤΟΡΙΩΝ Δ 6): «από μεν τής Προποντίδος το κατά Καλχηδόνα
διάστημα και Βυζάντιον, ο δεκατεττάρων εστί σταδίων, άπό δε του Πόντου το καλούμενον
Ιερόν, εφ' ου τόπον φασι
κατά την εκ Κόλχων άνακομιδήν
Ιάσονα θύσαι πρώτον τοις
δώδεκα Θεοίς ό κείται μεν επί τής Ασίας, απέχει δε
τής Ευρώπης επί δώδεκα στάδια προς το καταντικρύ κείμενον Σαραπιείον τής
Θράκης» (= Στο στόμιο από την Προποντίδα δεσπόζει η απόσταση ανάμεσα
στην Καλχηδόνα113 και στο Βυζάντιο, που είναι δεκατέσσερα στάδια, και από τον
Εύξεινο πόντο το λεγόμενο Ιερό, στον τόπο όπου λέγεται ότι πρόσφερε για πρώτη
φορά θυσία στους δώδεκα θεούς ο Ιάσονας, όταν
επέστρεφε από τη χωρά των Κόλχων αυτό βρίσκεται στην
Ασία και απέχει από την Ευρώπη δώδεκα στάδια από το Σαραπιείο
της Θράκης).
_Πότε και από ποιον έγινε η ίδρυση, η κατάργηση και η επανίδρυση των Ολυμπιακών Αγώνων. Η εκεχειρία, το πρόγραμμα, η γιορτή, τα αγωνίσματα, τα έπαθλα κ.α. των Ολυμπιακών αγώνων. Η προσφορά των Ολυμπιακών αγώνων στον πολιτισμό της Ελλάδας και παγκοσμίως κ.α.
Α. ΟΙ ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ ΟΛΥΜΠΟΣ, ΟΛΥΜΠΙΑ, ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ Ή ΤΑ ΟΛΥΜΠΙΑ
«Ολυμπιακοί αγώνες» ή «τα Ολύμπια» (κάτι όπως και: «Παναθηναϊκοί αγώνες» ή «Τα Παναθήναια,
«Τα ίσθμια», «Τα Νέμεα» κ.α.) καλούνταν οι αθλητικοί
αγώνες που τελούνταν στην Ολυμπία της Ηλείας στην Πελοπόννησο προς τιμή του
Ολύμπιου Δία, σύμφωνα με τον Παυσανία ( «Ηλιακά» Α, 5 – 8), Διόδωρος Σικελιώτη (4, 18) κ.α.
Οι Ολυμπιακοί αγώνες δεν ήταν τοπικής εμβέλεια ( κάτι όπως ήταν π.χ. τα: Παναθήναια, Ίσθμια, κ.α.), αλλά θρησκευτικής εμβέλειας, για όλους όσους πίστευαν στους Ολύμπιους θεούς. Οι διοργανωτές, οι συμμετέχοντες αθλητές, οι κριτές, οι θεατές κ.α. των αγώνων αυτών ήταν όλοι οπαδοί της θρησκείας των Ολύμπιων θεών, των οποίων ύπατος θεός ήταν ο Δίας, ο οποίος κατοικούσε στα ύπατα δώματα του Ολύμπου απ΄όπου κυβερνούσε τον κόσμο. Ο λόγος που αρχικά δεν επιτρέπονταν να συμμετάσχουν στους αγώνες αυτούς άλλοι αθλητές, πλην μόνο Έλληνες, επειδή μόνο αυτοί πίστευαν στους Ολύμπιους θεούς. Απλά κατά το 2ο αι. μ.Χ., ήτοι μετά την κατάκτηση της Ελλάδος από τους Ρωμαίους , επετράπη στους Ρωμαίους να συμμετέχουν και αυτοί στους Ολυμπιακούς Αγώνες, επειδή στο μεταξύ και αυτοί είχαν ασπαστεί τη θρησκεία των Ολύμπιων θεών. Συνάμα υποστήριζαν ότι οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι ήταν συγγενικοί λαοί. Για τον ίδιο λόγο (επειδή οι αγώνες είχαν αφιερωθεί στον Ολύμπιο Δία) μετά την επικράτηση ολοκληρωτικά της Θρησκείας του Χριστιανισμού οι αγώνες αυτοί καταργήθηκα, από το Θεοδόσιο Α΄ το 393 μ.Χ. (293η Ολυμπιάδα), επειδή η Χριστιανική θρησκεία τότε δεν τους επέτρεπε, δεν τους ευλογούσε. Τους θεωρούσε ως εκδηλώσεις ειδωλολατρικές.
Ολυμπία λεγόταν και λέγεται ακόμη και
σήμερα το μέρος στην Ηλεία της Πελοποννήσου στο οποίο τελούνταν οι Ολυμπιακοί
Αγώνες από τους αρχαίους Έλληνες προς
τιμή του Ολύμπιου Δία, απ΄όπου προήλθε και η ονομασία
Ολυμπία. Αρχικά εκεί, καθώς λέει
ο Παυσανίας στα «Ηλιακά», υπήρχε ιερό του ασεβή βασιλιά του Ουρανού Κρόνου,
όμως το ιερό αυτό καταργήθηκε μετά που
ο ευσεβής γιος του, ο Δίας, τον νίκησε και τον εκθρόνισε. Ακολούθως ο Ιδαίος (= Κρητικός) Ηρακλής, ένας από τους ημίθεους γιους
του Δία, ίδρυσε εκεί τους αγώνες, τους
οποίους μετά ο Πέλοπας αφιέρωσε και επίσημα στο Δία.
Όλυμπος
λέγεται το
υψηλότερο βουνό της Ελλάδας, γνωστό παγκοσμίως για το μυθολογικό
του πλαίσιο, καθώς στα δώματά του( στην κορυφή του (Μύτικας,
με υψόμετρο 2.917 μέτρα) κατοικούσαν οι δώδεκα «Ολύμπιοι» θεοί.
Βρίσκεται στα όρια της Θεσσαλίας με τη Μακεδονία, Το βουνό Όλυμπος στα αρχαία χρόνια θεωρούνταν και ως το
υψηλότερο όρος του αρχαίου γνωστού κόσμου.
Θρησκεία
των Ολύμπιων θεών λέγεται η θρησκεία που είχαν
οι αρχαίοι Έλληνες πριν από τη
Χριστιανική και η οποία λεγόταν έτσι, επειδή οι 12 κύριοι θεοί της: Δίας, Ήρα,
Δήμητρα κ.α. θεωρούνταν ότι κατοικούσαν
στα ύπατα δώματα του όρους ¨Όλυμπος απ΄όπου
προστάτευαν, κυβερνούταν κλπ. τον κόσμο, ήτοι όσα επάνω στη γη και όσα πάνω από
τη γη, στους ουρανούς.
Ολύμπιοι θεοί κανονικά λέγονταν μόνο όσοι από τους θεούς της αρχαία ελληνικής θρησκείας κατοικούσαν στα ύπατα δώματα του Ολύμπου, ώστε
από εκεί να επιβλέπουν και να κυβερνούν τα πάντα, και αυτά επι
γης και αυτά επι ουρανού. Στα δώματα του Ολύμπου,
σύμφωνα με τη θεογονία του Ησιόδου,
κατοικούσαν οι εξής 12 θεοί: Δίας, Ήρα, Εστία, Δήμητρα, Αθηνά, Απόλλων,
Αφροδίτη, Άρτεμη, Ήφαιστος, Ποσειδών, Ερμής και Άρης.
Στις παρυφές του Ολύμπου κατοικούσαν και
μερικά άλλα θεία πρόσωπα, όμως κατώτερης ιεραρχίας, όπως οι μούσες, οι χάριτες κ.α. Στις
ανατολικές παρυφές του Ολύμπου, στην Πιερία, η μυθολογική παράδοση
τοποθέτησε τις εννέα Μούσες, προστάτιδες των Καλών Τεχνών, θυγατέρες του
Δία και της Τιτάνιδας Μνημοσύνης, που ήσαν: η Κλειώ, η Ευτέρπη, η Θάλεια, η Μελπομένη, η
Τερψιχόρη, η Ερατώ, η Πολύμνια, η Ουρανία και η Καλλιόπη.
Κατ’ επέκταση Ολύμπιοι θεοί καλούνταν
και κάποιοι άλλοι θεοί της θρησκείας των Ολύμπιων θεών,, όμως αυτοί ήταν
κατώτερης ιεραρχίας θεοί και γι αυτό δεν κατοικούσαν
στον Όλυμπο, όπως ο Έρωτας, ο Άδης ή Πλούτωνας, ο
Διόνυσος κ.α. Κυβερνήτης όλων των θεών,
Ολύμπιων και μη Ολύμπιων, ήταν ο Δίας με
τη γυναίκα του Ήρα.
Β. Η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΓΙΟΡΤΗ «ΤΑ
ΟΛΥΜΠΙΑ»
Οι
Ολυμπιακοί αγώνες ή τα Ολύμπια ήταν Πανελλήνια και μάλιστα
η δημοφιλέστερη και η μεγαλύτερη γιορτή όλων των Ελλήνων, η οποία τελούνταν
προς τιμή του Ολύμπιου Δία στην Ολυμπία. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι η πρώτη
ονομασία των αγώνων ήταν «τα Ολύμπια» (από το επίθετο ολύμπιος,ία,ο > τα Ολύμπια), τα οποία το έτος 556 της αρχαίας χρονολόγησης,
άρχισαν να γιορτάζονται. Περιλάμβαναν ιεροτελεστίες, θυσίες (σφαγή ζώων προς
χάρη του θεού, που μετά ψηνόταν και
διαμοιράζονταν για κοινό φαγοπότι) και
τους μεγαλύτερους σε συμμετοχή αθλητών αθλητικούς αγώνες.
Οι Ολυμπιακοί αγώνες, που ήταν γυμνικοί, αρχικά ήταν μόνο αθλητικοί και αργότερα προστέθηκαν και μουσικοί. Οι
αθλητικοί αγώνες γινόντουσαν στο στάδιο
και οι ιππικοί στον ιππόδρομο. Δύο ημέρες πριν την έναρξη των αγώνων, αθλητές,
κριτές και επίσημοι ξεκινούσαν σε πομπή από την Ήλιδα και έφταναν στην Ολυμπία
διανύοντας την Ιερά Οδό.
Τα Ολύμπια στην Ηλεία γιορτάζονταν κάθε τετραετία το μήνα
Απολλώνιο από την 10η ως την 16η . Η πρώτη και τελευταία μέρα
των γιορτών ήταν αφιερωμένη αποκλειστικά στις Θυσίες και τις ιεροτελεστίες. Την
προτεραία της ενάρξεως των αγώνων, γινόταν η επίσημη τελετή της ορκωμοσίας των
αθλητών μαζί µε τους γονείς και τους γυμναστές τους, μπροστά στο άγαλμα του Ορκίου ∆ιός. Αφού θυσίαζαν έναν αγριόχοιρο,
ορκίζονταν ότι δεν θα μεταχειρίζονταν τεχνάσματα για τη νίκη και ότι θα
συμμορφώνονταν προς τους κανονισμούς. Τα πρώτα
αγωνίσματα στην Ολυμπία ήταν ο δρόμος, η πάλη και η πυγμαχία. Μετά προστέθηκαν:
ο δίαυλος, ο δόλιχος (δρόμος μεγάλων αποστάσεων), το πένταθλο, η αρματοδρομία,
το παγκράτιο (συνδυασμός πάλης και πυγμαχίας) και η σκυταλοδρομία. Οι
ολυμπιονίκες ως έπαθλο έπαιρναν ένα
στεφάνι κότινο (από αγριελιά). Κανονικά
κατά την έναρξη των αγώνων, οι αθλητές εμφανιζόταν με στεφάνι ελιάς και
αν ήταν νικητές έπαιρναν στεφάνι από φοίνικα. Η έναρξη
των αγώνων γινόταν μόλις οι Ελλανοδίκες, που ήταν ντυμένοι µε πορφύρα και
εστεμμένοι µε δάφνη, ελάμβαναν τη θέση τους.
Γ. ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΣΤΕΦΑΝΙ ΤΩΝ ΝΙΚΗΤΩΝ
Το πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων είχε ως εξής :
1η ημέρα – θυσίες βοδιών, όρκοι των αθλητών και
των Ελλανοδικών, σπονδές στον τάφο του Πέλοπος.
2η ημέρα – Αγωνίσματα : στάδιο, δίαυλος, δόλιχος.
3η ημέρα –
Πένταθλο, στεφανηφορία και θυσίες εκ μέρους των
αθλητών.
4η ημέρα – Πάλη , πυγμαχία, παγκράτιο
5η ημέρα –Στάδιο παίδων,
πάλη παίδων, πυγμαχία παίδων,
οπλίτης.
6η ημέρα – Τέθριππον, κέλης, απήνη, κάλπη, συνωρίς, τέθριππον πωλικόν, συνωρίς πωλική, κέλης πωλικός,
στεφανηφορία και θυσίες εκ μέρους των νικητών των
τριών τελευταίων ημερών.
7η ημέρα - Η τελευταία ημέρα, η οποία έκλεινε τα
Ολύμπια, ξεκινούσε με επίσημη πομπή προς το άγαλμα του Ολύμπιου Δία για
βράβευση στεφάνωμα των νικητών με στεφάνι από κλαδί αγριελιάς (κότινου),
την αποτελούσαν οι Ολυμπιονίκες , οι
Ελλανοδίκες, οι θεωροί των άλλων πόλεων και το πλήθος των θεατών.
Οι θυσίες γίνονταν στο βωμό του Ολυμπίου ∆ία και τα εναγίσµατα στους
βωμούς των άλλων Ιερών προς τιμή των ηρώων Ακολουθούσε επίσημο γεύμα στο
πρυτανείο και εορταστικές εκδηλώσεις που διαρκούσαν μέχρι το βράδυ.
ΟΛΥΜΠΙΑ |
Δ. Η ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΕΚΕΧΕΙΡΙΑ
Η αναγγελία των αγώνων γινόταν από
τους σπονδοφόρους, οι οποίοι κρατούσαν κλαδιά ελιάς και μετέφεραν το μήνυμα της
ιερής εκεχειρίας από πόλη σε πόλη. Κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας (αρχικά ένας
μήνας, αργότερα τρεις), σταματούσε κάθε εχθροπραξία, απαγορευόταν η είσοδος
στην Ηλεία σε οπλισμένο άνδρα ή σε ομάδα στρατού και απαγορευόταν η εκτέλεση
οποιασδήποτε θανατικής καταδίκης. Η εκεχειρία κηρύσσονταν ώστε να δυνηθούν να
συμμετάσχουν αθλητές και από πολεμικά εμπλεκόμενες πόλεις, αλλά και να
ταξιδεύουν με ασφάλεια οι αθλητές, οι συνοδοί τους και οι εκπρόσωποι των
πόλεων. Αυτό ήταν και μια αίτια προκειμένου γίνει ειρήνη μεταξύ των
εμπλεκομένων πολεμικά πόλεων-κρατών.
|
Ε. ΤΑ ΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ ΤΩΝ
ΟΛΥΜΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ
Τα αγωνίσματα στους Ολυμπιακούς
αγώνες, σύμφωνε με τους ερευνητές και τους αρχαίους συγγραφείς, ήταν τα εξής:
ΑΓΩΝΕΣ
ΔΡΟΜΟΥ
Το
στάδιο, που ήταν δρόμος ταχύτητας ενός
σταδίου, δηλαδή 600 ποδιών (αντιστοιχεί στο σημερινό δρόμο των 200 μ.). Το
μήκος του σταδίου της Ολυμπίας μεταξύ των δύο βαλβίδων είναι 192,28 μ. Ως τη
13η Ολυμπιάδα (728 π. Χ.) το στάδιο ήταν το μοναδικό αγώνισμα δρόμου στην Ολυμπία.
Ο
δίαυλος, που ήταν δρόμος ταχύτητας, με
διπλή διαδρομή του σταδίου, αντιστοιχεί με το σημερινό δρόμο των 400 μ.
Ο
δόλιχος, που μακρός δρόμος αντοχής 7 έως 24
σταδίων. Τις περισσότερες φορές η απόσταση ήταν καθορισμένη στα 20 στάδια,
δηλαδή 3550-3800 μ. Το αγώνισμα εισήχθη στην 15η Ολυμπιάδα (720 π.Χ).
Ο
οπλίτης που ήταν δρόμος
ταχύτητας), όπου ο δρομέας έτρεχε
φορώντας χάλκινη αμυντική πανοπλία (κράνος, κνημίδες, ασπίδα) και αργότερα μόνο
ασπίδα. Ο οπλίτης δρόμος είχε διαδρομή 2 ή 4 σταδίων και θεωρείται ως
επικήδειος αγώνας προς τιμήν κάποιου νεκρού ήρωα. Εισάχθηκε στους Ολυμπιακούς
Αγώνες το 520 π.Χ., δηλαδή στην 65η Ολυμπιάδα. Οι έφηβοι αγωνίζονταν μόνο στο
απλό «στάδιο», δηλαδή στον αγώνα δρόμου μιας διαδρομής. Ο Παυσανίας μνημονεύει
επίσης τον αγώνα δρόμου των «Ηλείων παρθένων», οι οποίες έπαιρναν μέρος
ντυμένες με έναν κοντό χιτώνα, τον δεξιό ώμο γυμνό και τα μαλλιά λυτά.
ΤΟ
ΠΕΝΤΑΘΛΟ:
Το
πένταθλο αποτελείτο από πέντε αθλήματα ή
άλλως αγωνίσματα: το άλμα,
το δρόμο, το ακόντιο, το δίσκο και την πάλη.
Σύμφωνα με την παράδοση το δημιούργησε ο Ιάσων δημιούργησε το πένταθλο, προς
τιμήν του φίλου του Παλέα, ο οποίος είχε νικήσει στην
πάλη, στους αγώνες που τέλεσαν οι Αργοναύτες στη Λήμνο, αλλά είχε έλθει
δεύτερος σε όλα τα υπόλοιπα αγωνίσματα. Το άλμα, το ακόντιο και ο δίσκος
αποτελούσαν αγωνίσματα μόνο του πεντάθλου, ενώ ο δρόμος και η πάλη διεξάγονταν
και ξεχωριστά με δικό τους έπαθλο.
Ο
δίσκος > δσοβολία.
Εισήχθη το 632 π.Χ. με αρχικά λίθινους δίσκους, αργότερα όμως ήταν από χαλκό,
μολύβι ή σίδερο. Όπως και σήμερα ήταν στρογγυλοί. Οι δίσκοι που διασώθηκαν ως
τις μέρες μας, έχουν διάμετρο από 0,17 έως 0,34 μ. και βάρος από 1250 έως 6600
γραμμάρια. Οι μεγαλύτεροι πρέπει να ήταν αφιερώματα (όπως ο δίσκος του
Κορίνθιου Ποπλίου Ασκληπιάδη,
που φυλάσσεται στο Μουσείο της Ολυμπίας, νικητή στη 255η Ολυμπιάδα το 241 μ.Χ.,
ο οποίος φέρει εγχάρακτη επιγραφή αφιερωμένη στο Δία).
Το
ακόντιο. Δύο ήταν τα είδη του
ακοντισμού: ο εκήβολος, δηλαδή βολή του ακοντίου σε
μήκος, και ο στοχαστικός, δηλαδή βολή σε προκαθορισμένο στόχο. Στην Ολυμπία
αγώνισμα του πεντάθλου αποτελούσε ο εκήβολος
ακοντισμός. Το ακόντιο ήταν ένα μακρύ ξύλινο κοντάρι μήκους 1,50-2 μ., με
μυτερή την άκρη του, χωρίς μεταλλική αιχμή και πιο ελαφρύ από το πολεμικό.
Ακόντια με αιχμή χρησιμοποιούσαν στο στοχαστικό ακοντισμό.
Η
πάλη . Στους Ολυμπιακούς Αγώνες η πάλη
εισήχθη ως ανεξάρτητο αγώνισμα στη 18η Ολυμπιάδα (708 π. Χ.), αλλά και ως
αγώνισμα του πεντάθλου. Από την 37η Ολυμπιάδα (632 π.Χ)
άρχισαν και οι παίδες να αγωνίζονται στην πάλη.
Υπήρχαν δύο είδη πάλης: Στο πρώτο ο αθλητής είχε σκοπό να ρίξει τον αντίπαλο
τρεις φορές με τους ώμους στο χώμα, ενώ στο δεύτερο ο αγώνας συνεχιζόταν ακόμα
και στο έδαφος, μέχρι που ο νικημένος αναγκαζόταν να παραδεχτεί την ήττα του
σηκώνοντας το χέρι.
Η
πυγμαχία. Η πυγμή (μπουνιά) >
πυγμαχία-, που ήταν βίαιο και συχνά θανατηφόρο αγώνισμα, εισάχθηκε στους
Ολυμπιακούς αγώνες στην 23η Ολυμπιάδα
(688 π.Χ.) και για τους παίδες στην 41η (616 π.Χ.).
Νικητής ανακηρύσσονταν αυτός που ερινε τον άλλο ανίσθηκτο ΄που τον έκανε να παραδεχτεί την ήττα του. Τα
ζεύγη των πυκτών καθορίζονταν με κλήρο. Στην αρχή
φορούσαν ιμάντες στα χέρια, μετά λουρίδες από δέρμα στα δάχτυλα και τέλος, στη
ρωμαϊκή εποχή, πυγμαχικό γάντι ενισχυμένο από σίδηρο και μολύβι. Από τους ονομαστότερους πυγμάχους της αρχαιότητας ήταν ο Διαγόρας ο
Ρόδιος, πατέρας της Καλλιπάτειρας.
Το
παγκράτιο, που ήταν το δυσκολότερο
άθλημα στους Ολυμπιακούς αγώνες ήταν συνδυασμός της πάλης και της πυγμαχίας. Ο
νικητής έπρεπε να νικήσει συνδυάζοντας την ευελιξία αλλά και την δύναμη της
γροθιάς, συμβολίζοντας έτσι τον ηρωικό αγώνα του άοπλου πολεμιστή στην μάχη. Σε
αντίθεση με την καθεαυτού πυγμαχία, οι αθλητές του
παγκρατίου αγωνίζονταν με γυμνά χέρια και δεν χτυπούσαν με την γροθιά, αλλά με
τα δάχτυλα της πυγμής.Στην Ολυμπία εισάγεται στη 33η
Ολυμπιάδα (648 π. Χ.). Το αγώνισμα διακρινόταν στο άνω ή ορθοστάνδην
παγκράτιο (όταν οι αθλητές αγωνίζονταν όρθιοι) και στο κάτω παγκράτιο (όταν οι
αντίπαλοι έπεφταν και συνέχιζαν κάτω).
ΙΠΠΙΚΟΙ
ΑΓΩΝΕΣ.
Οι αρματοδρομίες διεξάγονταν σε
ιδιαίτερο στάδιο, το «ιπποδρόμιο». Τα αγωνίσματα αρματοδρομιών στην Ολυμπία
ήταν:
Το τέθριππο με άρμα που έσερναν
τέσσερα άλογα.
Η απήνη με
δύο ημιόνους
Η συνωρίδα με άρμα που έσερναν δύο
άλογα.
Ακολούθησαν και τέθριππα και συνωρίδα
πώλων.
Η νίκη ανήκε στους ιδιοκτήτες οι
οποίοι μάλιστα στέφονταν νικητές, ενώ για τον ηνίοχο το βραβείο ήταν μια
μάλλινη ταινία που ο ιππότροφος (ο ιδιοκτήτης δηλαδή
του ίππου) του έδενε στο μέτωπο. Για το λόγο αυτό στην Ολυμπία έχομε ονόματα
γυναικών που αναφέρονται ως νικητές στις αρματοδρομίες (Κυνίσκα),
παιδιών ή και πόλεων.
Τα ιππικά αγωνίσματα εισάγονται για
πρώτη φορά στην Ολυμπία στην 33η Ολυμπιάδα το 648 π.Χ. με τις ιπποδρομίες των τελείων κελήτων, το οποίο ήταν αγώνισμα με αναβάτη σε άλογο
που έκανε έξι φορές το γύρο του ιπποδρόμου. Ο αναβάτης ίππευε γυμνός, δίχως
εφίππιο και αναβολείς κρατώντας το μαστίγιο και τα ηνία, όπως απεικονίζεται σε
διάφορες παραστάσεις αγγείων. Το εφίππιο πιθανότατα χρησιμοποιούσαν μόνο οι
πολεμιστές.
Οι αρχαίοι συγγραφείς: Παυσανίας («Ηλιακά» Α, 5 – 8),
Διόδωρος Σικελιώτης (βίβλος 3.74, 4.18, 5.64),
Στράβων (Γεωγραφικά Ι, C
473, ΙΙΙ, 22) κ.α. αναφέρουν, όπως θα δούμε στα πιο κάτω, ότι οι Ιδαίοι
Δάκτυλοι της Κρήτης ή άλλως Ετεοκρήτες ήταν οι πρώτοι κάτοικοι της Κρήτης, ένας
των οποίων, ο Ιδαίος
Ηρακλής, ήρθε στην Ολυμπία και ίδρυσε
τους Ολυμπιακούς αγώνες. Η Κρήτη, σύμφωνα με το Διόδωρο Σικελιώτη (βλέπε
Διόδωρος, β3.73) λεγόταν και Ίδη ή Ιδαία , απ’ όπου και Ιδαίοι
Δάκτυλοι και συνεπώς Ιδαίος
= Κρητικός.
Ειδικότερα ο Παυσανίας στα «Ηλιακά» Α,
5 – 8) αναφέρει ότι οι ειδικοί των
Ηλείων λένε πως εκείνος που πρώτος διοργάνωσε αγώνα στην Ολυμπία είναι ο Ιδαίος Ηρακλής, ένας από τους Ιδαίους
Δακτύλους της Κρήτης, που ήρθε επι τούτου στην Ολυμπία από την Κρήτη και συναγωνίστηκε
εκεί με τους αδελφούς του. Κατ΄άλλους, λέει ο Παυσανίας, εκεί πιο πριν είχαν
συναγωνιστεί οι θεοί. Ο Δίας νίκησε τον Κρόνο στην πάλη, ο Απόλλωνας τον Ερμή
στο δρόμο και τον Άρη στην πυγμή κ.α. Αργότερα ο Κλύμενος, ένας απόγονος του
Ιδαίου Ηρακλή, ήρθε από την Κρήτη
πενήντα χρόνια μετά τον κατακλυσμό που έγινε στην Ελλάδα την εποχή του
Δευκαλίωνα και καθιέρωσε τους αγώνες
στην Ολυμπία και ίδρυσε βωμό προς τιμή του προγόνου του Ηρακλή, που πρώτος
διοργάνωσε εκεί αγώνα. Απλώς μετά ο Πέλοπας τους αφιέρωσε στο Δία. Ο Παυσανίας αναφέρει επίσης ότι οι Ολυμπιακοί
αγώνες αναδιοργανώθηκαν από τον Ίφιτο, που
σύναψε συμφωνία (ιερή εκεχειρία) με το βασιλιά και νομοθέτη της Σπάρτης Λυκούργο
και το βασιλιά της Πίσας Κλεισθένη και το
κείμενο της συμφωνίας αυτής χαράκτηκε,
λέει, σε χάλκινο δίσκο και σωζόταν έως στους χρόνους του Παυσανία στο Ηραίο της
Ολυμπίας.
Συγκεκριμένα ο Παυσανίας, σχετικά με τους
Ολυμπιακούς αγώνες, αναφέρει τα εξής:
<<Σχετικά
με τους Ολυμπιακούς αγώνες, όσοι από τους
Ηλείους ασχολούνται με την αρχαιότητα λένε ότι ο Κρόνος ήταν ο πρώτος
βασιλιάς στον ουρανό και πως οι άνθρωποι εκείνης της εποχής εκείνης, που
ονομάζονταν χρυσή γενικά, έκτισαν ναό
προς τιμή του Κρόνου στην Ολυμπία. Όταν γεννήθηκε ο Δίας, η Ρέα ανέθεσε τη
φύλαξη του παιδιού στους Δακτύλους της Ίδης, οι οποίοι λέγονταν και Κουρήτες
και είχαν έρθει από την Ίδη της Κρήτης. Αυτοί ήσαν
ο Ηρακλής, ο Παιώνιος, ο Επιμήδης,
ο Ίδας
και ο Ιάσιος.
Ο Ηρακλής που ήταν και μεγαλύτερος έβαλε τους αδελφούς του, κάνοντας ένα
αστείο, να τρέξουν σε αγώνα και στεφάνωσε το νικητή με κλαδί αγριελιάς, που την
είχαν τόσο άφθονη, ώστε στοίβαζαν φρεσκοκομμένα φύλλα και τα έστρωναν, για να
κοιμούνται. Λένε ότι ο Ηρακλής έφερε την αγριελιά από τις υπερβόρειες
χώρες, τις χώρες που ήσαν
πέρα από τον άνεμο Βορέα… Άλλοι λένε
ότι ο Δίας, πάλεψε σ’ αυτό το μέρος με τον ίδιο τον Κρόνο, για τη βασιλεία και
άλλοι ότι καθιέρωσε τους αγώνες, επειδή, νίκησε τον Κρόνο. Ανάμεσα στους
νικητές, αναφέρεται και ο Απόλλωνας, που νίκησε τον Ερμή στον αγώνα δρόμου και
τον Αρη στην πυγμαχία… Λένε αργότερα ο Κλύμενος, γιος
του Κάρδη, ήρθε από την Κρήτη πενήντα χρόνια μετά τον
κατακλυσμό που έγινε στην Ελλάδα την εποχή του Δευκαλίωνα. Κατάγονταν από τον
Ιδαίο Ηρακλή και καθιέρωσε τους αγώνες στην Ολυμπία και ίδρυσε βωμό προς τιμή
του προγόνου του Ηρακλή και όλων των Κουρήτων,
δίνοντας στο Ηρακλή την επωνυμία Παραστάτη. Ο Ενδυμίωνας,
όμως, γιος του Αέθλιου, εκθρόνισε τον Κλύμενο και πρόσφερε την εξουσία ως
έπαθλο σε όποιο από τα παιδιά του νικούσε στον αγώνα δρόμου στην Ολυμπία. Μια
γενιά μετά τον Ενδυμίωνα, ο Πέλοπας τέλεσε τους
αγώνες προς τιμή του Ολύμπιου Δία…. ….>> (Παυσανίας, «Ηλιακά» Α, 5 - 8 )
Νόμισμα Φαιστού, 3ος αι. π.Χ.,
με τον Ιδαίο Ηρακλή να φονεύει τη
Λερναία Ύδρα και τον ταύρο Κρήτης, πατέρα του Μινώταυρου, τον οποίο δάμασε ο
Ηρακλής. |
ΣΗΜΕΙΩΝΕΤΑΙ ΟΤ:
Α) Δεν είναι αληθές ότι ο Στράβωνας
αναφέρει, όπως ισχυρίζονται μερικοί, ότι
οι Ολυμπιακοί Αγώνες οργανώθηκαν από τον Όξυλο,
βασιλιά των Ηρακλειδών μετά την κάθοδό τους στην Ηλεία και νίκησε τους
Μυκηναίους, σε συνεργασία με τους
Ηλείους και του Αιτωλούς και τους κατοίκους της πόλεως Πλευρώνας
που κατάγονταν από Κρήτες. Η αλήθεια είναι ότι ο Στράβωνας αναφέρει (βλέπε:
Στράβων Γεωγραφικά 10, C 463 III.2) ότι κατά τον ιστορικό
Έφορο αρχικά τις περιοχές Αιτωλίας και
Ακαρνανίας τις κατείχαν οι Κουρήτες και
εκεί ήρθε από την Ηλεία ο Αιτωλός και νίκησε τους Κουρήτες, κάτι που έγινε δέκα
γενιές πριν o Όξυλοs, ο γιος του Αίμονα, κτίσει την πόλη
της Ίλιδας. Λέει ότι ο Όξυλος
έκτισε την πόλη της Ίλιδας και όχι ότι ίδρυσε τους
Ολυμπιακούς αγώνες στην Ίλιδα.
Β) Δεν είναι αληθές ότι οι Ολυμπιακοί
αγώνες ιδρύθηκαν το 776 π.Χ., όπως λένε μερικοί. Απλά από το έτος αυτό οι
αγώνες άρχισαν να γίνονται επίσημα, ανελλιπώς, να είναι πανελλήνιοι και
κάθε τέσσερα χρόνια.
Μάλιστα οι
Ολυμπιακοί Αγώνες μετά το 777 π.Χ. θεωρήθηκαν ως πανελλήνια χρονολογική μονάδα
μέτρησης, δηλαδή ‘άρχισε να λέγεται π.χ.
50 χρόνια μετά την πρώτη Ολυμπιάδα, 100 χρόνια μετά την πρώτη Ολυμπιάδα κ.α.
και κάτι όπως λέμε σήμερα 50 χρόνια μετά
Χριστό, 100 χρόνια μετά Χριστό κ.α. και το στάδιο η μετρική μονάδα μήκους.
Γ) Οι Πισάτες διοργάνωναν τους Ολυμπιακούς Αγώνες από το 688 έως
το 572 π.Χ.
Το 570
π.Χ. οι Ηλείοι κατέλαβαν την Πίσα και έθεσαν υπό
τον έλεγχό τους τη διοργάνωση των αγώνων.
Τον 5ο αι.
π.Χ. οι αγώνες έφτασαν στο απόγειο της δόξας τους.
Δ) Από
το έτος 556 της αρχαίας χρονολόγησης, εκτός από τα Ολύμπια ή άλλως Ολυμπιακούς αγώνες στην Ολυμπία, άρχισαν να
γιορτάζονται Ολύμπια (αθλητικοί αγώνες προς τιμή του ολύμπιου Δία) και σε άλλες
πόλεις της Ελλάδος, ενώ από το έτος 516 γιορτάζονταν Ολύμπια και απ’ τους
Έλληνες της Ιωνίας και της Σικελίας. Τα Ολύμπια
στην Αθήνα ιδρύθηκαν από τον Πεισίστρατο µε την ευκαιρία της θεμελίωσης του
Ναού του Ολυμπίου
∆ιός,
το λεγόμενο «Ολυµπείον»,
στις όχθες του Ιλισσού
το 530 της αρχαίας χρονολόγησης. Επίσης
Ολύμπια γιορτάζονταν
και στις Αιγαίς
της Μακεδονίας, τα οποία ιδρύθηκαν από το Μ. Αλέξανδρο το 335 της αρχαίας
χρονολόγησης, προς τιμή του ∆ιός και
των Μουσών.
Ο Διόδωρος Σικελιώτης αναφέρει ότι η νήσος Κρήτη λεγόταν και Ιδαία (βλέπε Διόδωρος, βίβλος 3.73) απ΄όπου και Ιδαίοι Δάκτυλοι = οι κρητικοί Δάκτυλοι, Ιδαίος Ηρακλής = ο Κρητικός Ηρακλής κ.α. και επίσης ότι στην αρχαιότητα υπήρχαν δυο πρόσωπα με όνομα Ηρακλής, ο γιος του Δία και της Θηβαίας Αλκμήνης και ο γιος του Δία και της Κρητικιάς Αγχιάλης και από αυτούς ο δεύτερος, που λεγόταν Ιδαίος Ηρακλής, ήταν αυτός που έφυγε από την Κρήτη και πήγε στην Ολυμπία και ίδρυσε τους Ολυμπιακούς αγώνες και που εξ αιτίας της συνωνυμίας οι μεταγενέστεροι άνθρωποι θεώρησαν πως ο γιος της Αλκμήνης εγκαθίδρυσε τους Ολυμπιακούς αγώνες, ενώ δεν είναι έτσι, πρβ:
Ο Διόδωρος, σχετικά με τους Ολυμπιακούς αγώνες, αναφέρει τα εξής συγκεκριμένα:
«Οι κάτοικοι, λοιπόν, της Κρήτης λένε πως οι
αρχαιότεροι κάτοικοι στο νησί ήταν αυτόχθονες, οι λεγόμενοι Ετεοκρήτες, των οποίων ο βασιλιάς, Κρητας το
όνομα, ανακάλυψε πολλά και πολύ σημαντικά πράγματα στο νησί που είχαν τη
δυνατότητα να ωφελήσουν την κοινωνική ζωή των ανθρώπων…. Πρώτοι, λοιπόν, απ’ όσους μνημονεύονται από την παράδοση,
κατοίκησαν στην περιοχή της Ίδης στην Κρήτη και τριγύρω, οι καλούμενοι από αυτό
Ιδαίοι Δάκτυλοι («πρώτον ώκησαν
της Κρήτης περί την Ίδην οι προσαγορευθέντες
Ιδαίοι Δάκτυλοι»), που άλλοι λένε ότι ήσαν 100 και άλλοι 10, όσα και τα δάκτυλα των χεριών απ’
όπου και ονομάστηκαν έτσι. ... “Για τους Ιδαίους Δακτύλους της Κρήτης παραδίδεται πως ανακάλυψαν τη
χρήση της φωτιάς, τη φύση του χαλκού και του σιδήρου στη χώρα των Απτεραίων στο λεγόμενο Βερέκυνθο,
καθώς και τον τρόπο επεξεργασίας τους" επειδή θεωρήθηκαν πως ήταν οι
εισηγητές μεγάλων αγαθών για το ανθρώπινο γένος έτυχαν τιμών αθανάτων. Λένε,
μάλιστα, για έναν απ' αυτούς πως
ονομάστηκε Ηρακλής και πως καθώς ξεπέρασε τους άλλους σε φήμη ίδρυσε τους
Ολυμπιακούς αγώνες" εξ αιτίας της συνωνυμίας οι μεταγενέστεροι
άνθρωποι θεώρησαν πως ο γιος της Αλκμήνης εγκαθίδρυσε τους Ολυμπιακούς αγώνες.
Αποδείξεις όλων αυτών παραμένουν, λένε, στο γεγονός ότι ακόμη και σήμερα πολλές
γυναίκες παίρνουν ξόρκια απ' αυτό τον θεό και φτιάχνουν φυλαχτά, από το γεγονός
ότι ήταν γητευτής και επιδιδόταν στις τελετές, πράγματα που απείχαν πολύ από
τις συνήθειες του Ηρακλή που γέννησε η Αλκμήνη (Διόδωρος Σικελιώτης, βίβλος 5,
64)
Τοιχογραφία Κνωσού με δρομείς που φορούν κοντή περισκελίδα (σορτς), βραχιόλια (περιβραχιόνια στα μπράτσα), περισφύρια (στα πόδια) και περιδέραιο (κολιέ) στο λαιμό. |
«Διότι υπήρχαν δυο προγενέστεροι του (Ηρακλή)
που είχαν το ίδιο όνομα, ο πιο αρχαίος Ηρακλής, σύμφωνα με το μύθο, είχε
γεννηθεί στους Αιγυπτίους και, αφού καθυπόταξε με τα όπλα μεγάλο μέρος της
οικουμένης, τοποθέτησε τη στήλη της Λιβύης, ενώ ο δεύτερος (Ηρακλής) που ήταν
ένας από τους Ιδαίους Δακτύλους της Κρήτης, έγινε
γητευτής, απόκτησε στρατηγικές γνώσεις και συνέστησε τους Ολυμπιακούς αγώνες. Ο
τελευταίος (Ηρακλής), που γεννήθηκε πριν από τα Τρωικά από την Αλκμήνη και το Δία, γύρισε μεγάλο μέρος της οικουμένης,
εκτελώντας τα προστάγματα του Ευρυσθέα. Αφού έφερε σε πέρας όλους τους άθλους,
έστησε στήλη στην Ευρώπη, επειδή όμως είχε το ίδιο όνομα και προτιμούσε τον
ίδιο τρόπο ζωής με τους άλλους δυο, καθώς είχαν περάσει πολλά χρόνια, όταν
πέθανε κληρονόμησε και τις πράξεις των αρχαίων, ως να είχε υπάρξει ένας μόνο
Ηρακλής όλους τους αιώνες» (Διόδωρος Σικελιώτης, βίβλος 3, 74)
«Μετά που ο Ηρακλής καθάρισε τον στάβλο του Αυγεία,
ανέλαβε τον άθλο να φέρει από την Κρήτη τον ταύρο, τον οποίο, λένε, είχε
ερωτευθεί η Πασιφάη (και έκανε το Μινώταυρο). Έπλευσε στην Κρήτη και
εξασφαλίζοντας τη συνεργασία του βασιλιά Μίνωα τον έφερε στην Πελοπόννησο, διαπλέοντας όλο εκείνο το πέλαγος πάνω στην πλάτη του. Μετά
την εκτέλεση και τούτου του άθλου, οργάνωσε τους πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες,
διαλέγοντας την ωραιότερη τοποθεσία για την τόσο σπουδαία πανήγυρη, που ήταν η
πεδιάδα πλάί στον Αλφειό ποταμό, όπου αφιέρωσε τον
αγώνα στον Δία τον πατέρα του. Έπαθλο για τους νικητές όρισε στεφάνι, διότι ο
ίδιος ευεργέτησε τον ανθρώπινο γένος χωρίς να λάβει κανένα μισθό…..
(Διόδωρος Σικελιώτης, βίβλος 4, 18)
Σημειώνεται ότι:
Α) Μερικοί αρχαίοι συγγραφείς, όπως π.χ. ο Λυσίας, αναφέρουν σκέτα ότι ο Ηρακλής είναι εκείνος που ίδρυσε τους Ολυμπιακούς αγώνες, δηλαδή χωρίς να ξεκαθαρίζουν για ποιον Ηρακλή εννοούν, δηλαδή το γιο του Δία και της Θηβαίας Αλκμήνης ή το γιο του Δία και της Κρητικιάς Αγχιάλης. Ωστόσο όποιος Ηρακλής και να είναι αυτός, έχει σχέση με την Κρήτη, αφού ο μεν Ιδαίος είναι Κρητικός από μάνα και πατέρα και ο άλλος είναι Κρητικός από τον πατέρα του.
Β) Ιδαίοι
Δάκτυλοι λέγονταν οι πρώτοι κάτοικοι της Κρήτης που κατ΄
άλλους αρχαίους συγγραφείς ήρθαν στην Κρήτη από την Ίδη της Μ. Ασία και κατά
άλλους ήταν αυτόχθονες Κρήτες που κάποιοι από αυτούς πέρασαν και στην Ίδη της
Μ. Ασίας και γι αυτό υπάρχει οροσειρά Ίδη και στην
Κρήτη και Μ. Ασία. Σύμφωνα με τον Απολλώνιο Ρόδιο ( Αργοναυτικά Α 1125 –
1135), οι Ιδαίοι
Δάκτυλοι ήταν αυτόχθονες Κρήτες και
ημίθεοι, ήτοι γιοι του Κρηταγενήθεού Δία και της θνητής (νύμφης) Αγχιάλης, τους οποίους γέννησε στο Δικταίο
άντρο, δηλαδή στο σπήλαιο της Δίκτης όπου γεννήθηκε και ο Δίας.
«Οι μούνοι
πλεόνων μοιρηγέται ηδέ πάρεδροι Μητέρος Ιδαίης κεκληαται, όσσοι έασιν Δάκτυλοι Ιδαίοι Κρηταιέες, ους ποτέ νύμφη Αγχιάλη Δικταίο ανά σπέος, αμφοτέρησιν δραξάμενη γαίης Οιαξιλίδος, εβλάστησε.(τους ιδαίους Δακτύλους
της Κρήτης, που κάποπτε η νύμφη Αγχιάλη
γεννησε στο σπήλαιο της Δίκτης)» (Απολλώνιος
Αργοναυτικά Α 1125 – 1135)
«.Ιδαίοι
Δάκτυλοι Κρηταιέες ους ποτέ
νύμφη Αγχιάλη Δικταίον ανά σπέος, αμφοτέρησιν δραξάμενη γαίης Οιαξιλίδος, εβλάστησε…… Ιδαίοι δε, επειδή εν Ίδει όρει της Κρήτης εγενήθηκαν (Ετυμολογικόν το Μέγα ήγουν η Μεγάλη Γραμματική,
11ος αι. μ.Χ.)
Γ) Ο Στράβωνας για τους Ιδαίους Δακτύλους αναφερει τα εξης:«Λένε πως ονομάστηκαν Ιδαίοι
Δάκτυλοι οι πρώτοι κάτοικοι στους πρόποδες της Ίδης. Πόδες λέγονται
οι πρόποδες και κορυφές, οι μύτες των βουνών. Οι διάφορες κορυφές της Ίδης, που
ήταν όλες αφιερωμένες στη μητέρα των θεών (τη Ρέα), λέγονταν Δάκτυλοι. Ο
Σοφοκλής θεωρεί πως οι πρώτοι πέντε ήσαν αρσενικοί.
Εφηύραν το σίδερο και το κατεργάστηκαν πρώτοι, καθώς και πολλά ακόμη χρήσιμα
στη ζωή πράγματα. Πέντε ήταν και οι αδελφές τους. Από τον αριθμό τους ονομάστηκαν
Δάκτυλοι. Άλλοι τους λένε αλλιώς, ενώνοντας τα δύσκολα με τα δύσκολα και θέτουν
διάφορα ονόματα: Κέλμη, Δαμνασέα,
Ηρακλή και Ακμονα. Άλλοι τους θεωρούν εντόπιους από
την Ίδη, άλλοι αποίκους. Πάντως συμφωνούν ότι αυτοί πρώτοι δούλεψαν το
σίδερο στην Ίδη. Όλοι τους θεωρούν μάγους και υπηρέτες της Μητέρας των θεών
που έφτασαν να ζουν στην Φρυγία, στην Ίδη. Λένε την Τρωάδα Φρυγία, επειδή Φρύγες επικράτησαν στην περιοχή, αφού ζούσαν και κοντά,
τότε που αλώθηκε η Τροία. Υπονοούν μάλιστα πως απόγονοι των Ιδαίων Δακτύλων είναι οι Κουρήτες και οι Κορυβάντες. Οι πρώτοι εκατό που γεννήθηκαν στην Κρήτη
ονομάστηκαν Ιδαίοι Δάκτυλοι. Απόγονοί τους
αναφέρονται εννέα Κουρήτες. Ο καθένας τους έκανε δέκα παιδιά, τους Ιδαίους Δακτύλους…» (Στράβων, Γεωγραφικά Ι, C 473, ΙΙΙ, 22 μτφ
«Εκδόσεις Κάκτος»)
Η ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑ
ΕΙΝΑΙ ΜΙΝΩΙΚΗ ΕΠΙΝΟΗΣΗ
Σύμφωνα με τον Πλάτωνα (Νόμοι Α, 625 d), η σωματική άσκηση στην αρχαία Κρήτη ήταν επιβεβλημένη δια νόμου και οι Κρήτες εφεύραν τα γυμνάσια, «..ήρχοντο των γυμνασίων πρώτοι μεν Κρήτες…» (ΠΛΑΤΩΝ, ΝΟΜΟΙ 452 c, 9)
Ο Πλούταρχος («Θησεύς» ) αναφέρει ότι στην Κρήτη ήταν έθιμο να παρακολουθούν τους αγώνες και οι γυναίκες, κάτι που δεν επιτρεπόταν στους Ολυμπιακούς αγώνες: <<…διο και του Θησέως αγωνίσασθα συνεχώρησεν ο Μίνως’ έθους δ’ όντος εν Κρήτη θεάσθαι και τας γυναίκας…>> (Πλουτάρχου (Θησεύς 19). Στις τοιχογραφίες της Κνωσού βλέπουμε ότι οι Κρήτες αθλητές δεν είναι τελείως γυμνοί, όπως ήταν στους Ολυμπιακούς αγώνες, αλλά με ωραιότατα αθλητικά καλλιτεχνικά κοντοβράκια και κοντομάνικα. Σύμφωνα επίσης με τον Απολλόδωρο, Πλούταρχο, Στράβωνα κ.α., εκτός του ότι οι αρχαίοι Κρήτες ίδρυσαν του Ολυμπιακούς αγώνες, οι Μινωίτες αφενός τελούσαν αθλητικούς αγώνες (λιθοβόλια, ταυροκαθάρψια, πυγμαχίες κ.τ.λ.) και στους νικητές δίνονταν έπαθλα και αφετέρου λάμβαναν μέρος στους αθλητικούς αγώνες των άλλων Ελλήνων (Παναθήναια, ίσθμια, Ολυμπιακούς κ.α.). Μάλιστα ο γιος του Μίνωα Ανδρόγεως είχε πρωτεύσει στα Παναθήναια και από ζήλια οι Αθηναίοι τον δολοφόνησαν κατά την ώρα που πήγαινε στη Θήβα, για να λάβει μέρος και στους εκεί αγώνες προς χάρη του Λάίου.
<<….αυτός δε ήκεν εις Αθήνας, και τον των Παναθηναίων
αγώνα επετέλει, εν ω ο Μίνωος
παις Ανδρόγεως ενίκησε πάντας. τούτον Αιγεύς επί
τόν Μαραθώνιον έπεμψε ταύρον, υφ’ ου διεφθάρη… μετ’ ου πολώ
δε θαλασσοκρατών επολέμησε στολω τας Αθήνας >>… (Απολλόδωρος Γ 15. 7 και 8)
<<…φιλόχορος δε φησιν ου ταύτα συγχωρείν Κρήτας, αλλά λέγειν ότι
φρουρά μέν ην ο Λαβύρινθος, ουδέν έχων κακόν αλλ’ ή
το μη διαφυγείν τους φυλαττομένους,
αγώνα δε ο Μίνως
επ’ Ανδρόγεω γυμνικόν εποίει και τους παίδας άθλα τοις νικωσιν εδίδου τέως εν τω Λαβυρυνθω φυλαττομένους·
ενίκα δε τους πρότερους αγώνας ο μέγιστον παρ’ αυτώ
δυνάμενος τότε και στρατηγών, όνομα Ταύρος,…. (Πλούταρχου «Θησεύς»,
16 - 19)
ΑΡΧΑΙΟΙ ΚΡΗΤΕΣ ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΕΣ
(Από τον Πίνακα Ολυμπιονικών του
Ιδρύματος μείζονος ελληνισμού
Κρήτες ολυμπιονίκες, σύμφωνα με τον Πίνακα
Ολυμπιονικών του Ιδρύματος μείζονος ελληνισμού, ήταν οι εξής:
Διόγνητος, Πυγμαχία, 488 π.Χ., Εργοτέλης ο Φιλάνωρος, Δόλιχος, 464 π.Χ. και 472 π.Χ. Ικαδίων, Στάδιο παίδων, 456 π.Χ., Αιγείδας, Δόλιχος, 448 π.Χ., ,…..ώνιος, Δόλιχος, 396 π.Χ., Σωτάδης, Δόλιχος, 99η Ολυμπιάδα 384 π.Χ. , Φιλωνίδης ο Χερσονήσιος, Πώρος ο Μάλιος, 56 π.Χ., Δάμας ή Δαμασίας ο Κυδωνιάτης, Στάδιο, 25 μ.Χ., Σατορνίλος Γορτύνιος, στάδιον, 209 μ.Χ.
Ο
Παυσανίας, σχετικά με τους ολυμπιονίκες Εργοτέλη, Σωτάδη
και Φιλωνίδη, αναφέρει τα εξής: «Ο
Εργοτέλης ήταν γιος του Φιλάνορα, νίκησε δυο φορές
στον δόλιχο στην Ολυμπία και δυο φορές στα Πύθια, στον Ισθμό και στη Νεμέα.
Αυτός δεν ήταν αρχικά Ιμεραίος, όμως λέει η επιγραφή στο άγαλμά του στην
Ολυμπία, αλλά, λένε, ότι ήταν Κρητικός από την Κνωσό. Ξορίστηκε από εκεί μετά
από μια επανάσταση και κατέφυγε στην Ιμέρα, όπου του έδωσαν πολιτικά δικαιώματα
και άλλες τιμές. Γι αυτό, όπως ήταν φυσικό, στους
αγώνες επρόκειτο να ανακηρυχτεί νικητής ως Ιμεραίος (εμφανίζεται ως Ιμέριος,
δηλαδή από την Ιμέρα Σικελίας και όχι
από την Κρήτη». (Παυσανίας, Ηλιακά Β, 4, 11) «Ο Φιλωνίδης,
γιος του Ζώτου, από τη Χερσόνησο της Κρήτης, ήταν
ταχυδρόμος του Αλέξανδρου, γιου του Φιλίπου» (Ηλιακά
Β, 16,5)
« Ο Σωτάδης,
δόλιχος 99η Ολυμπιάδα, ήταν Κρητικός, όμως οι Κρήτες τον εξόρισαν γιατί πήρε
χρήματα από τους Εφέσιους και αγορεύτηκε
Εφέσιος (Ηλιακά Β, 6)
Γυναικείο
χρυσελεφάντινο αγαλματίδιο από την Κνωσό, η καλούμενη κυρία των σπορ («lady of sport»),
3000-1400 π.Χ. Φορά ζακέτα με
ενσωματωμένο ανορθωτικό στηθόδεσμο.
Επίσης φορά ζώνη και γυναικείο κοντοβράκι, το οποίο σχηματιζόταν από τη
μινωική γυναικεία διπλή ποδιά ενώνοντας το κέντρο της μπροστινής ποδιάς με το
κέντρο της πισινής ποδιάς τον καλούμενο καβάλο. |
Οι Ολυμπιακοί αγώνες αρχικά ήταν η αρχή ομόνοιας και κοινής συνεργασίας μεταξύ των αρχαίων πόλεων- κρατών που πίστευαν στους Ολύμπιους θεούς και μετά μεταξύ όλων των κρατών της γης που πιστεύουν στα ιδεώδη του Ελληνισμού.
Σαφώς με τους Ολυμπιακούς
αγώνες σφυρηλατήθηκε η εθνική, φυλετική και
πνευματική ενότητα των Ελλήνων. Οι
Ολυμπιακοί αγώνες συνδύαζαν το βαθύ θρησκευτικό πνεύμα με το ηρωικό παρελθόν
των Ελλήνων, το μέγιστο βαθμό της καλλιέργειας του σώματος, του νου και της ψυχής
με τις πανανθρώπινες φιλοσοφικές αξίες και την προβολή του ατόμου και των
πόλεων με το ύψιστο ιδανικό της ελευθερίας.
Ο Λυσίας, σχετικά με τον ιδρυτή και το
σκοπό ίδρυσης των Ολυμπιακών αγώνων, αναφέρει:
«Για άλλα πολλά και ένδοξα έργα αξίζει
να μνημονεύσουμε τον Ηρακλή… και όταν τους αγώνες αυτός άρχισε πρώτος, από
αγάπη για την Ελλάδα. Στο παρελθόν άλλωστε όλες οι πόλεις φέρονταν εχθρικά η
μια προς την άλλη’ όταν εκείνος ανέτρεψε τους τυράννους και καταδίωξε τους
παράνομους, θέσπισε στο ωραιότερο μέρος της Ελλάδος αγώνες, όπου αθλούνταν τα
σώματα, επιδεικνυόταν η μεγαλοδωρία του πλούτου και του πνεύματος, ώστε εξ
αιτίας όλων τούτων να συγκεντρωνόμαστε στο ίδιο σημείο, άλλα μεν να βλέπουμε
άλλα δε να ακούμε‘ και θεώρησε την εδώ συγκέντρωση αρχή της ομόνοιας μεταξύ των
Ελλήνων. (Λυσίας, Ολυμπιακός)
|
Στην ελληνιστική εποχή οι Ολυμπιακοί αγώνες
άρχισαν να παρακμάζουν και να ξεφεύγουν απο τον
αρχικό τους χαρακτήρα. Σιγά – σιγά
μετατράπηκαν σε επαγγελματικές αθλητικές εκδηλώσεις. Τα άσχημα ιστορικά
γεγονότα που διαδραματίσθηκαν στη
συνέχεια στον ελλαδικό χώρο, είχαν τον αντίκτυπό τους στα αθλητικά ιδεώδη των
Ολυμπιακών αγώνων, με αποτέλεσμα να
επέλθει και σταδιακή πτώση των ηθικών αξιών, κάτι που επιδεινώθηκε αισθητά από
το 146 μ.Χ., όταν η κυρίως Ελλάδα υποτάχθηκε στο ρωμαϊκό κράτος και οι Ηλείοι
έχασαν την ανεξαρτησία τους.
Το 2ο αι. μ.Χ., όταν παραχωρήθηκε το
δικαίωμα του Ρωμαίου πολίτη σε όλους τους κατοίκους της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας,
οι Ρωμαίοι επέβαλαν να συμμετέχουν στους Ολυμπιακούς αγώνες όλοι όσοι πίστευαν
στους Ολύμπιους Θεούς και συνεπώς και όλοι οι Ρωμαίοι. Υποστήριζαν και ότι οι
Ρωμαίοι ήταν συγγενικός λαός με τους Έλληνες. Με την επικράτηση του
Χριστιανισμού ολοκληρωτικά στην Ελλάδα και στην Ιταλία και το νέο
θρησκευτικό-πολιτιστικό πνεύμα που δημιουργήθηκε, οι Ολυμπιακοί και γενικώς
όλοι οι αθλητικοί αγώνες θεωρήθηκαν ως ειδωλολατρικές εκδηλώσεις με αποτέλεσμα
την κατάργησή τους από το Θεοδόσιο Α΄ το
393 μ.Χ. (293η Ολυμπιάδα).
Ο υπερεθνικός χαρακτήρας τους επιζεί και
στους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες, που ύστερα από διακοπή 15 αιώνων
οργανώθηκαν στην Αθήνα το 1896 και
τελούνται από τότε κάθε τέσσερα χρόνια.
|
ΑΘΗΝΑ, ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ 1896 |
Το παρόν βιβλίο είναι μια πρωτότυπη μελέτη, η οποία βασίζεται αποκλειστικά και μόνο σε επίσημες πηγές, αρχαίες και νέες, των οποίων τα ονόματα αναφέρονται εντός του βιβλίου, εκεί όπου αναφέρονται και τα λεγόμενά τους.
Ο συγγραφέας Αδαμάντιος (Μάκης) Γ. Κρασανάκης έχει γράψει πάρα πολλές μελέτες και άρθρα, που έχουν δημοσιευτεί στις Κρητικές και Αθηναϊκές εφημερίδες, καθώς και πάρα πολλά άλλα βιβλία, όπως τα εξής:
2.
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ (ΤΟ
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΓΡΑΦΗΣ)
3.
Η ΝΑΥΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ
5.
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΡΗΤΟΡΙΚΗ
6.
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΜΑΝΤΙΝΑΔΑ, ΚΑΝΤΑΔΑ, ΡΙΜΑ,
ΡΙΖΙΤΙΚΟ, ΑΜΑΝΕΣ Κ.ΛΠ.
7.
Ο
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
10. ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ
ΓΛΩΣΣΑΣ
11. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΩΝ ΘΕΩΝ
12. ΟΙΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΟΤΟΠΟΙΙΑ (ΙΣΤΟΡΙΑ, ΕΙΔΗ ΠΟΤΩΝ Κ.ΛΠ.)
13. Η ΑΘΗΝΑ (ΟΝΟΜΑΣΙΑ, ΙΔΡΥΣΗ,
ΙΣΤΟΡΙΑ, ΠΡΟΣΦΟΡΑ Κ.ΛΠ.)
14. Η ΘΗΒΑ (ΟΝΟΜΑΣΙΑ, ΙΔΡΥΣΗ Κ.ΛΠ.)
15. Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (ΟΝΟΜΑΣΙΑ,
ΙΣΤΟΡΙΑ, ΚΑΤΑΓΩΓΗ Κ.ΛΠ. ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ )
16. Η ΣΠΑΡΤΗ (ΟΝΟΜΑΣΙΑ, ΙΔΡΥΣΗ,
ΙΣΤΟΡΙΑ, ΠΡΟΣΦΟΡΑ Κ.ΛΠ.)
17. Η KΡΗΤΙΚΗ
ΙΣΤΟΡΙΑ (ΟΝΟΜΑΣΙΑ, ΚΑΤΑΓΩΓΗ, ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΚΡΗΤΩΝ)
18. Ο ΚΡΗΤΑΓΕΝΗΣ ΔΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΤΡΟ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ
19. ΟΙ KΡΗΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΦΟΡΕΣΙΕΣ
20. OI AΡΧΑΙΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΙ ΤΑ
ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΤΟΥΣ
21. Η ΜΙΝΩΙΚΗ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑΣ
22. Ο ΝΟΜΟΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ
(ΙΔΡΥΣΗ, ΟΝΟΜΑΣΙΑ, ΔΗΜΟΙ Κ.ΛΠ.)
23. ΤΟ ΠΕΡΙΦΗΜΟ ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΛΑΣΙΘΙΟΥ
ΚΡΗΤΗΣ
24. ΙΣΤΟΡΙΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΩΝ – ΤΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
ΕΠΙΝΟΗΣΗ
25. ΙΣΤΟΡΙΑ ΧΟΡΟΥ- & ΟΙ ΚΡΗΤΙΚΟΙ ΧΟΡΟΙ-ΧΟΡΟΙ
26. ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΕΙΔΗ MΟΥΣΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ (ΕΙΔΗ,
ΕΦΕΥΡΕΤΗΣ Κ.ΛΠ.),
27. ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑΣ
28. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ (ΕΙΔΗ Κ.ΛΠ.)
29. ΠΕΡΙ ΘΥΣΙΩΝ, ΑΝΘΡΩΠΟΘΥΣΙΩΝ ΚΑΙ
ΚΡΕΑΤΟΦΑΓΙΑΣ
30. ΠΕΡΙ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ, ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑΣ,
ΜΑΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΝΤΕΙΑΣ
31. ΨΕΥΔΗ ΠΟΥ ΛΕΓΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΦΗ
32. ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ:
(ΔΥΣΛΕΞΙΑ, ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΣ κ.α.).
33. ΘΡΗΣΚΕΙΑ: ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΘΕΟΣ, ΨΥΧΗ, ΑΔΗΣ
ΚΑΙ Η ΥΠΑΡΞΗ ΤΟΥΣ Ή ΟΧΙ
34. ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ- Η ΚΙΘΑΡΑ, Η ΛΥΡΑ ΚΑΙ Ο ΑΥΛΟΣ ΚΑΙ Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΙΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΝΟΗΣΗ
35. Ο ΕΦΕΥΡΕΤΗΣ ΙΣΤΙΩΝ ΚΑΙ ΜΥΛΟΥ
(ΥΔΡΑΛΕΤΗ, ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΥ κ.α.).
36. Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΚΑΙ
ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΛΑΘΟΣ